94 EX S. C. CONCILII

mitatur conclusio primo in casu quo causa aliqua vel de novo incidat vel testatorem latuit quam si scivisset et prae- vidisset aliter disposuisset et nunc quoque si videret, con- tentus foret si ad alium pium usum converteretur. Lay man loc. cit. n. 11; Covarruvias in c. 17 de Test., n. 12, ubi •cum aliis concedit quod si pecunia in usum minus necessa- rium vel utilem sit legata, possit auctoritate Episcopi in alium Christianae Reipublicae magis necessarium usum cui aliunde sine magna difficultate subveniri non potest, converte- re. Pariter si testator certas pecunias legavit pro ornamento Sacristiae quia tunc indigebat; interea autem ornamentis abun- danter aliunde providetur ; et contra Ecclesia ruinae proxima •est, poterit Episcopus cum consensu heredis vel executoris deputati dictas pecunias pro reparatione Ecclesiae ruinosae applicare; et id quidem non ex alia potestate proprie dis- pensandi voluntatem defuncti, sed ob rationabiliter prae- sumptam voluntatem testatoris secundum epikeiam, uti bene observant Doctores citati ».

Ceterum quando testatoris dispositio nequeat effectum sortiri eo quem ipse praefinivit modo tane verius adiuvari quam abrogari censetur voluntas testatoris si alter adhibea- tur modus qui sit aptior ad assequendum pii operis finem et effectum, ut probat Rota decis. 14-, tit. 22 De legat, et fideic. particul. cor. Card. Falconerio. - Et ci. Santi, h. t. n. 7, docet « circa modum executionis animadverti debet, officium executurum esse ut fideliter observetur dispositio testatoris. Hinc executores neque cum consensu heredum re- gulariter immutare possunt etiam ultimas pias voluntates... Diximus regulariter, nam conveniunt Doctores posse exe- cutores cum heredis consensu et Episcopi certum pium usum in alium pium usum immutare, quoties prior obtineri am- plius non possit. At semper quo magis fieri possit servanda est voluntas testatoris ».

Iamvero Episcopus Ruben, hisce principiis pressius in- haerere sibi solemne habet, uti patet ex eius ratione agendi, siquidem statim ac percepit violari voluntatem testatoris in