Sermo II .

Verbum caro factum est, Ioannis primo .

Exprimitur in his verbis istud caeleste mysterium et admirabile sacramentum, istud opus magnificum et beneficium infinitum, quod Deus aeternus, humiliter se inclinans, limum nostras naturae in suae assumsit unitatem personae. Tangitur ergo assumens nomine Verbi, assumtum nomine carnis, et ipsa assumtio et copula nomine factionis.

I. Dicamus ergo Verbum caro factum est. Non est istud verbum syllabis compositum vel litteris exaratum , nec est verbum aere fluidum vel coniugationibus declinatum; non est imaginative vel prophetice figuratum; sed plane hoc est Verbum Dei, Deus, quia in principio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum . Ut autem hoc Verbum quale sit, melius innotescat; distinguamus verbum mentale et verbum causale. Verbum mentale est ipsa cogitatio vel conceptus mentis nostrae; Verbum causale est, de quo loquimur Studeas ergo intelligere , quod mentale sit speculum, et causale sit speculatum Non enim sine causa dicit Apostolus primae ad Corinthios decimo tertio: Videmus nunc per speculum. Est ergo Verbum istud, quod carofactum est, Verbum Dei et aeternaliter manativum , st abiliter perma nsivum, vocaliter progressivum, luculenter manifestativum, potenter operativum.

Aeternaliter manativum, quia aeternaliter manat Verbum de Patre, sicut verbum nostrum nascitur de mente . Cum autem mens se ipsam intelligit, sui ipsius speciem in se gignit; et si ab aeterno se intelligeret, ab aeterno suam speciem generaret. Idem enim est species, quae de mente gignitur, et verbum, quod de mente nascitur. Quia ergo nunquam luit Deus, quin se intelligeret; nunquam fuit Deus, quin Verbum diceret, nunquam fuit Pater, quin Filium generaret.

Nota bene etiam, quod cum verbum demente nascitur, opus habet gignente, tamen non indiget genitrice; et quod, si in divinis nascitur Filius de Patris substantia, non ei genitrix est requirenda.

Notabis et aliud, quod ita mens suam generat speciem, quod non per spatia temporum nec per curricula motionum. Sic mens verbum suum dicit, quod silentium non frangit nec sonitum ullum facit.

Pereant a facie Dei , qui captiosas argumentationes, immo delirationes conficiunt, dicentes: Deus ab aeterno gignebat: ergo movebatur; vel Deus ab aeterno Verbum dixit: ergo silentium fregit ! Erraverunt ab utero, sacrae scientiae, locuti sunt falsa.

Hoc ergo est Verbum stabiliter permansivum, non oblivione delebile de corde Patris, non prolatione transibile, non loco separabile a dicente, sicut nec species a mente. Sicut enim a Patre manat quod stabiliter manat, sic procedit quod non recedit; Psalmus : In aeternum verbum tuum permanet; Ioannis primo: In principio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum. Hoc erat in principio apud Deum. Ubi notatur esse fixum quantum ad substantiam, cum dicit: In principio erat Verbum; et distinctum quantum ad personam, cum dicit: et Verbum erat apud Deum; et divinum quantum ad naturam, cum dicit: et Deus erat Verbum; seclusum quantum ad nostram notitiam, cu m dicit: Hoc erat in principio apud Deum.

Hic volo, quod recurras ad verbum mentale et consideres istud esse arcanum et occultum, quod habet verbum in mente nostra, priusquam foris sonet. Si enim Verbum divinum habet esse occultum, thesaurum voluit Moyses reserari humano generi, cum dicebat Numerorum vigesimo: Aperi eis thes aurum t uum, fontem aquas vivae, ut satiati, cesset mur murati o eorum . Et apparuit gloria Domini super eos. Si gloria Dei erat tunc Verbum celare, non faceret tempore debito opus suum; propter quod sequitur tertia conditio:

Hoc est Verbum vocaliter progressivum. Nam cum venit plenitudo temporis in divina praescientia constituti, Verbum olim occultum e penetralibus Dei Patris in. uterum venit castissimae Matris

Nota ergo quod dico: in publicum progreditur verbum mentale, cum induit vestem vocis; progressum est in publicum Verbum causale, cum induit vestem carnis . Cum enim verbum mentale exterius profertur, quasi voce vestitur, et vox quidem ista progreditur, sonat in publicum, ut signatum maneat in occulto, quia vox percipitur sensu, signat um vero percipitur intellectu. Sed Verbum Patris prius quidem fuit nudum, quia nulli creaturae unitum; postea vero carne vestitum, ostendit exterius carnem, celans intra Divinitatem; Isaiae quadragesimo quinto: Vere tu es Deus absconditus.

