In Evangelium Secundum Lucam

 PROOEMIUM BEATI LUCAE IN EVANGELIUM SUUM.

 CAPUT I.

 IN CAPUT I LUCAE

 Sequitur:

 Ecce opportunitas ex opere. Et sequitur, ponens opportunitatem ex tempore dicens :

 Sequitur de loci opportunitate, cum dicit :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur:

 Sequitur :

 Sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur:

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur:

 Dicit igitur:

 Sequitur:

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur:

 Dicit igitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur:

 Unde sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur laetissimus auditus:

 Sequitur congratulationis modus, cum dicit :

 Sequitur de sanctitatis istius Praecursoris progressu.

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur de effectu cum dicit:

 Et ideo sequitur signum duplex, naturae, et gratiae.

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur:

 CAPUT II.

 IN CAPUT II LUCAE

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur de re annuntiata :

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 Et ideo sequitur :

 Sequitur de effectu.

 Sequitur:

 Sequitur :

 Sequitur finis, cum dicitur :

 Sequitur:

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 Et hoc est quod sequitur:

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 CAPUT III.

 IN CAPUT III LUCAE

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur de missi obedientia :

 Sequitur:

 Unde sequitur :

 Sequitur :

 His igitur de causis baptizari voluit Dominus. Sequitur :

 CAPUT IV.

 IN CAPUT IV LUCAE

 Sequitur de auctoritate, cum dicit : Evangelizare, etc.

 Sequitur :

 Dicit igitur :

 Sequitur :

 CAPUT V.

 IN CAPUT V LUCAE

 Et hoc est quod sequitur :

 CAPUT VI.

 IN CAPUT VI LUCAE

 Dicit igitur:

 Sequitur:

 Sequitur :

 Sequitur :

 Et ideo sequitur:

 Et hoc est quod sequitur:

 Unde sequitur:

 Sequitur :

 Sequitur :

 Unde sequitur:

 CAPUT VII.

 IN CAPUT VII LUCAE

 Et hoc est quod sequitur:

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 CAPUT VIII.

 IN CAPUT VIII LUCAE

 Et hoc est quod sequitur :

 Unde sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et ideo sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur:

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur.

 Sequitur :

 CAPUT IX.

 IN CAPUT IX LUCAE

 Sequitur:

 Sequitur:

 Sequitur:

 Sequitur:

 Dicit igitur :

 Sequitur :

 Dicit igitur tangendo tria : discubitum, ordinem discumbentium, et numerum satiatorum.

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 Et hoc est quod sequitur:

 Dicit igitur : Et ecce.

 Et hoc est quod sequitur:

 Et hoc est quod sequitur:

 Sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 CAPUT X.

 IN CAPUT X LUCAE

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur:

 Sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur de officiis Marthae.

 CAPUT XI.

 Dicit igitur:

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequitur:

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 CAPUT XII.

 IN CAPUT XII LUCAE

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Dicit igitur de primo : Sint lumbi vestri praecincti.

 Sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 CAPUT XIII.

 IN CAPUT XIII LUCAE

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequi?ur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 CAPUT XIV.

 IN CAPUT XIV LUCAE

 Et hoc est quod sequitur :

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequitur tertium :

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 CAPUT XV.

 IN CAPUT XV LUCAE

 Dicit igitur:

 Dicit igitur : Et dixit.

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Dicit igitur de primo horum :

 CAPUT XVI.

 IN CAPUT XVI LUCAE

 Et hoc est quod sequitur :

 CAPUT XVII.

 IN CAPUT XVII LUCAE

 Dicit igitur :

 Dicit igitur illis :

 Et hoc est quod sequitur :

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequilur.

 Dicit igitur :

 CAPUT XVIII.

 IN CAPUT XVIII LUCAE .

 Dicit igitur :

 Dicit igitur:

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 CAPUT XIX.

 IN CAPUT XIX LUCAE

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Dicit igitur : Et ait illi dominus ejus, benigne suscipiens eum :

 CAPUT XX.

