98 EMPHITEUSIS.

(1) Impensarum (utscripsitUlpianus, /. 1. ff. de impensis in res dot.) quae- dam sunt necessariae, quaedam utiles, quaedam vero voluptuariae. Necessaria- rum impensarum in rem alienam dedu- ctio tributa est, iuxta veteres iuriscon- sultus, omnibus possessoribus etiam illis qui mala fide possident, /. Plane 38 pr. ff. de her. petit. I. 5 C. de rei vind.

Haec enim deductio impensarum tri- buitur non causa personae possidentis, sed causa rei ipsius, quae, alioqui peritura, servata est. In impensis vero utilibus in rem alienam factis melior est conditio bonae fidei possessoris, quam possessoris malae fidei.

Bonae fidei possessor, qui in rem alienam utiles impensas fecit, ex. gr. in aliena area aedificium posuit, ut in prae- senti casu , repellere potest dominum soli vendicantem sibi aedificium, si non solvat pretium materiae et mercedes fa- brorum, per exceptionem doli mali, /. Sumptus 48 ff. de rei vind. I. 7 §. Ex diverso \2ff. de acq. rer.dom. Instit. de Rer. divis. §. 30. Cuius ratio est , quia dolo malo facit, et contra aequita-

tem naturalem, qui postulat cum alieno damno et iniuria fieri locupletior, /. 14 ff. de condici, inded. 1.1 ff. de dot. mal. excep.

Malae fidei possessoris deterior in hoc genere impensarum conditio est, cum huic nulla impensarum deductio con- cedatur. /. 5 C, de rei vind. I. Iulianus 37 in fine ff. eod. I. 7 §. Ex diverso 12

ff. de Acq. rer. dom. De qua re ita Iu- stinianus Inst. de rer. divis. §. 30 « si quis in alieno solo sua materia domum aedificaverit, fit domus, cuius et solum est. Sed hoc casu materiae dominus pro- prietatem eius amittit, quia voluntate eius intelligitur alienata, utique si non ignorabat se in alieno solo aedificare; et ideo, licet diruta sit domus, mate- riam tamen vindicare nonpotest. » Item /. 5 C. de aed. priv. ubi edicitur: aedi- ficia, quae alieno loco imponuntur, solo cedere nec impensas his, qui improbe id fecerint, restitui debere.

Impensae quae voluptuariae dicuntur naturam quodammodo induunt utilium, et locus fit exceptioni doli , dummodo bonae fidei possessor sit qui eas fecit :

eorum, quae tunc superesse contigerit, fiat aestimatio, et haeredibus emphiteutae, seu cui de iure, a Capitulo solvatur quidquid excesse- rit summam Libellarum quadringentum sine tamen ulla obligatione hypotecandi alium fundum praeter dominium utile.

Ex QUIBUS COLLIGES:

I. Bona ecclesiastica inalienabilia esse sine Apostolico Bene- placito.

II. Alienari posse bona modici dumtaxat valoris ex Episcopi consensu.

HI. Contractum emphiteusis comprehendi sub generico alie- nationis nomjne.

IV. Colliges insuper, aedificantem in fundo alieno, aliis ae- dificare non sibi, licet, bona fide interveniente t ius habeat ad compensationem impensarum, aestimatione aedificii facta (1) .