Acta Pii PP. XI 77

praestitit, quam apostolici, quo flagravit, studii atque ardoris;

illius, inquimus, apostolici studii, quod, ut in interiore animi per-

fectione veluti fundamento consistit, ita ex eadem vim suam con-

tinenter haurit atque exprimit.

Siquidem, inde a primis religiosae suae vitae annis, cum prae-

clara comperisset Franciscanum protomartyrum gesta - qui,

in Mauritania, barbaris illis gentibus catholicae religionis cultum

afferentes, sanguinem pro Christi nomine profudissent - aposto-

latus ac martyrii cupiditate aestuans, id enixe poposcit ut

sibimet ipsi liceret et sacras eiusmodi expeditiones participare et sua opera suoque, si opus esset, cruore Iesu Christi regnum

producere atque amplificare. Veruntamen, rem adeptus, cum ad Africae oras appulisset, febri illico correptus, ob devexam valetu-

dinem in patriam remeare coactus est. At navis, quae in Lusita-

niam contendisset, adverso vento compulsa, Italiae litora attigit;

Italiae, dicimus, quae a novo huiusmodi caritatis apostolo divini-

que verbi praecone, non sine caelesti nutu, pervaganda ac collu-

stranda erat. Hic enim potissimum apostolica eius vis ac navitas

inclaruit, hic impensis si mi ab eo exantlati labores; at in Galliae

etiam provinciis bene multis, quandoquidem omnes Antonius -

Lusitanos nempe suos, Afros, ítalos, Gallos, quotquot denique

catholica veritate indigere intellexisset - nullo habito gentis

nationisque discrimine, actuoso studio suo complectebatur. In

haereticos autem, Albigenses scilicet, Catharos et Patarenos, eo

tempore paene ubique furentes ac germanae fidei lumen in chri-

stifidelium animis restinguere conantes, tam strenue feliciterque

decertavit, ut « haereticorum maliens » iure merito nuncuparetur.

At vero, si sublimi quadam eloquentiae vehementia atque acerbi-

tate in haereses omne genus in pravosque mores ferebatur, in

obcaecatos tamen omnes, qui evangelii lucem appeterent, in devios,

qui ad veritatis semitam contenderent, in « pródigos » denique

« filios », qui caelestis Patris veniam complexumque percuperent,

paternum omnino gerebat animum.

In concionando autem, non populi favorem, non divitum pri-

morumque gratiam, non inanem hominum plausum gloriolamque