In Evangelium Secundum Lucam

 PROOEMIUM BEATI LUCAE IN EVANGELIUM SUUM.

 CAPUT I.

 IN CAPUT I LUCAE

 Sequitur:

 Ecce opportunitas ex opere. Et sequitur, ponens opportunitatem ex tempore dicens :

 Sequitur de loci opportunitate, cum dicit :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur:

 Sequitur :

 Sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur:

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur:

 Dicit igitur:

 Sequitur:

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur:

 Dicit igitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur:

 Unde sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur laetissimus auditus:

 Sequitur congratulationis modus, cum dicit :

 Sequitur de sanctitatis istius Praecursoris progressu.

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur de effectu cum dicit:

 Et ideo sequitur signum duplex, naturae, et gratiae.

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur:

 CAPUT II.

 IN CAPUT II LUCAE

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur de re annuntiata :

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 Et ideo sequitur :

 Sequitur de effectu.

 Sequitur:

 Sequitur :

 Sequitur finis, cum dicitur :

 Sequitur:

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 Et hoc est quod sequitur:

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 CAPUT III.

 IN CAPUT III LUCAE

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur de missi obedientia :

 Sequitur:

 Unde sequitur :

 Sequitur :

 His igitur de causis baptizari voluit Dominus. Sequitur :

 CAPUT IV.

 IN CAPUT IV LUCAE

 Sequitur de auctoritate, cum dicit : Evangelizare, etc.

 Sequitur :

 Dicit igitur :

 Sequitur :

 CAPUT V.

 IN CAPUT V LUCAE

 Et hoc est quod sequitur :

 CAPUT VI.

 IN CAPUT VI LUCAE

 Dicit igitur:

 Sequitur:

 Sequitur :

 Sequitur :

 Et ideo sequitur:

 Et hoc est quod sequitur:

 Unde sequitur:

 Sequitur :

 Sequitur :

 Unde sequitur:

 CAPUT VII.

 IN CAPUT VII LUCAE

 Et hoc est quod sequitur:

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 CAPUT VIII.

 IN CAPUT VIII LUCAE

 Et hoc est quod sequitur :

 Unde sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et ideo sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur:

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur.

 Sequitur :

 CAPUT IX.

 IN CAPUT IX LUCAE

 Sequitur:

 Sequitur:

 Sequitur:

 Sequitur:

 Dicit igitur :

 Sequitur :

 Dicit igitur tangendo tria : discubitum, ordinem discumbentium, et numerum satiatorum.

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 Et hoc est quod sequitur:

 Dicit igitur : Et ecce.

 Et hoc est quod sequitur:

 Et hoc est quod sequitur:

 Sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 CAPUT X.

 IN CAPUT X LUCAE

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur:

 Sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur de officiis Marthae.

 CAPUT XI.

 Dicit igitur:

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequitur:

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 CAPUT XII.

 IN CAPUT XII LUCAE

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Dicit igitur de primo : Sint lumbi vestri praecincti.

 Sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 CAPUT XIII.

 IN CAPUT XIII LUCAE

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequi?ur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 CAPUT XIV.

 IN CAPUT XIV LUCAE

 Et hoc est quod sequitur :

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequitur tertium :

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 CAPUT XV.

 IN CAPUT XV LUCAE

 Dicit igitur:

 Dicit igitur : Et dixit.

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Dicit igitur de primo horum :

 CAPUT XVI.

 IN CAPUT XVI LUCAE

 Et hoc est quod sequitur :

 CAPUT XVII.

 IN CAPUT XVII LUCAE

 Dicit igitur :

 Dicit igitur illis :

 Et hoc est quod sequitur :

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequilur.

 Dicit igitur :

 CAPUT XVIII.

 IN CAPUT XVIII LUCAE .

 Dicit igitur :

 Dicit igitur:

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 CAPUT XIX.

 IN CAPUT XIX LUCAE

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Dicit igitur : Et ait illi dominus ejus, benigne suscipiens eum :

 CAPUT XX.

 IN CAPUT XX LUCAE

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 CAPUT XXI.

 Dicit igitur:

 CAPUT XXII.