Nota etiam, quod verbum mentis et verbum vocis non sunt duo verba, sed unum , prius quidem nudum, postea vestitum. Sic Verbumcaro, cum sit Deus et homo, non duo sunt, sed unus est Christus .

Tertio nota, quod verbum assumendo voces, ita exit in publicum, quod non relinquit suum mentale domicilium; sic Christus venit in carnem, quod non relinquit suum fontale principium; Ioannis decimo quarto: Non creditis, quia ego in Patre, et Pater in me est?

Quarto, Verbum istud est luculenter manifestativum; et hoc patet per verbum mentale. Est enim verbum nostrum, cum procedit in vocem, nuntius rationis, interpres mentis, manifestatio voluntatis; sic Verbum Dei, Deus secreta paterna nobis manifestavit; Ioannis primo : Deum nemo vidit unquam; unigenitus Filius, qui est in sinu Patris, ipse enarravit. Lucerna pedibus meis verbum tuum et lumen semitis meis. Non enim sumus, quasi nesciamus, quid velit Deus. Habemus enim legatum a latere, conscium regiae voluntatis, qui sic se toto fecit luculentam manifestationem et ethicam generalem et universalem in moribus disciplinam, ut non agendum sit aliter quam (egit) Christus, ut non vivendum aliter, quam vixit Christus, nec patiendum aliter, quam passus est Christus, nec transeundum aliter, quam transivit Christus.

Quinto et ultimo istud Verbum est potenter operativum. Lege Augustinum, nono de Trinitate , et vide, quod omnia, " quae foris agimus, verbo apud nos intus edito praevenimus ", in quo est auctoritas imperandi et virtus efficiendi; denique principes magis dicendo faciunt; hoc modo Deus dicendo facit omnia; Psalmus : Dixit, et facta sunt; Sapientiae nono: Fecisti omnia Verbo tuo. Nos autem dicimus: refecisti omnia Verbo tuo. Fecisti, inquam, omnia Verbo tuo increato, et refecisti omnia Verbo incarnato. Sicut enim fuit potenter operativum in rerum conditione, quia Verbo Domini caeli firmati sunt, et omnia condita; sic potenter operativum fuit in rerum reparatione; Ioannis decimo quinto : Si opera non fecissem in eis, quae nemo alius fecit, peccatum non haberent.

II. Sequitur: caro factum est, ubi tangitur assumtum nomine carnis . Est ergo Verbum factum caro secundum carnem pro vera humana ratione; caro praeter carnem pro vitate corruptione; caro supra carnem pro mira operatione; caro contra carnem pro carnis expurgatione; caro propter carnem pro finali salvatione.

De primo dicit Apostolus ad Romanos primo : Factus est ei ex semi ne David secundum carnem, id est secundum verae carnis substantiam in divina persona. Si enim veram carnem non habuisset, timores et dolores non sensisset; Matthaei vigesimo sexto: Spiritus quidem promptus est , caro autem infirma. Item, si veram carnem non habuisset, palpabilis non fuisset; Lucae ultimo: Palpate et videte, quia spiritus carnem et ossa non habet, sicut me videtis habere. Item, si veram carnem non habuisset, carnem nostram non redemisset; nunc autem

" carne carnem liberans, Ne perderet quos condidit. ".

Secundo factum est caro praeter carnem pro vitata corruptione. " Nihil enim in hanc singularem nativitatem de carnis concupiscentia transivit, nihil de peccati lege manavit "; Isaiae septimo : butyrum et mel comedet, ut sciat reprobare malum et eligere bonum. Butyrum et mel comedit, quando carnem et animam assumsit, sed malum reprobavit, quando nec in butyro carnis habuit infectionem concupiscentiae, nec in melle habuit anima aculeum originalis iniustitiae. Praeter carnem ergo foetum est caro; praeter carnem, dico, illo modo acceptam, quo significat corruptionem vitiosam; de qua Apostolus primae ad Corinthios decimo quinto: Caro et sanguis regnum Dei possidere non possunt, neque corruptio incorruptelam possidebit.

