ET QUAESITUM SECUNDUM.

De comparatione partium imaginis ad invicem .

Secundo, Quaeritur de comparatione istorum ad invicem.

Si enim attribuuntur ista tria Trinitati, tunc videtur quod memoria attribuatur Patri, Filio intelligentia, voluntas Spiritui sancto.

Contra:

1. Eccli, xvii, 1: super illud: Deus creavit de terra hominem, Glossa: " Sicut ex Patre Filius, et ex utroque Spiritus sanctus: ita ex intellectu voluntas, et ex utroque memoria. "

2. Adhuc, Augustinus in sermone de imagine : " Sicut ex Patre generatur Filius, et ex. Patre Filioque procedit Spiritus sanctus: ita per intellectum generatur voluntas, et ex his ambobus procedit memoria. "

3. Adhuc, Videtur quod non nisi duae potentiae debeant esse de imagine. Potentia enim in genere dividitur in duo, in apprehensivam scilicet, et motivam. Apprehensiva quidem cognitiva est, motiva autem operativa. Sed imago, ut dicit

Augustinus, In cognitiva est. Dicit enim Augustinus, quod " homo factus est ad ad imaginem in potentia cognoscendi, ad similitudinem vero in potentia diligendi. " Voluntas ergo cum non sit potentia cognoscendi sed diligendi, non ad imaginem refertur.

Ulterius, Videtur falsum esse quod dicit Augustinus de aequalitate istarum potentiarum et totalitate.

1. Cum enim dicit, quod totam memoriam meam simul memini et semper, et quod nihil est adeo in memoria mea sicut ipsa memoria, videtur esse falsum. Ad hoc enim quod res memoretur, vel intelligatur, vel volita sit, non sufficit quod sit in memoria vel intelligentia vel voluntate ut natura, sed oportet, quod sit in eis ut objectum: quia aliter omnes qui habent animam, scientiam perfectam haberent de anima sua, quod aperte falsum est. Ergo videtur, quod non sit verum, quod memoria semper meminit se totam, et intelligentia intelligat se semper et totam, et voluntas velit se semper totam.

Adhuc, Secundum hoc falsum est quod memoria capiat se totam, et intelligentiam, et voluntatem: et intelligentia capiat se totam, et memoriam, et voluntatem: et voluntas capiat se totam, et memoriam, et intelligentiam.

2. Si forte aliquis dicat, quod intelligitur respectu objecti et non respectu potentiarum, quod capiant se totas. Hoc expresse falsum est: quia multorum meminimus, et multa intelligimus, quae non volumus, sicut nos peccasse: et multa volumus quorum nec meminimus, nec intelligimus, sicut nos immortales.

3. Si autem aliquis dicat, quod intelligitur respectu actuum, sic scilicet quod quorumcumque memor sum, intelligo me memorari, et volo me memorari: et quaecumque intelligo, volo intelligere: et quaecumque volo, memini me velle, et intelligo me velle. Hoc parum est: nec ex hoc sequitur, quod totam memoriam meam memini simul, nec totam intelli- gentiam, nec totam voluntatem, nec quod simul ista intelligam tota, vel velim simul et tota, sed secundum partem et secundum quid.

Solutio. Dicendum ad hoc, quod alius est ordo istarum potentiarum in acquirendo habitum acquisitum, et alius in conversione istarum potentiarum super seipsas, et alius secundum habitum concreatum sive innatum. Secundum enim generationem habitus acquisiti, cum voluntas speciem acquisiti non habeat ex se, sed accipiat a potentia denuntiante sibi, quae est intellectus extensus in proximum, ut dicit Aristoteles in III de Anima. Non enim potest velle, quod nullo modo notum est. Sic prima est voluntas, quae intelligentiam et memoriam ad id objectum considerandum convertit: sed haec est voluntas, quae omnium partium animae ad actum motor est. Et hoc ordine secunda est intelligentia, et tertia memoria. Et hoc modo voluntas attribuitur Patri, intelligentia Filio, et memoria Spiritui sancto. Et de hoc ordine non fecit memoriam Augustinus.

Secundum autem quod voluntas ad intellectum refertur, et non vult nisi quod aliquo modo novit per intellectum: sic intelligentia est prima quae annuntiat voluntati quid diligat et rationem secundum quam diligat. Et hoc modo intelligentia est prima: et ex ea procedit voluntas. Et quia quod intelligitur et diligitur, in thesauro memoriae reponitur, secundum quod dicit Tullius in secunda Rhetorica: quia id quod cum delectatione vel abominatione accipitur, fortius memoriae commendatur. Sic intelligentia prima est: et ex ipsa causatur voluntas, et ex utraque memoria. Et sic intelligentia attribuitur Patri, voluntas Filio, et memoria Spiritui sancto. Et sic loquitur Glossa super Ecclesiasticum, xvii, l, et Augustinus in sermone de imagine.

Si autem ista referantur ad habitus concreatos vel innatos, qui praecipue duo sunt, scilicet boni et veri quod

Deus est, et boni et veri quod ipsa anima est: dicit enim Aristoteles in III Ethicorum, quod nullus ignorare potest seipsum. Sic notitiam Dei et sui ipsius apud se habere primum est: et hoc memoriae est, et attribuitur Patri. Secundum est in notitia apud se habita, id quod notum est intueri: et hoc est intelligentiae, et attribuitur Filio. Tertium est quod notum et intuitum est, velle sive diligere: et hoc est voluntatis, et attribuitur Spiritui sancto. Et sic loquitur Augustinus in libro XIV de Trinitate.

Per hoc patet solutio ad duo prima.

Ad aliud dicendum, quod licet imago sit in potentia cognoscendi, voluntas tamen ab imagine non separatur: quod enim non separatur a potentia cognoscendi, non separatur ab imagine. Dictum est autem, quod voluntas ex intelligentia procedit, secundum quod intelligentia in proximum extenditur, et sic a potentia cognoscendi non separatur.

Ad id quod ulterius quaeritur de aequalitate, sine praejudicio dicimus, quod non potest intelligi nisi de memorabili et intelligibili et voluntabili, quod Deus est vel anima: sic enim recoincidunt haec tria. Sic enim quidquid memini, intelligo et volo de Deo et anima. Et quidquid intelligo, memini et volo: et quidquid volo, memini et intelligo. De aliis vero meo judicio non est verum.

Ad id quod objicitur, dicendum quod in veritate id quod est secundum naturam in memoria vel intelligentia vel voluntate, non de necessitate est notum vel intellectum vel volitum, sed quod inest ut objectum vel objecti species. Nec Augustinus intendit dicere hoc: quia hoc falsum esset, sicut de necessitate probat objectio. Sed dicere intendit, quod in notitia sui, et intellectu sui, et in voluntate sui, anima non indiget abstractione sicut in aliis: quia dicit Philosophus in libro de Causis, quod omnis intelligentia reflexa supra se, redit ad essentiam suam reditione completa: sic enim rediens, accipit se ut objectum in lumine suiipsius: et sic memoria efficitur memoratum, et intelligentia intellectum, et voluntas volitum, et voluntas intellectum et memoratum, et intelligentia memoratum et volitum, et memoria intellectum et volitum.

Ad sequens et ultimum patet solutio per ea quae dicta sunt in principio solutionis.

ARTICULI SECUNDI