IN TERTIUM LIBRUM SENTENTIARUM

 PROOEMIUM. IN TERTIUM LIBRUM SENTENTIARUM.

 DISTINCTIO I.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM I.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III, Utrum persona una possit simul uniri cum alia, assumendo unam et eandem numero naturam.

 QUAESTIO IV. Utrum quaelibet trium personarum possit incarnari per se ipsam.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I. Utrum in opere incarnationis servetur debita congruentia ex parte Dei.

 QUAESTIO II. Quae fuerit incarnationis ratio praecipua.

 QUAESTIO III. Quae trium personarum fuerit ad incarnationem magis idonea.

 QUAESTIO IV. Quo tempore fuerit magis congruum, Filium Dei incarnari.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. ii.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO II.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM II.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum maior sit congruitas ad unionem in humana natura quam in Angelo, an e converso.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I. Utrum Christus assumserit veram carnem.

 QUAESTIO II. Utrum Christus assumserit animam rationalem.

 QUAESTIO III. Utrum Christus habuerit cum aliis hominibus communem speciem.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO I. Utrum corpus unitum fuerit Verbo mediante.spiritu humano sive anima.

 QUAESTIO II. Utrum anima Christi assumta fuerit a Verbo mediante aliquo habitu gratuito.

 QUAESTIO III. Utrum Verbum unitum sit humanae naturae mediante Spiritu sancto.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO III.

 Pars I.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Pars II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM III.

 Pars I.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I. De sanctificatione Virginis quoad congruentiam temporis.

 QUAESTIO I. Utrum caro Virginis sanctificata fuerit ante animationem.

 .QUAESTIO II.

 QUAESTIO III. Utrum beata Virgo sanctificata fuerit ante nativitatem.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I. Utrum beata Virgo per sanctificationis gratiam immunis fuerit ab omni actuali peccato.

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 Dub. V.

 Pars II.

 DIVISIO TEXTUS.

 Ad intelligentiam huius partis iuxta tria, quae Magister determinat, incidit hic. quaestio. Primo quaeritur de Christi decimatione. Secundo quaeritur

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum Christus in Abraham fuerit decimatus.

 ARTICULUS II. De carnis Christi traductione.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum in corpore dominico formatio et distinctio membrorum facta sit subito, an succesive.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 DCB. IV.

 DISTINCTIO IV.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM IV.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I . De conceptione Christi in comparatione ad Spiritum sanctum efficientem.

 QUAESTIO I. Utrum. Filii Dei incarnatio debeat appropriari Patri, an Spiritui sancto.

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III. Utrum Christus possit dici filius Trinitatis.

 ARTICULUS II. De conceptione Christi in comparatione ad gratiam intervenientem.

 QUAESTIO I. Utrum Christi incarnatio fuerit ex mera gratia, an eam impetrarunt merita sanctorum Patrum.

 QUAESTIO II:

 QUAESTIO III. Utrum gratia in conceptione teneat rationem proprietatis naturalis, vel gratuitae.

 ARTICULUS III. De conceptione Christi in comparatione ad Virginem concipientem.

 QUAESTIO I. Utrum Virgo Maria in illa conceptione fuerit aliquid Spiritui sancto in aliquo cooperata.

 QUAESTIO II. Utrum cooperatio illa beatae Virginis fuerit naturalis, an miraculosa.

 QUAESTIO III. Utrum beata Virgo sit Dei genitrix appellanda.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 DUB. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 Dub. V.

 DUB. VI.

 DISTINCTIO V.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM V.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum assumere conveniat divinae personae.

 QUAESTIO III. Utrum assumere conveniat personae ratione naturae, an e converso.

 QUAESTIO IV. Utrum assumere possit convenire divinae naturae, abstracta omni persona.

 QUAESTIO V.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I. Utrum concedendum sit, naturam humanam assumtam esse a Deo.

 QUAESTIO II. Utrum Deus assumserit humanam personam.

 QUAESTIO III. Utrum ponenda sit intentio personalitatis in anima separata, omni unione circumscripta.

 QUAESTIO IV. Utrum concedendum sit, quod Deus assumserit hominem.

 QUAESTIO V. Utrum concedenda sit haec: Filius Dei assumsit humanitatem

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 DUB. IV.

 DISTINCTIO VI.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 Cap. VI.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM VI.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS II. De qualitate et nobilitate illius unionis.

 QUAESTIO I. Utrum unio duarum naturarum sit terminata ad unitatem personae.

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III. Utrum illa unitas quantum ad gradum excellat omnes unitates creatas.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 DISTINCTIO VII.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM VII.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum haec sit admittenda: Deus factus est homo.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I. Utrum Filius Dei sit vraedeslinatus.