Tertio factum est caro supra carnem pro mira operatione. Non enim ratio naturalis auriga fuit vel artifex principalis in opere incarnationis, sed virtus sempiternalis; Isaiae quarto : Apprehendent septem mulieres virum u num i n die illa, scilicet conceptionis; istae mulieres fuerunt septem mirabiles operati ones, quae in die conceptionis apprehenderunt Christum, quae in his nominibus exprimuntur: totius massae sanctificatio, carnis Christi excisio, excisae formatio sive organizatio, animae creatio, creatae in omni scientia et virtute praedotatio, carnis et animae ad invicem iunctio, carnis et animae sic unitarum a Verbo in unitate personae assumtio.

Ulterius factum est caro contra carnem pro carnis expurgatione et subiugatione. Siquidem in humano genere, immo in ipso homine bellum erat: caroconcupiscebat adversus spiritum et spiritus adversus carnem , et caro iam velut meretrix erat quia in toto mundo quasi monarchiam et imperium obtinebat; Genesis sexto: Omnis q uippe c aro corrup erat viam s uam . Videns ergo divina Sapientia, omnium ordinatrix, ordinem suum fore corruptum, venit in carne; et in se ipsa carnem subiecit spiritui et subiiciendas) monstravit, docuit et praecepit.

Contulit spiritui quatuor curamenta contra carnem: primo exemplum viventi in carne; ad Hebraeos quinto: Qui i n diebus carnis suae preces supplicationesque ad eum qui possit illum salvum facere a morte, cum clamore valido et lacrymis offerens, exauditus est pro sua revere ntia . Augustinus, libro septimo de Trinitate: Factus est " exemplum sursum videntibus Deum, exemplum deorsum mirantibus hominem, exemplum sanis ad permanendum, exemplum infirmis ad convalescendum, exemplum morituris ad non timendum, exemplum mortuis ad resurgendum ".

Secundo contulit praecepta contra carnem; Lucae nono : Si quis vult post me venire, abneget semetipsum et tollat crucem suam quotidie et sequatur me; ad Galatas quinto: Spiritu ambulate et desideria carnis non perficietis.

Tertio contulit arma contra carnem, scilicet gratias et virtutes; secundae ad Corinthios decimo: Arma militiae nostrae non carnalia sunt, sed potentia Deo ad destructionem munitionum etc.; ad Ephesios sexto: Induite vos armaturam Dei, ut possitis stare adversus insidias diaboli.

Quarto contulit remedia contra carnem, scilicet gratias Sacramentorum ad relevandum casum per carnem; de quibus gratiis singulariter dicitur quarto Regum quinto : Vade et lavare septies in Iordane, et recipiet sanitatem caro tua.

Ultimo factum est Verbum caro propter carnem pro finali salvatione. Tota enim ratio incarnationis (est salvatio) animae et carnis ; Lucae tertio: Videbit omnis caro salutare Dei. Fecit ergo Verbum Dei, Deus de carne assumta commercium sive unionem, ut naturam nostram nobilitaret; pretium, ut naturam redimeret; cibum, ut naturam pasceret; spectaculum, ut naturam beatificaret.

De primo, Genesis secundo: Erunt duo in carne una, scilicet Deus et homo. Istud comm ercium fuit contractum per carnis assumtionem; unde dicere possumus illud Genesis secundo : Hoc nunc os ex ossibus meis et caro de carne mea.

Pretium, ut naturam redimeret; primae Petri quarto : Christo igitur passo in carne, et vos eadem cogitatione armamini; ad Colossenses primo: Reconciliavit vos in corpore carnis eius per mortem... Cum dato tempore aut fiet emendatio, aut vindicta; Iob vigesimo primo : Et ego, quando recordatus fuero, pertimesco, et co ncutit carnem meam tremor,

Cibum, ut naturam pasceret; Ioannis sexto : Caro mea vere est cibus, et s anguis meus vere est p otus .

