Matrimonii 75

XII. In themate matrimonium fuisse nullum saltem ex

domicilii vel quasi-domicilii utriusque sponsi carentia, quod ex

senili Parochi imbecillitate, fuit celebratum, multis legibus eccle-

siasticis omnino pessumdatis. 1

catione eiusdem principii ad facta; ita ut principium applicatum identidem consideretur tamquam principium absolutum. Hinc mirum non est si utraque sententia invenire possit fundamentum in S. Sedis Decretis.

Principium iuris in hac re est simplicissimum, quod ita enunciari potest: Decretum Tametsi obligat haereticos ubi publicatum fuerit aut vigeat tamquam Concilii Tridentini Decretum. Hoc principium negare tantum ille potest, qui aut affirmet, legem ecclesiasticam non posse obligare haereticos: aut affirmet, Ecclesiam hoc Decreto noluisse obligare haere- ticos: quae duo manifeste sunt falsa tum ex Catholicae Ecclesiae doctrina, tum ex constanti Apostolicae Sedis praxi.

In applicatione autem huius principii ad singula factorum et locorum adiuncta graves saepe oriuntur difficultates. Namque, cum aliquod iuris principium ad facta est applicandum, inquirenda identidem est quanta sit eiusdem principii vis et quousque protendatur ; quae quidem vis digno- scitur ex ipsius legis sententia, ex legislatoris mente aliisque adiunctis: praeterea, cognita vi principii, in applicatione passim subintrant alia iuris principia, quae aliquo modo in conflictum cum illo veniunt, ita ut modo illud vincat, modo haec, in qua re consistit iurisprudentia. Quare, Respon- siones et Decreta pro variis rerum adiunctis diversa et contraria neces- sario prodire debent, quin principium detrimentum patiatur.

Hinc sententia, quae in questione, de qua agimus, docet, matrimonia haereticorum esse valida, in abstracto considerata, est falsa, in concreto autem, iuxta locorum et factorum adiuncta, identidem reperitur vera; altera autem sententia, quae docet matrimonia haereticorum esse nulla, in abstracto est vera, in concreto identidem reperitur falsa. Quare, mirum non est, si utraque sententia sub eo respectu, sub quo vera est, possit valide communia cum S. Sedis Resolutionibus et Decretis. Haec confir- mationem accipiunt a declarationibus Pii VII in Brevi ad Archiepiscopum Moguntinum, dato die 8 octobris 1803, quem supra Canonista retulit.

1 Fuit a Parocho neglectum documentum de statu libero, quod a Curia ecclesiastica tum Caietana, tum Fridericus obtinere debuissent. Confer Instructionem Clementis X, quam habes in Vol. VI, p. 442. Fuit neglecta venia a Curia obtinenda, ut assisteret matrimonio mixto iuxta Instructio- nem Secretariae status, quam expositam habes in Vol. VI, p. 456. Impru denter proprio iudicio, quin alia quaereret, rebaptizavit haereticum Fride- ricum, quamvis sub conditione, quin scilicet instructionem quaereret, quin an rite in sua secta baptizatus fuerit, inquireret, quin abiurationem erro- rum iniungeret, quin peccatorum confessionem exigeret. Confer Decretum S. Officii, quod habes in Vol. IV, p. 320. Neglexit inquirere, an sponsa sufficiens domicilium haberet in ea paroecia ad valide matrimonium con- trahendum, aut saltem quaerere delegationem a proprio eius Parocho, vel ab Ordinario. Omisit tertiam publicationem proprio arbitrio, etc, in ipso