 QUAESTIO III. Utrum haec sit concedenda: homo praedestinatus est esse Filius Dei.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 DISTINCTIO VIII.

 Cap. I.

 Cap. II.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM VIII.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I. De nativitate temporali in comparatione ad divinam naturam.

 QUAESTIO I. Utrum haec sit concedenda: divina natura est de Virgine nata.

 QUAESTIO II. Utrum nasci de Virgine vere dicatur de natura assumta.

 QUAESTIO III. Utrum

 ARTICULUS II. De nativitate temporali in comparatione ad aeternam.

 QUAESTIO I. Utrum concedendum sit, Christum bis esse natum.

 QUAESTIO II. Utrum in Christo sint duae filiationes.

 QUAESTIO III.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 DISTINCTIO IX.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM IX.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I. De ipsa adoratione per comparationem ad eum cui est exhibenda.

 QUAESTIO I. Utrum cultus latriae sit exhibendus humanitati sive carni Christi.

 QUAESTIO II. Utrum cultus latriae exhiberi debeat imagini Christi.

 QUAESTIO III. Utrum cultus latriae Matri Christi exhiberi debeat.

 QUAESTIO IV. Utrum cultus latriae cruci Christi exhibendus sit.

 QUAESTIO V. Utrum latria exhibenda sit membris Christi.

 QUAESTIO VI. Utrum cultus latriae possit exhiberi adversario Christi absque peccato,

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO L Utrum latria sit in genere virtutis.

 QUAESTIO II. Utrum latria sit virtus generalis, vel specialis.

 QUAESTIO III. Utrum latria sit virtus cardinalis, vel theologica.

 QUAESTIO IV. Utrum latria sit virtus distincta a dulia.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO X.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM X.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III. Utrum haec sit vera: Christus, secundum quod homo, est individuum.

 ARTICULUS II. De filiatione adoptionis.

 QUAESTIO I. Utrum filiatio adoptionis sit in Christo.

 QUAESTIO II. Utrum filiatio adoptionis conveniat nobis per Christum.

 QUAESTIO III. Utrum filiatio adoptionis sit in nobis per comparationem ad Christum.

 DUBIA CIRCA LITERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 Dob. V.

 DISTINCTIO XI.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XL

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum praedestinatio Christi respectu nostrae praedestinationis sit forma exemplaris.

 QUAESTIO III. Utrum in praedestinalione Christi respectu nostrae sit vera causalitatis ratio.

 ARTICULUS II. De vocabulis, quae videntur importare inceptionem.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO III. Utrum lutee sit concedenda: homo incipit esse Deus.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO XII.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XII.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum fuisset congruum assumere Adam.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I. Utrum Christus potuerit peccare.

 QUAESTIO II. Utrum Christus potentiam peccandi habuerit vel assumserit.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO I. Utrum decuerit Deum assumere sexum muliebrem.

 QUAESTIO II. Utrum magis debuerit carnem assumere de viro simul et muliere quam sola muliere.

 DISTINCTIO XIII.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XIII.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS 1.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum in Christo sit gratia finita, vel immensa.

 QUAESTIO III. Utrum gratia singularis personae in Christo fuerit plena gratia atque perfecta.

 ARTICULUS II. De gratia capitis.

 QUAESTIO I. Utrum gratia capitis sit quid creatum, vel increatum.

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 Dcb. V.

 DISTINCTIO XIV.

 Cap. I.

 Cap. II.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XIV.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum anima Christi in cognoscendo comprehendat ipsum Verbum sibi unitum.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS II. De cognitione, quam anima Christi habuit in Verbo.

 QUAESTIO I. Utrum anima Christi eadem cognitione, qua cognoscit Verbum, cognoscat alias res in Verbo.

 QUAESTIO II. Utrum anima Christi actu cognoscat in Verbo omnia quae habitu cognoscit.

 QUAESTIO III. Utrum anima Christi cognoscat omnia in Verbo. auae connosnii Verbum.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO I. Utrum Christus habuerit aliam scientiam praeter illam quam habuit in Verbo.

 QUAESTIO II. Utrum Christus profecerit secundum illud genus cognitionis.

 QUAESTIO III. Utrum Deus communicaverit animae Christi omnipotentiam, sicut communicavit omniscientiam.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 DUB. III.

 DUB. IV.

 DISTINCTIO XV.

 Cap. I.

 Cap. II.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XV.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I. Utrum congruum fuerit, tales defectus in Christo reperiri.

 QUAESTIO II. Utrum Christus assumserit omnes defectus nostros praeter peccatum.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS II. De defectibus a Christo assumtis in speciali.

 QUAESTIO I. Utrum Christus habuerit ignorantiam in rationali.

