Cap. XI.

De integritate unctionis extremae.

De Sacramento unctionis extremae hoc in summa tenendum est, quod ipsa est Sacramentum exeuntium ex hac vita, praeparans et disponens ad sanitatem perfectam; valet etiam ad delenda venialia et ad recuperandam sanitatem praesentem, si infirmo expediat.

Ad huius antem Sacramenti integritatem requiritur oleum simplex, sed consecratum, vocalis expressio orationum, inunctio infirmi in septem partibus determinatis, scilicet in oculis, auribus, naribus, labiis, manibus, pedibus et lumbis. - Nec debet istud Sacramentum dari nisi adultis et postulantibus , imminente periculo mortis, et hoc per manum et ministerium sacerdotis.

Ex quo colligitur, quod inter hoc Sacramentum et confirmationem est differentia septiformis, scilicet in efficacia, materia, forma, suscipiente, dante, loco et tempore

Ratio autem ad intelligentiam praedictorum haec est: quia principium nostrum reparativum, Verbum scilicet incarnatum, nos reparat in quantum mediator Dei et hominum, homo Christus Iesus : et in quantum Iesus habet salvare, in quantum autem Christus, unctus, habet unctionis gratiam in alios derivare: hinc est, quod ipsius est in Sacramentis suis unctionem membris suis tribuere salutarem. Quoniam autem anima ad hoc, quod perfecte sanetur, indiget triplici genere sanitatis, scilicet ad strenuitatem actionis, ad suavitatem contemplationis et ad felicitatem comprehensionis: et prima est intrantium in aciem Ecclesiae, secunda est praesidentium in eadem, quorum est alios erudire, et tertia est exeuntium de eadem per mortem: hinc est, quod non solum unctionem sacramentalem instituit Dominus in confirmatione, verum etiam mediam in ordine pontificali et extremam, imminente periculo mortis.

Quoniam igitur "finis imponit necessitatem his quae sunt ad finem "; hinc est, quod secundum exigentiam huius finis debet hoc Sacramentum operari, debet etiam integrari, suscipi et dispensari. - Primum igitur, quia huius Sacramenti operatio debet regulari a fine: et finis est, quia introductum est ad salutem felicitatis perpetuae facilius et expeditius consequendam ; et hoc fit per devotionem sursum levantem et per exonerationem a culpis venialibus et aliis sequelis, quae deorsum deprimunt: hinc est, quod Sacramentum istud efficaciam habet et ad devotionem excitandam et ad venialia dimittenda et ad peccatorum scoriam facilius abolendam. Et quia pluribus infirmis expedit adhuc vivere ad suorum cumulum meritorum: hinc est, quod Sacramentum istud et animam vigorando in bono et exonerando a malo frequenter etiam alleviat a morbo. Et hoc est quod dicit beatus Iacobus , quod oratio fidei salvabit infirmum, et si in peccatis fuerit, dimittentur ei.

Rursus, quia huius Sacramenti institutio debet esse secundum exigentiam finis; et hic est acquisitio spiritualis salutis per remissionem culparum; et haec salus respicit sanitatem et munditiam consciente interioris, secundum quam iudicat ille iudex caelestis: hinc est, quod in hoc Sacramento debet esse oleum simplex et consecratum, quia sanctitatem et nitorem designat in habitaculo conscientiae .

Quia vero super illam salutem mortalis homo non habet potestatem: hinc est, quod oratio et forma vocalis exprimitur per verbum deprecativum ad impetrandum gratiae donum. - Et quoniam anima infirmitates spirituales contrahit in corpore secundum quatuor virtutes ipsius corporis regitivas, scilicet sensitivam,

interpretativam, generativam et progressivum; hinc est, quod membra his virtutibus deservientia sunt inungenda. Quia igitur quinque sunt membra deservientia quinque sensibus, scilicet oculi visui, aures auditui, nares olfactui, manus tactui et os gustui et etiam alii virtuti, scilicet interpretativae, et pedes deserviunt progressui, et lumbi generationi - quia genitalia indignum et pudendum est contrectari et etiam nominari - hinc est, quod inunctio debet fieri in septem locis praedictis, ut sic disponatur homo per hoc Sacramentum ad plenitudinem sanitatis per deletionem omnis venialis peccati.

Postremo, quia istius Sacramenti susceptio a fine dependet: et finis est velocior transitus ad caelum per depositionem oneris venialium et conversionem mentis ad Deum: ideo non debet dari nisi adultis, qui venialiter peccant: nec aliquibus nisi petentibus, qui devotione sursum eriguntur; nec aliquibus nisi in periculo constitutis et quasi in transitu ad alium statum.

Et quia hoc Sacramentum est periclitantium: et tamen habet materiam sacram, scilicet oleum consecratum: hinc est, quod propter periculum evitandum communiter committi debet sacerdotibus, et propter consecrationem olei non est nisi a consecratis manibus contrectandum.

Ex variatione igitur finis in confirmatione et unctione extrema oritur diversitas in efficacia, in: materia et in forma, in loco et in tempore, in suscipiente et in dispensante: in efficacia, quia illud Sacramentum disponit ad melius agonizandum, hoc ad celerius evolandum: in materia, quia illud in oleo permixto balsamo, hoc vero in oleo puro: in forma, quia illud in indicativa, hoc vero in deprecativa: in loco, quia illud in fronte, hoc vero in multiplici parte: in tempore, quia illud in sanitate, hoc autem in aegritudine; in suscipiente, quia illud non solum adultis, verum etiam parvulis, hoc vero tantum adultis: in dante, quia illud ab episcopis, hoc autem a sacerdotibus quibuscumque. Et haec. omnis diversitas a fine procedit, quia, sicut claruit, diversitas in finibus proximis diversitatem introducit in his quae ad fines illos habent finaliter ordinari.