In Evangelium Secundum Lucam

 PROOEMIUM BEATI LUCAE IN EVANGELIUM SUUM.

 CAPUT I.

 IN CAPUT I LUCAE

 Sequitur:

 Ecce opportunitas ex opere. Et sequitur, ponens opportunitatem ex tempore dicens :

 Sequitur de loci opportunitate, cum dicit :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur:

 Sequitur :

 Sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur:

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur:

 Dicit igitur:

 Sequitur:

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur:

 Dicit igitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur:

 Unde sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur laetissimus auditus:

 Sequitur congratulationis modus, cum dicit :

 Sequitur de sanctitatis istius Praecursoris progressu.

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur de effectu cum dicit:

 Et ideo sequitur signum duplex, naturae, et gratiae.

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur:

 CAPUT II.

 IN CAPUT II LUCAE

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur de re annuntiata :

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 Et ideo sequitur :

 Sequitur de effectu.

 Sequitur:

 Sequitur :

 Sequitur finis, cum dicitur :

 Sequitur:

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 Et hoc est quod sequitur:

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 CAPUT III.

 IN CAPUT III LUCAE

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur de missi obedientia :

 Sequitur:

 Unde sequitur :

 Sequitur :

 His igitur de causis baptizari voluit Dominus. Sequitur :

 CAPUT IV.

 IN CAPUT IV LUCAE

 Sequitur de auctoritate, cum dicit : Evangelizare, etc.

 Sequitur :

 Dicit igitur :

 Sequitur :

 CAPUT V.

 IN CAPUT V LUCAE

 Et hoc est quod sequitur :

 CAPUT VI.

 IN CAPUT VI LUCAE

 Dicit igitur:

 Sequitur:

 Sequitur :

 Sequitur :

 Et ideo sequitur:

 Et hoc est quod sequitur:

 Unde sequitur:

 Sequitur :

 Sequitur :

 Unde sequitur:

 CAPUT VII.

 IN CAPUT VII LUCAE

 Et hoc est quod sequitur:

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 CAPUT VIII.

 IN CAPUT VIII LUCAE

 Et hoc est quod sequitur :

 Unde sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et ideo sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur:

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur.

 Sequitur :

 CAPUT IX.

 IN CAPUT IX LUCAE

 Sequitur:

 Sequitur:

 Sequitur:

 Sequitur:

 Dicit igitur :

 Sequitur :

 Dicit igitur tangendo tria : discubitum, ordinem discumbentium, et numerum satiatorum.

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 Et hoc est quod sequitur:

 Dicit igitur : Et ecce.

 Et hoc est quod sequitur:

 Et hoc est quod sequitur:

 Sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 CAPUT X.

 IN CAPUT X LUCAE

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur:

 Sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur de officiis Marthae.

 CAPUT XI.

 Dicit igitur:

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequitur:

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 CAPUT XII.

 IN CAPUT XII LUCAE

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Dicit igitur de primo : Sint lumbi vestri praecincti.

 Sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 CAPUT XIII.

 IN CAPUT XIII LUCAE

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequi?ur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 CAPUT XIV.

 IN CAPUT XIV LUCAE

 Et hoc est quod sequitur :

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequitur tertium :

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 CAPUT XV.

 IN CAPUT XV LUCAE

 Dicit igitur:

 Dicit igitur : Et dixit.

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Dicit igitur de primo horum :

 CAPUT XVI.

 IN CAPUT XVI LUCAE

 Et hoc est quod sequitur :

 CAPUT XVII.

 IN CAPUT XVII LUCAE

 Dicit igitur :

 Dicit igitur illis :

 Et hoc est quod sequitur :

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequilur.

 Dicit igitur :

 CAPUT XVIII.

 IN CAPUT XVIII LUCAE .

 Dicit igitur :

 Dicit igitur:

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 CAPUT XIX.

 IN CAPUT XIX LUCAE

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Dicit igitur : Et ait illi dominus ejus, benigne suscipiens eum :

 CAPUT XX.

