NULLIUS S. MARTINI IN MONTE PANNONIAE 69

Succedunt septem testes ex parte sponsi, totidemque ex parte sponsae, aliique adiurati, omnes ex propinquis et vi- cinis, omnes romano-catholici, uno excepto Cal vini assecla, quorum « fidedignitatem » asserit Iudex in praefata relatione, non contradicente vinculi defensore ; et praeterea ipsa suadit eorum conditio, nempe agricolarum r uri degentium, frau- dibus haud assueta. Iamvero testes huiusmodi, postquam audierint, quae coniuges deposuerant, singillatim et seorsim interrogati : Utrum persuasum habeant personam cui testi- monium exhibent « esse bonis moribus, honestam et piam, adeo ut iuramento testari possint eam mendacem non esse, et depositionibus eius iidem praestari posse » ; concorditer respondent : « Persuasum mihi est et testor ».

Praeterea iidem testes matrimonii inconsummationi suf- fragantur tum negative tum positive. Equidem, iudici per- con ta r i utrum audierint hos coniuges « sicuti coniuges vi- xisse, unam carnem eifectos esse etc. » ; omnes uno ore fa- tentur se nihil de hoc audivisse ; plures autem addunt scire se matrimonium non fuisse consummatum. Ita v. g. Mi- chaelis noverca, testis, ut ita dicam, de visu, quia fuit noctu cum sponsis in eodem cubili, et per diem domi et in agro, ait : « Audeo dicere hos ut coniuges non vixisse inter se. Prima nocte non concubuimus, secunda vero nocte... non fuit tempus ad hoc ». Et Elisabeth mater : « Inter eos con- iuges non fuit copula : tum filia, tum vero maritus eius dixit hoc mihi et quidem statim quando post separationem convenerunt mecum Vespere feriae V aufugit filia et post hoc non est amplius reversa ad maritum ». Idem testatur pater puellae. Uxor Ioannis Toth ait : « Audivi mulierem impedivisse copulam. Ab ipsa muliere hoc audivi ». Et uxor Ioannis Vida : « Mater Elisabeth dixit mihi, post discessum Elisabethae, coniuges hos non vixisse ut coniuges ». Maurus Ross parochus inquit : « Quoad debitum coniugale (Michael) mihi non dixit se hoc attentasse, sed ita intellexi, ab eo vel ab aliis, ac si nec occasio adfuisset ad hoc, quia hoc tempore semper extra cubile dormivi t. Quia tamen ego quae-