Cap. VI.

De consequentibus ad iudicium, sicut est poena infernalis.

Consequenter de consequentibus ad iudicium est dicendum: quae sunt duo, scilicet poena infernalis et gloria caelestis .

De poena igitur infernali hoc tenendum est, quod poena infernalis est in loco corporali deorsum, in quo aeternaliter affligentur omnes reprobi, tam homines quam spiritus mali. - Affligentur autem eodem igne corporali, qui concremabit et affliget spiritus et etiam corpora - nec tamen corpora illa consumet, sed semper affliget

alios plus, alios minus secundum exigentiam meritorum.

Hujusmodi autem afflictioni ignis coniuncta erit afflictio secundum omnes sensus, coniuncta erit poena vermis et carentia visionis Dei, ita quod in his poenis erit varietas et cum varietate acerbitas et cum acerbitate interminabilitas, ut ad reproborum supplicium tormentorum fumus ascendat in saecula saeculorum ,

Ratio autem ad intelligentiam praedictorum haec est: quia, cum primum principium, eo ipso quod primum, sit summum, quidquid habet habet in summo: ideo necesse est, ipsum esse rectissimum. Cum ergo in retribuendo agat secundum rectitudinem: sicut contra se facere non potest nec se negare nec suam iustitiam impugnare: sic necessario, sua rectitudine exigente, oportet, quod peccatum puniatur secundum quantitatem culpae, in his maxime, qui, legem misericordiae contemnentes, per impoenitentiam impegerunt in severitatem iustitiae. Quoniam ergo severitatis iustitiae est considerare culpam non solum quantum ad radicem, verum etiam quantum ad circumstantias aggravantes; congruentissimum est, ut iudex iustus poaenas debitas ab impiis exigat usque ad ultimum quadrantem , ut sic non remaneat "dedecus peccati sine decore iustitiae "; et sicut manifesta est potestas in creando et sapientia

in gubernando et clementia in reparando, sic manifestetur summa iustitia in puniendo. Quoniam ergo divina iustitia peccatorem impium debet punire secandum exigentiam culpae;et culpa mortalis, ad quam succedit finalis impoenitentia, ipsa habet rationem deordinationis perpetuae, deordinationis libidinosae, deordinationis multimodae: necesse est, quod ipsa puniatur poenarum aeternitate, acerbitate et mulliformitate.

Primo igitur deordinationis perpetuae poena debet esse perpetua, quia peccatum, quod quis committit et de quo nunquam poenitet, perpetuo in anima durat et a vita perpetua, scilicet Deo, separat et a voluntate procedit, quae in peccato vellet perpetuo delectari. Et licet delectatio illa transiens sit momentanea, quia tamen deordinatio tenet rationem perpetuitatis: poena deordinationi respondens debet habere carentiam finis; ut, sicut homo in suo perpetuo finem non apposuit a peccato recedendo, sic Deus in suo perpetuo non desistat a puniendo; et sicut contra infinitum peccavit, sic poenam habeat infinitam: et quia non potest habere poenam infinitam intensione, habeat saltem duratione: et sicut voluntas eius post mortem semper malo adhaeret sine susceptione poenitentiae, sic Deus semper affligat sine immutatione sententiae, requirente hoc perpetuitate deordinationis in impiis damnatis.

Rursus, quoniam deordinationis libidinosae poena debet esse afflictiva, quia delectatio punitur per tristitiam contrariam: et spiritus rationalis in peccando convertit se ad bonum proprium et ut nunc et partiale libidinose amandum, et ex hoc contemnit divinum imperium et dominium: hinc est, quod ad hoc, quod illa delectatio improba perfecte puniatur, in qua simul est delectatio cum contemptu, necesse est, quod ad punitionem illius contemptus et delectationis peccator, sive homo sit, sive spiritus, praecipitetur in locum infimum et maxime a statu gloriae longinquum, hoc est in profundissimum infernum.

Necesse est etiam, quod ibi exponatur affligendus infimae naturae, ac per hoc non a substantia spirituali patiatur, sed a corporali et infima, hoo est a faecibus corporum mundanorum, ut in faecibus defigatur et igne et sulphure concremetur . Et quoniam spiritus, qui per naturam praeponitur corpori et in corpus habet influere et ipsum movere, dignitatem naturae per culpam pervertit et se subiicit quodam modo vilitati et nihilitati peccati: hinc est, quod secundum ordinem iustitias debet ordinari, ut tam peccator spiritus quam homo igni corporeo alligetur, non ut in illum influat vi. tam, sed ut divino decreto suscipiat poenam. Cum enim rei, quam horret per timorem divinitus immissum et quam sentit per vim naturalis sensus sit inseparabiliter alligatus: necesse est, quod acriter tormentetur. - Et quia ille ignis non agit nisi per dispositionem peccati et reatus et maculae ex improbitate libidinis procedentis: et haec non est aequaliter in omnibus: hinc est, quod ab eodem igne alii cremantur plus, alii vero minus, sicut ab eodem igne aliter uritur palea, et aliter comburitur lignum - Quoniam autem illa peccati distinctio et reatus secundum quam actio ignis moderatur, in eodem est uniformis et nunquam crescit nec decrescit nec mutatur: hinc est, quod divino imperio ordinante, ille sic agit, quod semper urit et non consumit, semper affligit et non interimit, quia non agit ad suae formae multiplicationem, sed ad pacis animae in corpore perturbationem, sive ipsius spiritus in se ipso. Unde non fit nova ademptio, sed ademptae pacis continuatio: ut sic in eadem poena nec acerbius aeternitatem, nec aeternitas tollat acerbitatem.

Postremo, quoniam deordinationis multimodae poena debet esse multimoda: et in omni peccato actuali mortali est deordinata aversio a summa lure et bonitate et inordinata conversio ad bonum commutabile et deordinatio voluntatis contra dictamen rationis rectae : hinc est, quod omnes actualiter peccantes, qui erunt damnati, punientur poena triplici : propter aversionem, carentia visionis Dei: propter conversionem, poena incendii materialis; propter pugnam voluntatis et rationis, poena vermis: ut sic ex hac multiplicitate poenarum afflicti et vu-rie et acerbe et aeternaliter crucientur, et tormentorum fumus ascendat in saecula saeculorum. Amen.