 IN CAPUT XX LUCAE

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 CAPUT XXI.

 Dicit igitur:

 CAPUT XXII.

 IN CAPUT XXII LUCAE

 Dicit igitur:

 Dicit igitur:

 Et hoc est quod sequitur:

 Dicit igitur :

 Et ideo sequitur :

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 CAPUT XXIII.

 IN CAPUT XXIII LUCAE

 Dicit igitur :

 Dicit igitur :

 Dicit igitur :

 Dicit igitur :

 Dicit igitur : Ducebantur autem, cum amara necessitate tracti. Thren. v,

 Dicit igitur de primo : Jesus autem, omnia haec mala et vituperia perpessus, dicebat,

 Dicit igitur : Et stabat minaciter populus spectans,

 Et hoc est quod sequitur :

 CAPUT XXIV

 IN CAPUT XXIV LUCAE

 Dicit igitur:

 Et hoc est quod sequitur:

 Dicit igitur:

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Dicit igitur :

 Dicit igitur: Et ipsi adorantes. Matth.

Dicit igitur:

" Beati pauperes, etc. "

Facit autem tria: beatitudinis praedicationem, meritum ipsius quoad impedientium abdicationem, et proprium ejus praemium quoad illud meritum.

Dicit igitur: " Beati, " nunc spe, et in futuro re ipsa. " Beati, " inquam, quia operationem habentes secundum perfectam animi virtutem, si abducentia animum a se abdicabunt. Dicit enim Aristoteles,quod beatitudo est actus vel operatio non impedita, quae est secundum perfectam animi virtutem. Perfecta autem virtus animi radicata et depurata quae proprie animi est, sicut prudentia, vel sapientia, vel quod melius est utraque. Prudentia quidem in eligendis, et sapientia in cognoscendis et saporandis. Hae enim virtutes non habebunt per- fectam operationem, si cor retrahatur exterioribus. Matth. VI, 21 : Ubi est thesaurus tuus, ibi est et cor tuum. Unde, Eccli. XXXI, 8 et 9: Beatus dives... qui post aurum non abiit, nec speravit in pecunia et thesauris ! Quis est hic ? et laudabimus eum: fecit enim mirabilia in vita sua. Hoc igitur modo isti beati sunt secundum veram beatitudinis rationem. Et tangit meritum, dicens:

" Pauperes. "

Pauper est, ut dicit Augustinus, non sufficiens sibi, et est vere pauper spiritu cujus spiritus sibi causa est paupertatis. Spiritus autem dicitur hic mens vel ratio secundum animi potestatem et habitudinem ad veram ipsius perfectionem. Si enim directe illa mensura potestatis animi percipiatur, tunc animus divinis perficitur, et exterioribus occupatus impeditur. Cognoscens ergo se sibi esse insufficientem possessione exteriorum bonorum, et ideo revocato corde ab eis alia esse quaerenda, vere spiritu pauper est. Unde omnium ditissimus rex de se dixit, Psal. XXIV, 16: Unicus et pauper sum ego, hoc est, singulariter pauper.

Est autem haec paupertas in subjiciendo et in abjiciendo bona. De subjectione, Psal. lxi, 11: Divitiae si affluant, nolite cor apponere. Tobiae, IV, 23 : Pauperem quidem vitam gerimus, sed multa bona habebimus si timuerimus Deum. De abjectione, Matth. viii, 20 : Vulpes foveas habent, et volucres caeli nidos: Filius autem hominis non habet ubi caput reclinet. Matth. XIX, 27 : Ecce nos reliquimus omnia, et secuti sumus te. Sunt alii pauperes quos necessitas infelicis fortunae pauperes facit, de quibus nihil ad praesens. Apocal. iii, 17: Miser es, et miserabilis, et pauper, et caecus, et nudus. Verus enim pauper semper dicit: Sufficientia nostra ex Deo est . Nullam au- tem sufficientiam quaerit in praesentibus. Et si quaerat, quaerit in ipsis necessitatis sustentationem. Ad Hebr. xiii, 5: Sint mores sine avaritia, contenti praesentibus. Si autem aliquid ultra necessitatem invenitur, de hoc instrumentum facit virtutis per eleemosynas et beneficentiam. Ad Hebr. xiii, 1 et. 2: Charitasfratemitatis maneat in vobis, et hospitalitatem nolite oblivisci. Talibus enim hostiis promeretur Deus.