 IN CAPUT XX LUCAE

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 CAPUT XXI.

 Dicit igitur:

 CAPUT XXII.

 IN CAPUT XXII LUCAE

 Dicit igitur:

 Dicit igitur:

 Et hoc est quod sequitur:

 Dicit igitur :

 Et ideo sequitur :

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 CAPUT XXIII.

 IN CAPUT XXIII LUCAE

 Dicit igitur :

 Dicit igitur :

 Dicit igitur :

 Dicit igitur :

 Dicit igitur : Ducebantur autem, cum amara necessitate tracti. Thren. v,

 Dicit igitur de primo : Jesus autem, omnia haec mala et vituperia perpessus, dicebat,

 Dicit igitur : Et stabat minaciter populus spectans,

 Et hoc est quod sequitur :

 CAPUT XXIV

 IN CAPUT XXIV LUCAE

 Dicit igitur:

 Et hoc est quod sequitur:

 Dicit igitur:

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Dicit igitur :

 Dicit igitur: Et ipsi adorantes. Matth.

Sequitur:

" Et postquam consummati sunt dies octo ut circumcideretur puer, vocatum est nomen ejus Jesus, quod vocatum est ab Angelo priusquam in utero conciperetur. "

Tria dicit de circumcisione : tempus, et modum, et nominis vocationem. De tempore dicit : " Postquam con-summali sunt, " hoc est, ad summam perfectionis deducti. Conceptionis enim dies supra impleti dicti sunt esse in partu. Consummatum autem plus est quam impletum : quia consummatum est totum simul ad summam deductum perfectionem. Hic attigit summum humilitatis, summum charitatis, summum obedientiae Patris. Summum quidem humilitatis in descensu ad gradum imum, summum charitatis est in ascensu ad supremum, summum obedientiae cum difficillimi operis impletione.

Decendit enim Dominus majestatis a regalibus sedibus usque ad hominem, Ad Philip. ii, 7 : In similitudinem hominum factus, et habitu inventus ut homo. Descendit ut ad parvum quem homines parvum vocant, pauperem, et peregrinum, Psal. CVIII, 22 : Egenus et pauper sum ego. Descendit ad minorem parvo, Isa. IX, 6 : Parvulus natus est nobis. Descendit ad minimum, Isa. LIII, 3 : Vidimus eum novissimum virorum. Descendit (quod omnibus saeculis inauditum est, et omnibus philosophis incognitum) ad minorem minimo : cum Philosophus dicat, quod in nullo genere est aliquid minus minimo. Deo enim nihil difficile est. Psal. XXI, 7 : Ego sum vermis et non homo, opprobrium hominum, et abjectio plebis. Descendit adhuc inferius abjecto, Ad Philip. II, 7 : Semetipsum exinanivit. Si autem inane tantum esset, non esset alteri obnoxius ad serviendum : et ideo adhuc ab inani descendit in formam servi, Ad Philip. II, 7 : Formam servi accipiens. Luc. xxii, 27 : Ego in medio vestrum sum sicut qui ministrat. Hoc autem adhuc maximae humilitati parum erat, nisi descenderet in formam peccatoris, hoc est, characterem peccatricis carnis assumens, Isa. LIII, 4 et 3 : Putavimus eum quasi leprosum, et percussum a Deo et humiliatum... Unde nec reputavimus eum. Et hujus causam subjun-

git, dicens : In humilitate judicium ejus sublatum est . Hoc propter nimiam ejus humilitatem. Nemo de eo certum judicat : quia sub charactere carnis peccatricis dignitas ejus non cognoscitur. Et ideo dicit Apostolus, II ad Corinth, v, 21: Eum, qui non noverat peccatum, pro nobis peccatum fecit Deus, hoc est, similem peccatori. Ecce quantum descendit. Matth, xx, 16 : Sic erunt novissimi primi, et primi novissimi : quia omnis qui se humiliat, exaltabitur . Isa. x, 22 : Consummatio abbreviata inundabit justitiam.

