PARISIEN. 85

ordine ad nuptias, imo tandem aliquando aviam instantiis precibusque fuisse cessuram.

Ceterum minae. ad hoc reducuntur, quod forsan actrix aliis nuptiis caruisset opera aviae atque dotis augmentum ab ea minime habuisset ; verum cum iunior esset neptis et avia senex, multa alia coniugia ei praesto esse potuissent, et insuper ad Margaritam pars illa, quae legitima appella- tur, loco ac vice defuncti patris semper spectabat. Unde, concludit orator, metus reverentialis in casu non fuit talis, qui iuxta Sacrorum Canonum statuta valori nuptiarum ob- esse potuisset.

Deinde procedens Sacramenti vindex ad alterum caput observat quod, etiamsi metus reverentialis nuptias irritave- rit, tamen purgato metu ex post facto illae convaluerunt. Etenim attento iure Decretalium (Can. XXI De sponsal. et matr.) necnon etiam hodie, ubi non viget Caput Tametsi Conc. Trid., coniugium licet notorie nullum validatur per spontaneam cohabitationem et praecipue per copulam ; adeo ut qui tempore opportuno matrimonium suum uti nullum non accusaverit, non sit postea audiendus. Unde ad rem citata Instructio S. Officii, 20 Iunii 1883: « Circa impedi- mentum quod vis et metus dicitur , ante omnia adverten- dum occurrit, reiici (ab impugnatione) eum, qui per longum tempus in matrimonio vixerit, dummodo eidem libertas ac opportunitas reclamandi non defuerit, ita ut si liber iam a metu sua sponte in coniugali domo perstiterit, matrimo- nialia officia non detrectaverit, audiri amplius non debeat. Etenim qui liber a coactione mature, facultate et opportu- nitate reclamandi non utitur, censetur consentire, et rati- ficare quod antea invitus atque adverso animo fecerat. Unde inprimis erit inquirendum, utrum accusatio tempore, ut di- citur, utili facta sit ; et si hoc iam Auxerit, quaerendum erit, quanam de causa hoc acciderit, ut iudicari possit, utrum accusatio admittenda an reiicienda sit ». Iamvero in casu sponsa cum sponso cohabitationem fovit, matrimonium cum ipso consummavit nec nisi serius illud uti nullum di-