62 Appendix

Durandi Mimatensis suprarelata) missam iterandi facultatem concedebant ;

dum alii necessitatem vix ac ne vix quidem, etiam in strictioribus fide-

lium urgentiis, agnoscere recusabant.

20 . Hac de re, notatu dignum est, propter nimium rigorem, decre-

tum S. Caroli Borr, in Conc. Mediolanensi quinto : « Decreti huius

auctoritate vetitum sit, ne ob ullam necessariam causam, neque etiam

ob parochialis alteriusve ecclesiae egestatem, neque ob sacerdotum pe-

nuriam, nec vero ob locorum distantiam, Episcopus cuiquam sacerdoti

pluries in die divinum illud sacrificium offerendi facultatem det, aut

permittat. Si quae vero eius generis facultas antea, vel certo loco, vel

sacerdoti data est, eam plane statim rescissam irritamque ac nullam

omnino esse, iam nunc decernimus ».

Propter nimium rigorem, dixi : non quod innuere velim S. Caro-

lum, verum hunc ecclesiae sanctae Dei Episcopum, prout de eo Bene-

dictus XIV, causam non habuisse tantae rigiditatis sufficientem ; sed

quod canonistae quidam, decretum istud, provinciae Mediolanensi pro-

prium et peculiaribus huius provinciae conditionibus, ut supponi débet,

conïemperatum, assumere voluerint tanquam canonicam interpretandi

regulam, omnibus provinciis generaliter applicabilem et applicandam.

2 1 . Eodem fere tempore, sufficientem causam non habuisse visus

est Episcopus Gerundensis in Hispanus, qui nimia pronitate facultatem

iterandi largiebatur seu rectius pro pecunia vendebat. Cui S. Congr.

E E . et RR. , die 2 5 Oct. 1 5 8 8 , dure satis rescribi mandavit: « Super

licentiis bis celebrandi, ac pecuniis quae pro illarum expeditione, ut asse-

ritur, solvuntur ; miratur Sacra Congregatio agi de his licentiis conce-

dendis : nam id nonnisi ex magna necessitate fieri debet et magna cautela,

ut puta in locis ubi perpaucissimi sunt sacerdotes, vel adsint impedi-

menta adversariorum fidei, vel quid simile, quae cessant eo in loco, ubi

vix evenire possunt alii casus a iure permissi ».

2 2 . Praetermissis aliis quampluribus documentis, e quibus hoc unum

tantum comperitur, videlicet iterationem absolute prohibitam, nisi pro-

pter « necessitatem » ; adnotabo solummodo quod, sub fine saeculi de-

cimi sexti, Sacrorum iteratio satis communiter vetita erat omnino in

eadem ecclesia, ita ut sacerdos cui duae committebantur ecclesiae, pri-

mam in una, alteram in alia tantum celebrare poterat. Non est cur diutius

imtnorer in discutienda memorata praescriptione, tum quia textus anti-

quiores supratranscripti de ea silent, aut contrarium innuunt ; tum quia

locis iis tantum applicabilis foret in quibus unus sacerdos duas tenet ec-

clesias, non autem si duo vel plura dissita-loca sub una ecclesia unoque

sacerdote conglomerantur ; tum demum quia posteriora documenta ne-