Spectaculum, ut naturam beatificaret; Iob decimo nono: Et in carne mea videbo Deum meum; Ioannis decimo: Ingr ediet ur et egredietur et pascua inveniet; ingredietur ad Verbum, et inveniet pascua in contemplatione Divinitatis, et egredietur ad carnem, et pascua inveniet in contemplatione humanitatis . Est propterea caro factum, ut animam et carnem beatificaret, cui laus et gloria etc.

III. Sequitur: factum est. Ut autem haec copula, quae hic innuitur, memoriae commendetur, necessario mihi occurrunt factio, confectio, defectio, refectio, perfectio. Sit autem factio potentiae operantis, sit confectio sapientiae temperari tis vel moderantis, sit defectio excellentis naturae se humiliantis, sit refectio reparantis gratiae et relevantis, sit perfectio magnificentias consummantis.

Primo ergo hoc factum secundum sui factionem est potentiae mirabiliter operantis, in quo facto sileat natura cum omnibus viribus suis, sileat ratio cum omnibus locis suis, sileat consuetudo cum omnibus experimentis suis; exaltetur autem sola divina pote ntia cum miraculis suis Propter quod exclamabat Isaias, Isaiae sexagesimo sexto : Quis audivit unq uam tale? Et quis vidit huic simile? Exclamabat Iob, Iob quinto: Qui facit magna et inscrutabilia et mirabilia absque numero, quia contra naturam, contra rationem, contra consuetudinem. Hanc potentiam exposcebat genus humanum; Psalmus: Excita potentiam tuam et veni, ut salvos facias nos.

Est etiam in hoc facto confectio sapientiae temperantis, quae sic modificat divina et humana exaltat, ut, salva utriusque naturae veritate, contemperetur in hac copula immensitas parvitati, fortitudo debilitati, claritas obscuritati, immortalitas mortalitati, Divinitas Immanitati, divitiae paupertati; Psalmus: Simul in unum dives et pauper.

Istud est electrum ex auro et argento confectum; Ezechielis primo: De medio eius quasi species ele ctri , hoc est Deus humanatus. Electrum fit ex auro et argento, et Christus ex Divinitate et humanitate, dum Divinitas a fulgore suo nostris est aspectibus temperata, quia aurum per argentum pallescit.

Istud est lutum , cuius inunctione caecus sanatur; Ioannis nono: Lutum fecit ex sputo. Quid est lutum ex sputo facere quam salivam, id est Sapientiam Dei Patris, cum limo nostrae carnis coniungere? Istud est electrum, istud est lutum, istud est osculum; Canticorum primo : Osculetur me osculo oris sui, quia osculum est medium inter osculans et osculatum; Bernardus: " Sit osculans Verbum assumens, osculatum caro, quae assumitur, osculum vero, quod pariter ab osculante et osculato conficitur, persona ipsa, scilicet ex utroque compacta, mediator Dei et hominum, homo Christus Iesus ".

Est quoque in hoc verbo caro factum defectio excellentiae naturae se humiliantis, evacuans quod ex parte est , (hoc) oportet intelligi scilicet quoad apparentiam et reputationem humanam; ad Philippenses secundo : Humiliavit semetipsum, semetipsum exinanivit etc. Bernardus: " Deposuit diadema pulvere aspersit caput, visus est non habere speciem neque decorem "; tantum, ut sola creatura videretur et creatura peccatrix. Magna defectio apparet, quando sol iste materialis fiet niger sicut saccus cilicinus ; maior satis hic, cum sol iustitiae similitudinem induit nostrae culpae et veritatem poenalitatis nostrae. De ista apparentia Gregorius in Moralibus, libro decimo sexto : " Fortis super omnia apparuit infirmus inter omnia, ut, dum nobis ex assumta infirmitate congrueret, ad permanentem nos suaui fortitudinem elevaret ".

Est etiam in hoc verbo caro factum refectio gratiae reparantis, quia, dum caro, id est homo, efficitur quod fecit, reficitur quod defecit. Augustinus : " Quo omnia fecit, eo refecit "; Verbo autem fecit et eo refecit; Verbum increatum fecit hominem, sed Verbum incarnatum refecit hominem.

