oporteat; immo etiam a quoquam

omnino liber atque independens;

quod quidem semper contingere ne-

quaquam posset, si non absolutus

Princeps in ditione sua, sed subditus

esset et ab alius imperio nutuque

dependens. Absque hoc dominatu

Pontifex nec esset nec videretur

externa pressione immunis et liber:

hinc fieret ut eius definitiones et

oracula ob oppositionem Principis,

cui Papa subesset, saepenumero edi

non possent, quod ea sui Princi-

patus utilitatibus contraria Prin-

ceps ipse putaret; si vero contraria

non videantur , suspiciones , c o n -

tentiones ac praetextus in aliis Prin-

cipibus facile excitarentur nec F i -

delium conscientiae securae evade-

rent, nec ea, qua par est, veneratione

susciperentur. Hinc iure merito Ni-

colaus III. in supradicta Constitu-

tione , de Pontificum dominatu

scribens, uti potissimam huius do-

minatus rationem adstruit Ministe-

rii Apostolici libertatem et inde-

pendentiam his verbis « Non iustum

» arbitrans ut ubi Sacerdotii prin-

» cipatum et Christianae Religionis

» caput Imperator coelestis instituit,

» illic Imperator terrenus habeat

» potestatem; quin magis ipsa Petri

» Sedes io romano iam proprio solio

» collocata libertate plena in suis

» agendis per omnia potiretur, nec

» ulli subesset homini, quae iure

» divino cunctis cognoscitur esse

» praelata » His addit idem Ponti-

fex alias quoque considerationes,

et pecularia capit consilia ad uti-

•IX u. 1 2 3

litatem necessitatemque civilis do-

minatus in Romanis Pontificibus pro

universalis Ecclesiae bono magis

magisque confirmandam.

» Quod si quis obiiceret, Princi-

patum civilem, sicuti prioribus E c -

clesiae saeculis necessarius non fuit,

ita nec hisce temporibus necessa-

rium esse , viarum Domini satis

ignarum se ostenderet. Qui omnia

operatur suaviter et fortiter, opera-

tur etiam suis temporibus , iisque

modis, quos in sua infinita sapien-

tia expedire iudicat. Audiat quid

scribit Bellarminus loc. sup. cit.

cap. 9. « Et si absolute forte prae-

» staret, Pontifices tractare solum

» spiritualia, et Reges temporalia;

» tamen propter malitiam temporum

» experentia clamat, non solum uti-

» Uter, sed etiam necessario, et ex

» singulari -Dei Providentia donatos

» fuisse Pontifici aliisque Episcopis

» temporales aliquos Principatus.

» Si enim in Germania Episcopi

»' Principes non fuissent, nulli ad

» hanc diem in suis sedibus per-

» mansissent. Sicut ergo in Testa-

» mento veteri diu fuerunt Ponti-

» fices sine imperio temporali, et

» tamen ultimis temporibus non

» poterat Religio consistere et de-

» fendi, nisi Pontifices etiam reges

» essent , nimirum tempore Ma-

» chabaeorum; ita quoque accidisse

» videmus Ecclesiae, ut quae primis

» temporibus ad maiestatem suam

» tuendam temporali principatu non

« egebat, nunc eodem necessario

» indigere videatur. »