 QUAESTIO II. Utrum in Christo fuerit passio tristitiae.

 QUAESTIO III.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 DUB. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO XVI.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XVI.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO L

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III. Utrum Christus assumserit necessitatem patiendi.

 ARTICULUS II. De passibilitate et dolore animae Christi specialiter.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum anima Christi passa fuerit secundum superiorem portionem rationis.

 QUAESTIO III. Utrum dolor fuerit intensior in parte rationali animae Christi, an in parte sensuali

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 DUB. II

 DUB. III.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO XVII.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XVII.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. De numero et sufficientia voluntatum in Christo.

 QUAESTIO III. Utrum istae voluntates in Christo fuerint conformes, vel repugnantes.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO 1. Utrum decuerit Christum orare.

 QUAESTIO II. Utrum Christus in omni oratione sua fuerit exauditus.

 QUAESTIO III.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO XVIII.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. v.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XVIII.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum Christus meruerit aliquid post conceptionem.

 ARTICULUS II. De merito Christi quoad fructum vel proemium.

 QUAESTIO I. Utrum Christus sibi meruerit Dei fruitionem sive proemium substantiale.

 QUAESTIO II. Utrum Christus meruerit sui corporis glorificationem.

 QUAESTIO III. Utrum Christus meruerit nobis ianuae apertionem.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 DUB. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 Dub. V.

 DISTINCTIO XIX.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 Cap. VI.

 Cap. VII.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XIX.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I. Utrum per passionem Christi fiat remissio peccatorum.

 QUAESTIO II. Utrum per passionem Christi facta fuerit chirographorum deletio.

 QUAESTIO III. Utrum per passionem Christi liberati simus a potestate diaboli.

 QUAESTIO IV.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I. Utrum solus Filius sit redemptor, an etiam Pater et Spiritus sanctus.

 QUAESTIO II.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 DUB. V.

 Dub. VI.

 DISTINCTIO XX.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 Cap. VI.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XX.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS UNICUS. De congruentia nostrae redemptionis factae per passionem Christi.

 QUAESTIO I. Utrum congruum fuerit, humanam naturam a Deo reparari.

 QUAESTIO II. Utrum magis congruerit, genus humanum reparari per satisfactionem quam per aliam viam.

 QUAESTIO III. Utrum aliqua creatura pura potuerit satisfacere pro toto genere humano.

 QUAESTIO IV. Utrum aliquis, adiutus gratia, potuisset satisfacere pro se ipso.

 QUAESTIO V. Utrum Deus debuerit modum satisfaciendi per passionem Christi acceptare.

 QUAESTIO VI. Utrum alio modo potuerit Deus genus humanum salvare.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO XXI.

 Cap. I.

 Cap. II.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXI.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO III. Utrum Verbum unitum fuerit carni et animae duplici unione.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum ex illa separatione caro Christi fuerit mortua, an post eam habuerit vitam.

 QUAESTIO III.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 DUB. II.

 Dub. III.

 DISTINCTIO XXII.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXII

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS UNICUS.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum Christus, secundum quod homo, luerit in loco determinato, an ubique.

 QUAESTIO III.

 QUAESTIO IV. De descensu animae Christi ad inferos.

 QUAESTIO V. Utrum Christus in descensu ad inferos omnes animas liberaverit.

 QUAESTIO VI. Utrum Christus statim post mortem introduxerit animas liberatas in caelum.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 Dub. V.

 DISTINCTIO XXIII.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 Cap. VI.

 Cap. VII.

 Cap. VIII.

 Cap. IX.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXIII.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum fides sit in parte animae cognitiva, an affectiva.

 QUAESTIO III. Utrum fides sit virtus una.

 QUAESTIO IV. Utrum fides sit certior quam scientia.

 QUAESTIO V. De definitione fidei ab Apostolo assignata.

 ARTICULUS II. De fide informi.

 QUAESTIO I. Utrum fides informis sit in genere vir tutis, an non.

 QUAESTIO II. An fides informis sit infusa, an acquisita.

 QUAESTIO III. Utrum fides informis sit in daemonibus.

 QUAESTIO IV. Utrum fides informis expellatur per adventum gratiae.

 QUAESTIO V. Utrum fides informis fiat formata, adveniente gratia.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI

 Dub. II

 Dub. III.

 DCB. IV.

 Dub. V.

 Dub. VI.

 DISTINCTIO XXIV.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXIV.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II

 QUAESTIO III. Utrum fides sit circa complexum, an circa incomplexum.

 ARTICULUS II. De obiecto fidei in comparatione ad nostram cognitionem.

 QUAESTIO I. Utrum fides sit de his, de quibus habetur visio sensibilis.