Non debuit tam nobilem structuram, id est humanam naturam, alius architectus fabricare, et dirutam instaurare, sed idem fabricavit eam Creator Deus, et instauravit eam Deushomo; ad Ephesios primo : Instaurare omnia in Christo, quae in caelis et quae in terra sunt, in ipso. Si fecisset, et alius refecisset, genus humanum duo inconvenientia incurreret, scilicet quod tributum honoris deberemus alteri, et homo non fuisset ad illam arcem pristinam restitutus; secundum, quod Deus non fuisset vel videretur plene reconciliatus, si in faciendo apposuisset manum propriam, sed alienam in reficiendo ; Exodi trigesimo tertio: Si non tu ipse praecedas, ne educas nos de loco isto.

Est etiam in hoc verbo perfectio magnificentiae consummantis et complentis omnia; quia figura sphaerica attestatur perfectionem in corporibus maioris mundi et minoris . In maiori mundo maiora corpora habent figuram rotundam, ut caelum, sol et luna etc.; in minori, ut in homine, nobiliora membra figuram habent rotundam, ut caput, cor et oculus. Ista figura non est in universo completa. Ut autem perfectissima esset figura, universitatis linea curvata est in circulum ; primus enim simpliciter Deus, ultimus in operibus mundi homo Cum ergo Deus factus est homo, Dei perfecta sunt opera . Ideo ipse Christus, Deushomo vocatur alpha et omega, id est principium et fi nis , et ideo, quia audistis, quod finis omnium, homo, dicitur etiam primus et n ovissimus .

Est etiam aliquo modo intelligere (? hanc) perfectionem in naturali dispositione . Ut nobilissima omnium potentiarum receptivarum, quae erat in humana natura plantata, scilicet unibilitas cum divina in unitate personae, non esset otiosa, est in actum reducta; per hoc autem, dum in actum reducitur, omnis creaturae perfectio ultimatur, et in illo uno tota unitas consummatur ; Isaiae duodecimo : Cantate Domino, qu oni am magnifice fecit, quoad completionem primam; exsult a et lauda, habitatio Sion, id est humana natura, quia magn us in medio t ui sanct us Israel, quoad secundam suae potentiae receptionem. Augustinus : " Carissime, ista potentia te confirmet in actibus vel fide, quia universum complet; illa sapientia te contemperet in moribus; illa excellentia te humiliet in affectibus, vel eadem (?) te restauret per misericordiam in praesenti, illa magnificentia te consummet in praemiis per gloriam in futuro " Amen.

Sermonis praecedentis schema.

Item, sermo fratris Bonaventurae editus Parisius in domo Fratrum coram Universitate in die Nativitatis, de mane.

Verb um caro factum est et habitavit in nobis, Ioannis primo .

In hoc brevi verbo per sanctum et sanctificatum, illuminatum et inflammatum Ioannem Evangelistam describitur nobis illud caeleste mysterium, arcanum et admirabile sacramentum, illud opus magnificum et beneficium infinitum quo Deus aeternus, nostrae se humilitati profunda caritate inclinans, limum nostrae mortalitatis in unione suae personae assumsit. Tanguntur vero hic quatuor, scilicet persona assumens, natura assumta, ipsa assumtio sive copula, et ipsius natur ae divinae et humanae unitae co nversatio inter homines benedicta. Primum nota in nomine Verbum; secundum in nomine carnis; tertium in nomine factionis; quartum in nomine habitationis in nobis.

Factus est autem Dei Filius homo in nostrum , aeternum commercium, ut scilicet nostram naturam nobilitaret; in figura cuius rei dicitur Genesis secundo : Hoc nunc os de ossibus meis, et caro de carne mea, dixit Adam regressus ab extasi

In nostrum aeternum documentum, ut scilicet nostram naturam erudiret et cautam ab immundis redderet; secundi Regum decimo nono: Fratres mei vos, os meum et caro m ea v os.

In nostrum aeternum pabulum, ut scilicet nostram naturam reficeret; Ioannis sexto: Car o mea vere est cibus, et sanguis meus vere est polus.

In nostrum aeternum proemium, ut scilicet nostram naturam redimeret; primae Petri quarto : Christo igitur passo in carne, et vos eadem cogitatione armamini.

In nostrum aeternum speculum, ut scilicet nostram naturam beatificaret; Iob decimo nono: In carne mea videbo Deum meum.