Ecce hoc est meritum paupertatis.

Subjungit autem praemium, dicens :

" Quia vestrum est regnum Dei. "

Dicit de primo, quid sit, et qualiter habeatur.

Est autem regnum, potestas distributa proportionaliter in anima finibus, bonis, legibus, et ordine. Finibus quidem, ut unumquodque stet in fine suae perfectionis. Bonis autem, ut unumquodque suum et connaturale sibi habeat bonum et optimum. Legibus autem, ut unumquodque jus suum custodiat. Ordinibus, ut quodlibet gradum suum custodiat positionis. Tunc enim nihil deest in anima, et nihil deest in civitate, si haec proportionaliter sint in civibus. Nihil deest in gente, si haec secundum gentis genealogiam serventur a gente. Et hoc est quod dicit Dionysius, quod " regnum est omnis " finis, boni, legis, et ordinis distribu" tio. " Matth. VI, 10 : Adveniat regnum tuum. Apocal. v, 10: Fecisti nos Deo nostro regnum. Sapient. v, 17 : Accipient regnum decoris, et diadema speciei de manu Domini. Psal. cxliv, 13: Regnum tuum, regnum omnium saeculorum. Haec enim perfecta est potestas, in qua nihil est impotentiae. Erit enim unumquodque suis finibus perfectum, quodlibet suo bono optimum, singula suis legibus aequissima et rectissima, et suis ordinibus omnibus singula, et singula omni-

bus erunt congruissima, Et ideo hoc regnum vocatur regnum decoris.

Dicitur autem hoc regnum Dei tribus rationibus. Una quidem, quia primum exemplar ejus Deus est, a quo progreditur. Secunda autem, quia omne quod perficit et constituit regnum illud, divinum est, sive sit finis, sive bonum, sive lex, sive gradus ordinis. Tertia vero, quia finis ejus Deus est. Ex Deo enim est, et per Deum est, et in ipsum est. Ad Roman. XI, 36 : Ex ipso, et per ipsum, et in ipso sunt omnia: ipsi gloria in saecula. Et ideo est regnum aeternum, quia retorquetur in circulum qui est aeternus. Ex Deo enim est, et per ipsum, et in ipsum. I ad Corinth. xv, 28 : Ut sit Deus omnia in omnibus. Apocal. XII, 10 : Facta est salus, et virtus, et regnum Dei nostri, et potestas Christi ejus. Hoc regnum a Matthaeo vocatur regnum caelorum , eo quod hoc regnum jam perfecte in caelis obtinuit. In terra aliquando nutat turbatum. Matth. XI, 12: Regnum caelorum vim patitur, et violenti rapiunt illud.

Dicit autem Glossa, quod haec beatitudo est virtutis temperantiae, quae facit cordis munditiam. Et hoc est non proprie dictum : sed quia qui (sicut dictum est) pauper est, temperat se a deliciis, non utens eis nisi ad necessitatem, eo quod abjicit res mundi, delectationes facientes. Nec enim delectantia abjicit, qui delectari in carnalibus intendit. Et quoad hoc loquitur Glossa.

Similiter autem cum se ab exterioribus impedientibus abstrahit, in hoc munditiae cordis studet: quia lurbationum occasiones amputat. Et sic beatitudo munditiae cordis ad istam reduci aliquo modo (improprie tamen) videtur. Lucas enim non intendit unam reducere ad aliam, sicut nos inferius explanabimus.