 QUAESTIO II. Utrum fides sit de his, de quibus habetur opinio probabilis.

 QUAESTIO III. Utrum fides sit de his, de quibus habetur cognitio scientialis.

 ARTICULUS III. De obiecto fidei quoad nominis rationem.

 QUAESTIO I. De definitione articuli, quam ponit Richardus.

 QUAESTIO II. De definitione articuli, quam ponit Isidorus.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 DUB. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO XXV.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXV.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III. Utrum omnes teneantur credere omnes articulos explicite post adventum. Christi.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I. Utrum fides creverit quoad credendorum multitudinem.

 QUAESTIO II. An fides profecerit quoad illuminationis plenitudinem.

 QUAESTIO III. Utrum fides creverit quoad assensus certitudinem.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 DUB. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO XXVI.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXVI.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum spes sit genus virtutis, an species specialissima.

 QUAESTIO III. Utrum spes sit virtus cardinalis, an theologica.

 QUAESTIO IV. Utrum virtus spei aliquando sit informis, an seniper sit formata.

 QUAESTIO V. Utrum spes in suo actu sit certitudinalis, an dubia.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I. Utrum timor et spes sint unus et idem habitus, an diversi.

 QUAESTIO II. Utrum spes ex bonis meritis habeat ortum.

 QUAESTIO III. Utrum spes praecedat caritatem ordine naturae, un e converso.

 QUAESTIO IV. Utrum spes sit in bonum sub ratione boni.

 QUAESTIO V. Utrum spes sit in parte animae cognitiva, an affectiva.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 Dub. V.

 Dub. VI.

 DISTINCTIO XXVII.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 Cap. VI.

 Cap. VII.

 Cap. VIII.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXVII.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO 1.

 QUAESTIO II. Utrum habitus caritatis sit unus indivisus, an per species multiplicatus.

 QUAESTIO III.

 QUAESTIO IV. Utrum habitus caritatis possit esse informis, an semper sit formatus.

 ARTICULUS II. De caritate quantum ad actum et modum.

 QUAESTIO I. Dirum motus caritatis per prius sit meritorius quam actus aliarum virtutum.

 QUAESTIO II. Utrum possibile sit, motum caritatis esse mercenarium.

 QUAESTIO III. Utrum idem motus dilectionis possit esse in Deum et in proximum.

 QUAESTIO IV. Quis duorum motuum caritatis praecedat alterum.

 QUAESTIO V. Utrum actus dilectionis in Deum habeat modum.

 QUAESTIO VI.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO XXVIII.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXVIII.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS UNICUS.

 QUAESTIO 1.

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III. Utrum ex caritate diligendi sint mali homines.

 QUAESTIO IV.

 QUAESTIO V. Utrum ex caritate diligenda sint dona gratuita.

 QUAESTIO VI. De diligendorum numero et sufficientia.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO XXIX.

 Cap. Ii

 Cap. II.

 Cap. III.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXIX.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS UNICUS. De ordine caritatis.

 QUAESTIO I. Utrum ordo sit in caritate respectu diligibilium.

 QUAESTIO II. Utrum caritas in diligendo praeponat Deum nobis.

 QUAESTIO III. Utrum secundum ordinem caritatis praeponendum sit bonum proprium bono ipsius proximi.

 QUAESTIO IV. Utrum magis diligendi sint parentes quam filii, an e converso.

 QUAESTIO V. Utrum domesticus sit extraneo praeponendus.

 QUAESTIO VI. Utrum ordo caritatis attendatur genes effectum tantum, an simul penes affectum et effectum.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 DUB. I.

 DUB. II.

 Dub. III.

 DUB. IV.

 DUB. VI.

 DISTINCTIO XXX.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXX.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS UNICUS.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum homo, in quantulacumque caritate constitutus, teneatur mortem pro Christo subire.

 QUAESTIO III. -Utrum perfectam caritatem habentes teneantur implere ea quae sunt perfectionis.

 QUAESTIO IV. Utrum omnes teneantur diligere inimicos quantum ad affectum.

 QUAESTIO V. Utrum omnes teneantur diligere inimicos quantum ad effectum.

 QUAESTIO VI. Utrum sit maioris perfectionis et meriti diligere amicum, an diligere inimicum.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. II.

 Dub. III.

 DISTINCTIO XXXI.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXXI.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum cadens a caritate possit resurgere in aequali.

 QUAESTIO III. Utrum homo possit resurgere in caritate minori.

 QUAESTIO 1. Utrum fides in gloria evacuetur.

 QUAESTIO II. Utrum spes evacuetur per adventum gloriae.

 QUAESTIO III. Utrum habitus scientiae evacuetur in patria.