Attigit etiam hic summum charitatis, nostram formam reatui obligatam assumens, ut nos absolvereinur. Sententia enim condemnationis aeternae lata fuit in latronem, qui voluit auferre similitudinem suae divinitatis, ut dicit Ambrosius. Audivit hoc Regis Filius intra aulam in secreto Patris constitutus, exivit, formam latronis induit : ut sententiam condemnationis pro servo acciperet, ut servum liberaret. Gregorius : " 0 mira circa nos " tuae pietatis dignatio 1 Ut servum " redimeres filium tradidisti. " Forma autem latronis est character latronis in circumcisione, quae non dabatur nisi pro remedio peccatorum. Psal. XVI, 4, secundum translationem Aquilae : Propter verba labiorum tuorum, ego custodivi vias latronis : cauteria latronis scilicet in me recipiens. Ecce summum charitatis.

Summum autem obedientiae: quia jam in infantili aetate, in loco magis sensibili difficillima pateretur. Hoc jam factis clamans quod, II Machab, VI, 30, continetur : Domine, qui habes sanctam scientiam, manifeste tu scis, quia, cum a morte possem liberari, duros corporis sustineo dolores. Sic igitur dies ejus sunt ad summam ducti perfectionem.

Dicit autem:

" Dies octo. "

Hoc est, octo illustrationes, in quibus deponitur superfluum concupiscentiae. Quamvis autem supra dixerimus, qualiter per octo serenationes delectationis, delectatio sit admirabilis et firma et pura, quae nihil habet superfluum : tamen hic alias octo, et iterum alias octo, ad mores instruendos dicemus. Sunt autem tria in anima circunicidenda, si praeputium cordis debet circumcidi, videlicet rationalis, irascibilis, et concupiscibilis.

Rationalis quidem circumciditur ad credenda, et ad credenda quidem ne articulos fidei transgrediatur, et ne incidat in profanas vocum novitates. De primo, Proverb. XXII, 28 : Ne transgrediaris terminos antiquos, quos posuerunt patres tui. De secundo, I ad Timoth. VI, 20 et 21 : Devitans profanas vocum novitates, et oppositiones falsi nominis scientiae, quam quidam promittentes, circa fidem exciderunt. In ordine autem ad bonum habent circumcidi a contentiosa protervitate. I ad Corinth. XI, 16 : Si quis videtur contentiosus esse, nos talem consuetudinem non habemus, neque Ecclesia Dei. Haec autem contentio sive protervitas nascitur ex proprii sensus defensione. Dicit enim Ambrosius super Epistolam ad Romanos, quod " contentio " est impugnatio veritatis, cum confiden-" lia clamoris. " Haec tria si amputentur a ratione, praeputium rationis in toto circumcisum est.

Irascibilis autem insurgit in malum, et tendit in arduum. Tendens autem in arduum, si ambitione careat, praeputium deposuit. Et tunc insurgens contra malum, si furore irrationabili careat, penitus est sine praeputio. Tendens autem in arduum caret ambitione, si praeter meritum et absque vocatione superioris, numquam velit ascendere, dicens, Luc. XIV, 10: Recumbe in novissimo loco : ut, cum venerit qui te invitavit, dicat tibi : Amice,ascende superius. De amputatione furoris irrationabilis dicitur, Isa. x, 5 : Vae Assur ! virga furoris mei, et baculus ipse est. Et infra, v. 7 : Ipse autem non sic arbitrabitur, et cor ejus non ita existimabit : sed ad conterendum erit cor ejus, et ad internecionem gentium non paucarum. Quasi diceret: Ego mitto eum ad corrigendum, ipse autem furore agitatur ad interficiendum.

