PARISIEN. 83

consentiunt hoc impedimentum esse de iure ecclesiastico, quamvis dubitent plurimi, an sit quoque vel minus ad ius naturale referendum. Et optime sane, inquit patronus ; nam si hoc impedimentum est tantum de iure ecclesiastico, in iudicio ferendo de metu attendenda sunt quae Ecclesia hac in re constituit e. g. quoad metus entitatem, probationem...; dum si formaliter est de iure naturali (licet iure positivo firmatum) tunc attendendum erit quod natura immutabiliter edixerit.

Insuper vinculi defensor concedit quidem metum reve- rentialem esse aptum iustas nuptias solvendi ; sed haud satis esse ut metus reapse intercesserit, requiri praeterea ut ille evidenter probetur. Idque non solum quia res facti, praesertim vero impedimenta matrimonialia (maxime inito iam coniugio) sunt probanda , sed et quia agitur de facto delictuoso ; constat quippe metum non posse inferri sine crimine ob gravissimam, qua ita percellitur singulorum li- bertas, iniuriam. Verum, urget orator, quam difficilis sit probatio metus reverentialis nemo est qui statim non vi- deat, quum agatur de re eminenter subiectiva, circa quam testium auctoritas multo minus valet ac circa metum ordi- narium. Et reapse huiusmodi metus ob singularem eius na- turam, seu quia illatum a parentibus, in concreto est talis, quod tamquam impedimentum occultum haberi debeat. Unde exurgit consectarium ; nempe celebrato iam invalide coniu- gio ex metus reverentialis causa, facile posse ipsum sanari per subsequutam cohabitationem et praesertim per copulam carnalem. Notum quippe est tali modo firma fieri posse ma- trimonia irrite celebrata ob occultum impedimentum, etiam in locis ubi viget Decretum Tametsi Conc. Trid., et quin ad defectum purgandum iterum uti opus sit opera parochi et testium. Iam age in casu Margarita ex metu reveren- tiali erga aviam nuptias cum Roberto celebravit, quocum et cohabitavit per decem annos et copulam habuit ; imo, quod magis est, Curia Parisiensis hac de causa primam actricis instantiam negativo responso dimisit.