 ARTICULUS III. De duratione caritatis per comparationem.ad praemium.

 QUAESTIO I. Utrum contingat, caritatis habitum in patria evacuari.

 QUAESTIO III. Utrum ordo caritatis in patria habeat immutari.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 DUB. III.

 DISTINCTIO XXXII.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXXII.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS UNICUS.

 QUAESTIO 1.

 QUAESTIO II. Utrum Deus omnes creaturas diligat generaliter.

 QUAESTIO III. Utrum Deus diligat omnes creaturas aequaliter.

 QUAESTIO IV. Utrum Deus magis diligat.hominem quam Angelum, an e converso.

 QUAESTIO V. Utrum

 QUAESTIO VI. Utrum Christus magis dilexerit Ioannem quam Petrum.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO XXXIII.

 Cap. Ii

 Cap. II.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXXIII.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS UNICUS.

 QUAESTIO 1.

 QUAESTIO II. Utrum omnes virtutes cardinales sint una virtus, an diversae.

 QUAESTIO III. Utrum virtutes cardinales sint in parte animae rationali, an in ea parte, quae solum obtemperat rationi.

 QUAESTIO IV.

 QUAESTIO V. Utrum virtutes cardinales sint a Dei dono, vel ab assuetudine.

 QUAESTIO VI.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 DUB. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 Dub. V.

 Dub. VI.

 DISTINCTIO XXXIV.

 Pars I.

 Cap. Ii

 Cap. II.

 Cap. III.

 Pars II.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 Cap. VI.

 Cap. VII.

 Cap. VIII.

 Cap. IX.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXXIV.

 Pars I.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO 1.

 QUAESTIO II. Utrum dona sint priora virtutibus, an e converso.

 QUAESTIO III. Utrum virtutes sint excellentiores donis,

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO 1. Utrum dona Spiritus sancti sint tantummodo septem.

 QUAESTIO II. De donorum ordinatione et combinatione.

 QUAESTIO III. Utrum dona Spiritus sancti maneant in Beatis.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 DUB. I.

 Dub. II.

 Dub. III.,

 Pars II.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum usus timoris servilis sit bonus, an malus.

 QUAESTIO III. Utrum timor servilis expellatur, gratia adveniente.

 ARTICULUS II. De timore gratuito.

 QUAESTIO I. Utrum timor initialis et filialis sint diversae timoris species.

 QUAESTIO II. Ut rum, crescente caritate, timor decrescat. -

 QUAESTIO III. Utrum timor gratuitus in patria maneat.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 Dub. V.

 DISTINCTIO XXXV.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXXV.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS UNICUS.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum actus praecipuus doni scientiae consistat in actione, vel in speculatione.

 QUAESTIO III. Utrum donum intellectus simul consistat in contemplatione Creatoris et creaturae.

 QUAESTIO IV. Utrum ocius ipsius doni consilii sit consiliari.

 QUAESTIO V.

 QUAESTIO VI. Utrum actus principalis pietatis consistat in religione respectu Dei, vel in compassione respectu proximi.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO XXXVI.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXXVI.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS UNICUS.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum dona Spiritus sancti sint connexa.

 QUAESTIO III. Utrum connexio sit in virtutibus politicis, ut necesse sit,

 QUAESTIO IV. Utrum sit connexio in vitiis ei peccatis.

 QUAESTIO V. Utrum ponenda sit aequalitas in habilibus gratuitis.

 QUAESTIO VI. Utrum caritas sit forma virtutum.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 Dub. V.

 DISTINCTIO XXXVII.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 Cap. VI.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXXVII.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum praecepta Decalogi obligent ad opera formata.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS II. De mandatis Decalogi quoad distinctionem et ordinem.

 QUAESTIO I. Utrum mandata Decalogi debeant esse tantum decem, an plura, an pauciora.

 QUAESTIO II. De ordine mandatorum Decalogi ad invicem.

 QUAESTIO III. De numero et ordine mandatorum quoad tabularum distinctionem.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 DUB. III.

 Dub. IV.

 Dub. V.

 Dub. VI.

 Dub. VII.

 DUB VIII.

 DISTINCTIO XXXVIII.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXXVIII.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS UNICUS.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II

 QUAESTIO III. Utrum mendacium sit peccatum mortale ratione sui generis.

 QUAESTlO IV.

 QUAESTIO V. De ipsius mendacii divisione.

 QUAESTIO VI. De gradibus specierum mendacii.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 DUB. III.

 DUB. IV.

 DISTINCTIO XXXIX.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 Cap. VI.

 Cap. VII.

 Cap. VIII.

 Cap. IX.

 Cap. X.

 Cap. XI.