 IN CAPUT XXII LUCAE

 Dicit igitur:

 Dicit igitur:

 Et hoc est quod sequitur:

 Dicit igitur :

 Et ideo sequitur :

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 CAPUT XXIII.

 IN CAPUT XXIII LUCAE

 Dicit igitur :

 Dicit igitur :

 Dicit igitur :

 Dicit igitur :

 Dicit igitur : Ducebantur autem, cum amara necessitate tracti. Thren. v,

 Dicit igitur de primo : Jesus autem, omnia haec mala et vituperia perpessus, dicebat,

 Dicit igitur : Et stabat minaciter populus spectans,

 Et hoc est quod sequitur :

 CAPUT XXIV

 IN CAPUT XXIV LUCAE

 Dicit igitur:

 Et hoc est quod sequitur:

 Dicit igitur:

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Dicit igitur :

 Dicit igitur: Et ipsi adorantes. Matth.

Et hoc est quod sequitur :

" Et audientes " divina in signis verborum parabolicis, non intelligant nuda, sed involuta.

Nec est intelligendum quod Dominus aliquas similitudines proposuerit, vel aliquas parabolas dixerit, quas nullo modo intelligi voluerit. Quia hoc esset praevaricatoris, quod doceret et nollet intelligi. Sed propter analogiam capacitatis idiotis noluit proponere nisi velate : quia non intelligebant nuda : ut sic aliquo modo viderent quae simpliciter et nude videre non poterant, et aliquo modo audirent quae simpliciter et nude intelligere non valebant. I ad Corinth. II, 14 : Animalis homo non percipit ea quae sunt Spiritus Dei. Isa. xliii, 8 : Educ foras populum caecum, et oculos habentem : surdum, et aures ei sunt. Et hoc optime significatur in Psalmo lxx, 15 et seq. : Quoniam non cognovi litteraturam, introibo in potentias Domini. Domine, memorabor justitiae tuae solius. Deus, docuisti me a juventute mea, et usque nunc. Qui enim non cognoscit litteraturam spiritus, necesse est ut introeat passibus considerationis in potentias operum Domini mirabilium corporalium, et ut intueatur illa ad suam aedificationem, in quibus velata videt divina : et memoretur justitiae Dei solius, quae in factis corporalibus, et verbis parabolicis proponitur. Quia sic Deus docet juvenes mentes usque nunc, quando proficiunt ad Spiritus sancti litteraturam intelligendam.

" Est autem haec parabola : Semen est verbum Dei.

Qui autem secus viam, hi sunt qui audiunt : deinde venit diabolus, et tollit verbum de corde eorum, ne credentes salvi fiant.

Nam qui supra petram, qui, cum audierint, cum gaudio suscipiunt verbum : et hi radices non habent : qui ad tempus credunt, et in tempore tentationis recedunt.

Quod autem in spinas cecidit, hi sunt, qui audierunt, et a sollicitudinibus, et divitiis, et voluptatibus vitae, euntes, suffocantur, et non referunt fructum.

Quod autem in bonam terram, hi sunt, qui in corde bono et optimo audientes verbum retinent, et fructum afferunt in patientia. "

" Est autem haec parabola, " hoc est, parabolici sermonis explanatio. Unde, Marc. IV, 34, dicitur, quod seorsum discipulis suis disserebat omnia.

" Semen est verbum Dei. "

Ponit autem hic expositionem, et facit duo. Primo enim ponit expositionem seminis, et innuit expositionem seminantis, et deinde ex fundi diversitate ponit fructus differentiam. Sator enim Christus est, et omnis ejus vicarius Praedicator. Isa. XXXVII, 30 et 31 : Seminale et metite...Et mittet id quod salvatum fuerit de domo Juda, et quod reliquum est, radicem deorsum, etfaciet fructum sursum. Iste enim est terrae caelique sator,

Qui cuncta superno Ducit ab exemplo... Quem non aeternae pepulerunt fingere causae.

.....Verum insita summi

Forma boni livore carens .

Unde eliam ille sator triplex seminat semen verbi Dei : semen videlicet Verbi increati, semen verbi naturaliter insiti, et semen verbi inspirati.

