EXPOSITIO TEXTUS.

Dividitur autem haec epistola in duas

partes : In prima reprehendit eum : in secunda ponit rationem reprehensionis, ibi, Neque enim oportet si judicare, etc.

Dicit ergo primo, quod non debet hic reputare victoriam si contra alienam religionem faciat contumeliam increpando eam aut reprehendendo: et vocat eum sanctum propter rectitudinem intentionis, quamvis erraret in modo. Religio autem hic dicitur, secundum quod diffinit eam Tullius, dicens , quod " religio est quae " superioris cujusdam naturae, quam di" vinam vocant, curam caeremoniamque " affert. " Sed quia per idololatriam non colitur aliqua res divina, ideo non potuit recte dici religio, sed falsa opinio, et propter hoc corrigit se, et dicit, Aut opinionem, etc.

Deinde ponit rationem reprehensionis primo, et secundo probat rationem illam, ibi, Neque enim si aliquid non est rubeum, etc.

Dicit ergo primo, Neque enim si redargueris, id est, si contingat te redarguere, judicare ipsam, id est, quod illa opinio judicio toto sit condemnanda, sequitur quod tua sit bona. Alia translatio habet, " judicatam redarguas : " quia potest esse, quod tu et alii multi detenti in falsis opinionibus fuerint, et verum sit omnibus nobis occultum : et ideo non sequitur, si opinio illorum sit falsa, quod tua sit vera.

Deinde hoc probat per exemplum : quia non sequitur, si hoc non est rubeum, quod sit album : neque sequitur, si non est equus, quod sit homo : quia potest esse, quod utraque opinio sit falsa, quamvis una repugnet alteri.

Et in fine consulit sibi, ut abstineat a contradictione aliorum, sed primo loqua- fur ad persuadendam veritatem, et taceat de falsitate aliorum, ac si essent irreprehensibilia quae ab aliis dicuntur. Vel aliter : Loquaris pro veritate, ut quae tu dicis, sint omnino irreprehensibilia : si

enim prius persuadeant veritatem, placebunt : si autem provocentur per contradictionem, reprehendent rationem et non consentient veritati.