 Cap. XII.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXXIX.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III. Utrum omne periurium sit mortale peccatum.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum liceat iurare per aliquod creatum.

 QUAESTIO III. Utrum liceat recipere iuramentum ab idololatris factum.

 ARTICULUS III. De obligatione iuramenti.

 QUAESTIO I. Utrum obligatio per iuramentum dolosum contrahatur.

 QUAESTIO III. Utrum iuramentum incautum sit obligatorium.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 Dub. V.

 Dub. VI.

 DISTINCTIO XL.

 Cap. I.

 Cap. ii.

 Cap. III.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XL.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS UNICUS.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

QUAESTIO I. Utrum caro Virginis sanctificata fuerit ante animationem.

Circa primum sic proceditur et quaeritur, utrum caro Virginis sanctificata fuerit ante animationem. Et probatur primo, quod sic:

1. Ieremiae primo : Antequam formarem te in utero, novi te; constat, quod beata Virgo excellentior fuit quam Ieremias: ergo prius fuit approbata et purificala eius caro, quam esset formata. Sed ante fuit formata quam animata: ergo ante fuit carnis sanctificatio quam animatio.

2. Item, super illud Lucae primo : Exsultavit in gaudio infans in utero meo; Glossa: " Nondum erat in eo spiritus vitae, et iam erat spiritus gratlae": ergo multo fortius hoc fuit in Domini matre, quae dignior fuit quam Ioannes: ergo sanctificata fuit ante spiritum vitae, et ita ante animationem.

3. Item, non est minus potens virtus sanctificans, quam sit virtus inficiens et foedans: sed caro infici potest et foedari ante animationem: ergo pari ratione ante animae infusionem, immo fortiori potest sanctificari, cum " opposita nata sint fieri circa idem ". Si ergo beatae Virgini hoc concessum est, quantumcumque congruum est concedi purae creaturae: videtur, quod caro eius ante animationem sanctificata fuerit.

4. Item, conceptio gloriosae Virginis fuit de legitimo matrimonio et de parentibus sanctis et de matre sterili, secundum quod narrat quaedam historia : videtur ergo, quod ipsa concepta fuerit virtute Spiritus sancti: si ergo illa conceptio, quae est secundum legitimum matrimonium et secundum Spiritus sancti adiutorium, est sancta et immaculata: videtur, quod caro Virginis Mariae in ipsa sua conceptione fuerit sanctificata. Sed ante fuit conceptio quam animatio: ergo fuit ante sanctificata quam animata.

Sed contra: 1. Bernardus ad Lugdunenses : "Ante conceptionem sanctificari minime poterat, quia non erat: sed nec in ipso conceptu propter peccatum, quod inerat "; sed constat, quod illud non est dictum propter peccatum, quod esset in parentibus, quia potuissent eam concipere sine peccato: ergo dicit propter causam peccati, quae erat in carne: ergo non videtur, quod sanctificatio fuerit ante infusionem animae.

2. Item, sanctificatio est per aliquod munus gratiae Spiritus sancti: sed gratia non habet esse in carne, sed in anima: ergo non videtur, quod ante fuerit carni gratia infusa quam animae.

3. Item, esse gratiae praesupponit esse naturae, et perfectio gratiae perfectionem naturae: si ergo sanctificatio dicit effectum gratiae vivificantis, impossibile videtur, quod caro sanctificetur, antequam ab anima vivificetur .

4. Item, nihil pertinet ad sanctificationem, quod non pertinet ad glorificationem; sed caro ante animationem non pertinet ad glorificationem nec resurrectionem

unde foetus abortivi ante animationem non resurgunt, ut dicit Augustinus

igitur caro ante animationem non erat idonea ad sanctificationem : ergo non fuit caro Virginis ante sanctificata quam animata.

CONCLUSIO.

Beatae Virginis caro ante animationem non fuit sanctificata.

Respondeo: Dicendum, quod caro beatae Virginis ante animationem non fuit sanctificata; non quia Deus non potuerit carnem Virginis purificare ante quam animare, sed quia sanctificatio habet esse per aliquod donum gratuitum superadditum, quod quidem non habet esse in carne, sed in anima. Ideo si caro beatae Virginis dicitur sanctificari, aut hoc intelligitur mediante gratia existente in eius anima, vel mediante gratia existente in animabus parentum. Constat, quod non mediante gratia existente in eius anima, quia tunc esset oppositio in adiecto,

videlicet quod caro sanctificetur ante animae creationem, et tamen sanctificetur per virtutem gratiae illius animaefe sequitur enim , quod idem sit prius et posterius in uno et eodem. - Si autem intelligatur hoc fieri per gratiam, -quae collata fuerit animabus parentum, hoc non potest esse, triplici ratione. Prima: quia gratia sanctificationis non habet

. transfundi a parente in prolem, pro eo quod proles non est in parente secundum animam: ideo nec in parente habet sanctificationis gratiam. Et hoc est quod dicit Bernardus ad Lugdunenses: " Ante conceptionem minime sanctificari potuit, quia non erat"; exponendum est secundum animam: erat enim in eis secundum carnem causaliter, sed illud esse non sufficiebat ad sanctificationis gratiam, quae respicit animam.