Semen Verbi increati est, de quo dicitur, Genes. XXII, 18 : Benedicentur in semini tuo omnes gentes. Ad Galat. III, 16 : Et semini tuo, qui est Christus. Hoc autem semen in triplici agro est seminatum : in agro cordis, in agro uteri virginalis, et in agro sepulcri Dominici. De agro cordis, Genes. XXIV, 63 : Egressus est Isaac ad meditandum in agro. De agro uteri virginalis, Deuter. VIII, 10 : Benedicas Domino Deo tuo pro terra optima quam dedit tibi. De agro sepulcri, Matth. XXVII, 8 : Propter hoc vocatus est ager ille Haceldama, hoc est, ager sanguinis. In corde spargitur per notitiam, in utero per carnis assumptam materiam, in sepulcro per mortis efficaciam. In corde germinat in lumine, in utero floret omni honestatis sanctitate, in sepulcro resurrectionis vigore et immortalitate. De primo dicitur, Joan. I, 9 : Erat lux vera quae illuminat omnem hominem venientem in hunc mundum. De secundo, Cantic. VII, 2 : Venter tuus sicut acervus tritici, vallatus liliis. De tertio, Isa. XI, 10 : Erit sepulcrum ejus gloriosum.

Verbum autem naturaliter insitum sive innatum, est seminatum secundum tria, quae sunt in verbo. Est enim potens, sicut dicitur, Sapient. XVIII, 15: Omnipotens sermo tuus. Est noscens et sapiens, sicut dicitur. Eccli. I, 5 : Fons sapientiae verbum Dei in excelsis. Est benignum et spiritu plenum, sicut dicitur in Psalmo cxviii, 140 : Ignitum eloquium tuum vehementer. Igitur secundum tria haec seminatur in corde, scilicet, posse, nosse, et bene velle. Pater quidem seminat posse, Filius nosse, et Spiritus sanctus bene velle. Virtus enim Altissimi obumbrat ut defendatur seminatum, sapientia Filii illuminat ut diffundatur, bonitas Spiritus sancti irrorat ut in fructum multiplicetur. Sic enim dicitur, Isa. xlv, 8 : Borate, caeli, desuper, et nubes pluant justum : aperiaturterra, et germinet Salvatorem. Sed attritio viae impedit posse, lapidositas impedit bene velle, et spinositas sollicitudinum impedit nosse. Secundum posse quidem est in Praelatis, sed via tumultuantis turbae conterit et conculcat. Secundum nosse seminatum est in Magistris et Doctoribus, sed duritia cordis impedit ne sursum germinet. Secundum bene velle est in Religiosis, sed spinae divitiarum suffocant ne fructum faciens multiplicetur in meritis. Aggaei, I, 6 : Seminastis multum, et intulistis parum :... et qui mercedes congregavit, misit eas in sacculum pertusum.

Semen autem inspiratum sunt dona et virtutes, quae etiam seminantur in agro cordis. Et hoc est semen cui inimicus superseminat zizania, Matth. xiii, 27 et 28 : Domine, nonne bonum semen seminasti in agro tuo ? unde ergo habet zizania ? Et ait illis : Inimicus homo hoc fecit. Est etiam bonum semen quod fert fructum centuplum, eleemosyna de bonis fortunae seminata. II ad Corinth. IX, 10 : Qui autem administrat semen seminanti, et panem ad manducandum praestabit, et multiplicabit semen vestrum, et augebit incrementa frugum justitiae vestrae. Hujus autem seminis ager est pauperes. Psal. CXI, 9 : Dispersit, dedit pauperibus : justitia ejus manet in saeculum saeculi.

Sunt autem quidam qui perdunt semina, quae vel ventus abjicit, vel terra exstinguit, vel humor lutosus non exsiccabilis putrefacit.

In ventum autem seminat qui in fastu et pomposis mendaciis verbum praedicat, Osee, VIII, 7 : Ventum seminabunt, et turbinem metent. Osee, XII, 1 : Ephraim pascit ventum, et sequitur aestum : tota die mendacium et vastitatem multiplicat.

De his autem quae mala terra degenerat et exstinguit, dicitur, Jerem. XII, 13 : Seminaverunt triticum, et spinas messuerunt.

Et de his quae humor malus concupiscentiae putrefacit dicit Apostolus, ad Galat. VI, 8 : Quae seminaverit homo, haec et metet. Quoniam qui seminat in carne sua, de carne et metet corruptionem.