Lectio 3

Glossa. Postquam dominus sapienter Pharisaeorum callidam tentationem evitavit, ostenditur quomodo etiam sadducaeos tentantes confundit; unde dicitur et venerunt ad eum sadducaei, qui dicunt resurrectionem non esse. Theophylactus. Haeresis quaedam Iudaeorum erat, qui dicebantur sadducaei, et hi resurrectionem negabant, et dicebant quod non sit Angelus neque spiritus. Hi ergo accedentes ad iesum, dolose narrationem quamdam inquisierunt, per quam ostenderent resurrectionem non esse nec factam, nec fiendam. Et ideo subditur et interrogabant eum, dicentes: magister.

In qua quidem narratione septem ponunt qui mulierem acceperant, ut magis retrahant a resurrectione. Beda. Recte enim istiusmodi fingunt fabulam, quae deliramenti arguat eos qui resurrectionem asserunt corporum. Potest autem fieri ut vere in gente eorum aliquando hoc acciderit.

Hieronymus. Mystice autem mulier sterilis non relinquens semen ex septem, fratribus, novissime moriens, quid aliud significat quam Iudaicam synagogam relictam a spiritu septiformi, qui septem patriarchas implevit, qui non reliquerunt ei semen Abrahae, quod est iesus christus? licet enim puer natus est illis, nobis tamen gentibus datus est; quae mulier mortua erat christo, nec cuiquam patriarchae de septem in resurrectione coniungetur. Septenario namque numero universitas perfectorum significatur, ut versa vice per Isaiam dicitur: apprehendent septem mulieres virum unum, idest, septem ecclesiae, quas dominus amat, arguit et castigat, eum una fide adorant; unde sequitur et respondens iesus ait illis: nonne ideo erratis, non scientes Scripturas neque virtutem dei? theophylactus. Quasi dicat: vos non intelligitis qualem resurrectionem Scriptura annuntiet. Creditis enim quod restauratio corporum talium sit futura qualia nunc sunt: non autem sic erit. Sic igitur ignoratis Scripturam, sed etiam virtutem ignoratis divinam. Vos enim consideratis quasi difficile, dicentes: qualiter poterunt membra dissoluta coniungi, et animabus adunari? hoc enim respectu divinae potentiae quasi nihil est.

Sequitur cum enim a mortuis resurrexerint, neque nubent neque nubentur, sed erunt sicut Angeli dei in caelis; quasi dicat: divina quaedam erit vitae restauratio et angelica, cum ulterius non corrumpemur, sed eodem modo manebimus; et propter hoc nuptiae auferentur. Nam nuptiae quidem nunc sunt propter corruptionem, ut per successionem generis persistamus et non deficiamus; tunc vero sicut Angeli erimus, qui sunt sine successione nuptiali et nunquam desinunt. Beda. Considerandum est hic quod Latina consuetudo hic Graeco idiomati non respondet. Nubere enim proprie dicuntur mulieres, et viri uxores ducere; sed nos simpliciter dictum intelligamus, ut nubere de viris, et nubi de uxoribus scriptum sit. Hieronymus. Sic igitur errant non intelligentes Scripturas, quia in resurrectione homines erunt sicut Angeli dei; idest, nemo ibi moritur, nemo ibi nascitur; nec infans est ibi, nec senex. Theophylactus.

Et aliter etiam decipiuntur non intelligentes Scripturas. Si enim has intellexissent, intelligerent quomodo per Scripturas resurrectio mortuorum possit probari; unde subditur de mortuis quod resurgant non legistis in libro Moysi, super rubum quomodo dixit illi deus, inquiens: ego sum deus Abraham et deus Isaac et deus Iacob? Hieronymus. Dico autem super rubum, in quo est similitudo vestra, in quo ignis ardebat, sed non eius spinas consumebat; sic vos inflammat eloquium meum, nec spinas vestras sub maledicto germinatas absumit. Theophylactus. Dico autem ego sum deus Abraham, deus Isaac et deus Iacob; quasi dicat deus viventium; unde subdit non est deus mortuorum, sed vivorum. Non enim dixit: ego fui, sed ego sum, tamquam illi praesentes existant.

Sed forte aliquis dicet, quod hoc dixit solum deus de anima Abrahae, non de corpore. Ad quod dicimus, quod Abraham utrumque importat, scilicet corpus et animam; ita ut et corporis ipse sit deus, et corpus vivat apud deum, idest in dei ordinatione.

Beda. Vel quia cum probavit animas permanere post mortem (neque enim poterat fieri ut eorum esset deus qui nequaquam subsisterent), consequenter introduceretur et corporum resurrectio, quae cum animabus bona malaque gesserunt.

Hieronymus. Cum autem dicit deus Abraham, deus Isaac, et deus Iacob, ter deum nominando trinitatem intimavit. Cum autem dicit non est deus mortuorum, unum deum iterans, unam substantiam significavit.

Vivunt autem qui vindicant portionem quam elegerant: mortui autem sunt qui quod vindicaverant, perdiderunt.

Vos ergo multum erratis. Glossa. Quia videlicet et Scripturis contradicebant, et virtuti dei derogabant.