Secunda ratio est: quia, etsi hoc esset possibile, quod sanctificatio derivaretur a parente in prolem , sicut originalis iustitia ; nunquam tamen derivatur mediante coitu libidinoso, quia tunc duo opposita essent simul et semel in eodem. Et ideo dicit Bernardus : " Forte inter amplexus maritales sanctitas ipsi conceptioni se immiscuit, ut simul sanctificata fuerit et concepta. Sed hoc ratio non admittit. Quomodo namque sanctitas absque Spiritu sanctificante, aut Spiritui sancto societas cum peccato fuit? Aut quomodo peccatum non fuit, ubi libido non defuit"?

Tertia ratio est: quia esto quod sanctificatio

. adesset, et libido defuerit virtute divina: non tamen decuit, ut deesset, propter hoc quod haec est solius beatae Virginis praerogativa.: sola enim ipsa, ut Sancti dicunt, sine peccato concepit et sine dolore peperit ; et ideo hoc parentibus concedi non debuit beatae Virginis, sed soli Virgini reservari. Unde Bernardus : "Dico, Virginem gloriosam de Spiritu sancto concepisse, non autem conceptam fuisse; dico, peperisse virginem, non tamen pariam a virgine. Alioquin ubi erit praerogativa Matris, de qua singulariter creditur exsultare et munere prolis et carnis integritate, si eam dederis matri?Non est hoc Virginem honorare, sed eius honori detrahere)). - Et ideo simpliciter concedendum, quod caro eius ante animationem non fuit sanctificata. Et concedendae sunt rationes, quae hoc probant.

1. Ad illud ergo quod obiicitur in contrarium de Ieremia: Ante cognovit, quam formavit; dicendum, quod notitia illa non ponit aliquid circa ipsum, sed circa propositum Dei praedestinantis, sicut electio et dilectio et praedestinatio aeterna non ponit aliquid circa praedeslinatum ; et ideo non sequitur ex hoc, quod caro Ieremiae vel Virginis ante fuerit sanctificata quam formata.

2. Ad illud quod obiicitur de Ioanne, quod nondum erat in ipso spiritus vitae; dicendum, quod in Scriptura aliquid dicitur fieri, quando innotesciti et non esse, quando non apparet. Et ideo dicitur spiritus non fuisse in Ioanne, quia non apparebat: adhuc enim in utero erat ; spiritus gratiae in eo dicitur fuisse, quando in occursum Domini exsultavit in ventre.

3. Ad illud quod obiicitur, quod caro potest infici ante animationem, ergo et sanctificari: dicendum, quod non est simile, quia generatio carnis ex carne est carnalis, non spiritualis: ideo magis habet transfundi caro vitiosa ex carne vitiosa, quam sancta ex parentibus sanctificatis per gratiam .

4. Ad illud quod obiicitur, quod conceptio Virginis fuit ex legitimo matrimonio, ergo etc.; dicendum, quod totum illud est probabile, videlicet quod concepta fuerit ex sterili et ex coitu coniugali absque omni culpa actuali: non tamen sequitur, quod concepta fuerit absque causa peccati, quia ita transfunditur originale ex illis qui generant ex coitu legitimo, sicut qui generant ex coitu adulterino, sicut ostensum fuit in secundo libro .

Et si obiiciat, quod non debuit ibi esse causa originalis, quia facta est mediante virtute Spiritus sancti fecundante, et propter fecundationem sterilitatis maternae, quae non fuit ab homine, sed a Deo: dicendum, quod illud non valet, quia hoc similiter posset obiici de Ioanne et Isaac , quide sterilibus sunt concepti.

Propter quod nota, quod Spiritus sanctus aliquando operatur ut Spiritus, aliquando ut sanctus. Tunc quidem operatur ut Spiritus, quando opus facit supra naturam ; tunc ut Spiritus sanctus operator, cum non facit solum opus supra naturam, sed etiam sanctificat illud, supra quod operatur.

Dico igitur, quod in conceptione solitis Filii Dei, qui est Sanctas Sanctorum, non solum operatus est ut Spiritus, sed ut Spiritus sanctus. In conceptione vero, qua Ioannes est conceptus, sive beata Virgo, operatus est ut Spiritus tantum ; ideo sola Virgo Maria dicitur concepisse de Spiritu sancto. Propterea nullius conceptionis solemnitatem celebrat Ecclesia nisi solius Filii Dei in Annuntiatione bealae Virginis Mariae.