Concupiscibilis etiam est circumcidenda a tribus. Concupiscibilis enim tam in nutrientibus quam in venereis appetit ex corruptione quale (quod concupiscentiae congruit a natura corrupta) in quantitate plusquam sufficit : et secundum circumstantias operis, quod virtuti non proficit sed officit. Quale amputandum usque ad hoc quod sanitati competit, et bonae habitudini. Quantum autem, usque ad hoc quod necessitati sufficit. In circumstantiis autem, quando debet, et ubi debet, et fine quo debet, et caetera hujusmodi. De qualitate reprehenditur dives epulo. Luc. XVI9 : Epulabatur quotidie splendide. In quantitate, Daniel. XIV, 5 : An non vides quanta comedat et bibat quotidie ? In aliis circumstantiis, Isa. v, 11 : Vae qui consurgitis mane ad ebrietatem sectandam, et potandum usque ad vesperam, ut vino aestuetis. Et similiter in venereis. Qualem enim habere non debet, vult habere. Quantum non debet, vult coire. Quando et ubi non debet, et quo fine non debet.

Circumcidatur igitur concupiscibilis ab his tribus, et irascibilis a duobus, et rationalis a tribus. Et octo dies illustrationis super cor sunt revoluti, in quibus praeputium cordis amputatur.

Beatus autem Bernardus dicit octo dies, in quibus circumciditur ingrediens in religionem.

Primum oritur in eo consideratio justitiae, cum futurum judicium formidat, sciens quod Deus non parcet delinquenti . Et ideo cogitat de satisfactione per

justitiam, quae reddit cuique quod suum est : nobis miseriam, Deo autem misericordiam.

Secundo autem fortiter disponit exire de consortio malorum, quod sibi fuit causa perversitatis, dicens : Odivi ecclesiam malignantium, et cum impiis non sedebo

Et quia periculum est in solitudine : quia vae soli : quia cum ceciderit, non habet sublevantem se Et tamen, Frater qui adjuvatur a fratre, quasi civitas firma .''

Ideo cogitat manum mittere ad fortia religionis opera, dicens : Lavabo inter innocentes manus meas , hoc est, inter bonos conversabor, et lavabo manus a peccatis. Haec fecit. Jam instat tempus, ut suas temperet passiones : quia aliter in domo Dei non potest sine querela conversari. Psal. liv, 15 : In domo Dei ambulavimus cum consensu. Et sic illucet temperantia, quae est dies quarta.

Quinto autem, quia labor instat et dolor. ut in sudore vultus sui tunc vescatur pane suo : ut perfectum inter fratres opus habeat , indiget patientia, quae est aequanimis tolerantia adversorum.

Sed in hoc loco cavendum est a superbia. Magnum omnino est vincere semetipsum. Melior est (ait Salomon) patiens viro forti: et qui dominatur animo suo, expugnatore urbium . Ideo docet Propheta necessariam esse humilitatem, cum inquit : Verumtamen Deo subjecta esto, anima mea, quoniam ab ipso patientia mea . Necesse ergo, ut in sexta die illuminet cor tuum radius humilitatis, et declaret quid a te sis, quid a Deo, ut non altum sapias : quia Deus superbis resistit, humilibus autem dat gratiam .

Septimo vero, quia non minus ad Deum quam ad fratres tenetur bene con- versari, indiget ut in corde suo illucescat devotio, quae est fervor cordis ad Deum, qui omnia perficit praehabita, dicens: Concaluit cor meum intra me, et in meditatione mea exardescet ignis . ''Et haec est dies septima, in qua videtur ei labor et dies pauci prae amoris et fervoris magnitudine .

Quia autem fervor hic aliquantulum minus est discretus, ideo octava dies est necessaria, quae est discretionis lumen: non tam virtus, quam auriga virtutis. Sed quia haec avis rara est in terris, ideo discretione alterius utatur, quae descripta est in regula : non plus faciens nec minus, quam spiritualis pater praecipit secundum regulam. Ad Galat, VI, 16 : Quicumque hanc regulam secuti fuerint, pax super illos, et misericordia, et super Israel Dei. Et est in toto circumcisus.

Sic igitur ad praeputium cordis circumcidendum, octo dies exiguntur.