Sunt tamen aliqui, qui ex speciali devotione celebrant conceptionem beatae Virginis, quos nec omnino laudare nec simpliciter audeo reprehendere. Non omnino approbare audeo, pro eo quod sancti Patres, qui alias solemnitates Virginis, Spiritu sancto dictante, statuerunt, qui etiam magni amatores et veneratores beatae Virginis fuerunt, conceptionem Virginis solemnizare non decreverunt. Beatus etiam Bernardus , praecipuus Virginis amator et honoris eius zelator, illos reprehendit, qui conceptionem Virginis celebrant. Statuta etiam universalis Ecclesiae de Sanctorum celebritatibus omnia fundata sunt super sanctitatem, ut nullo die pro aliquo Sancto solemnizet, in quo vel pro quo persona sancta non fuerit, cui honor ille defertur. Si ergo sanctitas non fuit in Virgine ante animae infusionem, non videtur usquequaque securum conceptionis illius etiam solemnitatem celebrare.

Non etiam audeo omnino reprehendere, quia, ut quidam dicunt, haec solemnitas celebrari non coepit humana inventione, sed divina revelatione ; quod si verum est, sine dubio bonum est solemnizare in eius conceptione. Sed quia hoc authenticum non est, non compellimur credere ; quia etiam contra fidem rectam non est. non compellimur negare.

Potest etiam esse, quod illa solemnitas potius refertur ad diem sanctificationis quam conceptionis. Et quoniam dies conceptionis fuit certa, et dies sanctificationis incerta, ut patebit infra , ideo non irrationabiliter solemnitas diei sanctificationis statui potuit in die conceptionis: nec immerito, quia quamvis conceptionis diem non oporteat celebrari ,pro eo quod non fuit sanctitas in concepto, possunt tamen irreprehensibiliter gaudere sanctae animae, pro eo scilicet quod tunc inchoatum est. Quis enim audiens Virginem, de qua salus totius mundi processit, conceptam , gratias Deo exsolvere negligat et omittat exsultare in Deo salutari suo , nisi qui erga gloriosam Virginem minus devote afficitur et magis considerat praesentia quam futura, magis etiam considerat boni defectum quam fundamentum ? Etenim si filius regis claudus nascatur, qui sit a claudicatione processu temporis liberandus: non est de claudicatione dolendum, sed potius de nativitate gaudendum. Per hunc modum si quis in die conceptionis eius solemnizet, attendens magis sanctificationem futuram quam conceptionem praesentem, non videtur dignus redargui; et ideo dixi, quod tales nec vituperare audeo nec laudare.

Credo tamen et confido de Virgine gloriosa, quod si quis hanc solemnitatem celebrat non ex amore novitatis , sed potius ex devotione Virginis, non credens etiam contra illud quod elici potest ex sacra Scriptura: quod benedicta Virgo devotionem eius acceptat: et si aliquid est reprehensibile, spero, quod apud iustum Iudicem dignabitur excusare. Nec huic obviant dicta Bernardi. Potius enim intendit excludere errorem, ne quis credat Virginem sanctificatam in conceptione, quam erga Virginem devotionem nostram minuere, cui nullus nimis potest esse devotus; ita tamen, quod nihil credat de ea, quod sit contra veritatem et sacrae Scripturae et fidei cbristianae, quae omnem devotionem nostram, tam erga Deum quam erga Matrem eius, debet praecedere.

Quod si aliquis obiiciat, aliorum Sanctorum conceptiones non esse celebres propter subsequentes sanctificationes ; poterit ei dici, quod alii Sancti pro malo non habebunt, si aliquis specialis honor Matri Domini tribuatur, quoniam sanctificationis ipsius magnitudo et acceleratio ceteras antecellit. Et ideo mirandum non est, si Spiritus sanctus inhaitans in cordibus fidelium, devotionem ipsorum magis erga Virginem inflammat quam erga alios Sanctos et Sanctas. Hac etiam de causa quotidie de Virgine gloriosa facimus officium speciale iuxta ordinem Romanae Ecclesiae, licet pro beato Petro, Apostolorum principe, solummodo ter in anno faciamus officium.

Quacumque igitur hora, quacumque die aliquis fidelium cum totis praecordiis et visceribus honoret Virginem, increpandus non est pertinaciter , ne ipsius Virginis animadversio incurratur, quae auxiliatrix et amatrix est omnium fidelium suorum laudatorum, sicut illi qui tales sunt, experimento multiplici cognoverunt .