Sermo III

Intrantes domum, invenerunt Puerum cum Maria, Matre eius, et procidentes adoraverunt eum, et apertis thesauris suis, obtulerunt ei munera, aurum, thus et myrrham, Matthaei secundo .

In istis verbis explicatur materia praesentis solemnitatis, quae fuit apparitio sive manifestatio Christi populo gentium in persona Magorum. Et hujusmodi superna apparitio inchoata fuit in apparitione signi et consummata in apparitione signati. Describitur autem ista inventio sub triplici ratione: primo ut familiariter exhibita; secundo ut reverentialiter suscepta; tertio ut mysterialiter celebrata. Primum ibi: Intr antes domum, invenerunt Puerum eum Maria, Matre eius; secundum, ibi: et procidentes adoraverunt eum; tertium, ibi: et apertis thesauris suis, obtulerunt ei munera: aurum, thus et myrrham.

Primum insinuatur quantum ad tria: quantum ad locum inventionis: Intrantes domum; quantum ad statum personae: invenerunt Puerum; quantum ad modum inveniendi: cum Maria, Matre eius. Ista tria nobis sunt consideranda, quia insinuatur in his, quod finis omnium laborum nostrorum debet esse inventio Christi; unde Proverbiorum tertio : Beatus homo, qui invenit sapientiam et qui affluit prudentia. Melior est acquisitio eius negotiatione argenti et auri primi, et purissimi fructus eius. Ista sapientia est Christus secundum Apostolum, primae ad Corinthios primo: Praedicamus Christum, Dei virtutem et Dei sapientiam.

I. Locus igitur inventio nis secundum seriem Evangelii triplex fuit, quia primo inventus in Nazareth, secundo in Bethlehem, tertio in Ierusalem; item, primo in Maria; secundo, cum Maria; tertio, a Maria; item, in primo ut conceptus; in secundo, ut natus; in tertio ut adultus; item in primo, admirabilis; in secundo, venerabilis; in tertio, desiderabilis.

Primo inventus est in Nazareth in Maria, ut conceptus; Matthaei primo : Cum esset desponsata Mater eius Maria Ioseph, antequam convenirent, inventa est in utero habens de Spiritu sancto. Et ista inventio est admirabilis, quia est fundamentum et consummatio omnium mirabilium, quae fuerunt tam in veteri Testamento in tempore Legis quam in tempore gratiae. Haec est prima visio, qua Moyses vidit rubum ardentem, et non comburebatur, Exodi tertio, hoc est fecundationem Virginis sine corruptione virginitatis per operationem Spiritus sancti; item, Numerorum decimo septimo : Invenit, germinasse virgam Aaron in domo Levi, et hoc consummatum fuit in ista inventione; et Isaiae undecimo : Egredietur virga de radice Iesse. Nec contradicit huic quod praedictum est: in domo Levi, quia Maria fuit de tribu sacerdotali et regali .

Secundo inventus fuit in Bethlehem cum Maria et ut natus; Matthaei secundo : Cum natus esset Iesus in Bethlehem Iuda in diebus Herodis regis, ecce, Magi ab oriente venerunt Ierosolymam, dicentes: Ubi est, qui natus est, rex Iudaeorum? Ista inventio fuit venerabilis, ita quod per Magos adimpleretur illud Psalmi: Ecce, audivimus eam in Ephrata, invenimus eam in campis silvae. Introibimus in tabernaculum eius, adorabimus in loco, ubi steterunt pedes eius; et illud Isaiae: Quaesierunt me qui ante non interrogabant, invenerunt qui non quaesierunt me. Aliter assumuntur verba ista ab Apostolo: Inventus sum a non querentibus me, quia Iesus hodierna die apparuit gentibus et occultatus est Iudaeis, secundum quod dicit Isaias : Expandi manus meas tota die ad populum non credentem etc.

Ista etiam inventio fuit venerabilis, quia fuit principium et causa nostrae salutis, nostrae redemptionis, nostrae reconciliationis et nostrae adoptionis. Hinc est, quod Graeci hodie faciunt magnam solemnitatem.

Carissimi, certum est, quod Magi fecerunt magnum honorem Christo et etiam Matri suae, quae ipsum conceperat et portaverat; ideo Ecclesia veneratur et Christum et Matrem eius.

Tertio inventus fuit in Ierusalem a Maria, et hoc ut adultus, et ista inventio fuit desiderabilis; Lucae secundo Parentes eius invenerunt illum in templo, sedentem in medio doctorum etc., inventione desiderabili, quia multum desiderabant ipsum videre. Notatur autem, quod ibi voluit quaeri a Matre sua et Iosepho, ut designaret, in quanto desiderio anima fidelis debet ipsum quaerere in superna Ierusalem. Propter hoc dicitur Isaiae sexagesimo : Surge, illuminare, Ierusalem, quia venit lumen tuum, et gloria Domini super te orta est.

Item, fuit visa gloria Patris in Ierusalem, quando fons sapiente loquebatur in medio doctorum. Sed re vera hoc non audivit terrestris Ierusalem, sed caelestis, quae designata fuit in Virgine Maria, in qua impletur illud Proverbiorum: Mulier gratiosa inveniet gloriam, id est Virgo Maria, quae invenit Christum, quem sollicite et diligenter quaerebat; propter hoc fiducialiter et secure adeamus cum fiducia ad thronum gratiae eius, id est Virginem Mariam gratia plenam et. misericordia, ut misericordiam consequamur et gratiam inveniamus in auxilio opportuno, ad Hebraeos quarto.

Carissimi, si sic voluntas esset prompta ad impetrandum praebendas, pauci sunt hic clerici, qui non haberent cito praebendas, quia plus curant de praebendis impetrandis quam de gratia.

Secundum hunc triplicem modum inveniendi corporaliter invenitur tripliciter ab Ecclesia sancta spiritualiter. Invenitur enim intra nos, extra nos,

supra nos, secundum quod superius inveniebatur in Maria, cum Maria, a Maria. Invenitur intra nos ut sapientia spiritualiter illuminans, scilicet in anima; extra nos, et hoc in Ecclesia ut sacramentaliter cibans; tertio, supra nos in superna Ierusalem ut sempiternaliter beatificans et vivificans.

De primo, Ecclesiastici quinquagesimo primo : Multam inveni in me ipso sapientiam et multum profeci in ea; et loquitur de sapientia infusa, de qua ad Ephesios tertio: Multiformis sapientia dicitur etc.; in quo sunt omnes thesauri s apienti ae et scientiae absconditi, ad Colossenses secundo; non de sapientia mundana, de qua primae ad Corinthios primo : Stultam fecit Deus sapientiam Auius mundi.

Et secundum quod est triplex inventi o, fit triplex oblatio, quia, dum invenitur in anima, debet offerre aurum fulgentis credulitatis. Certum enim est, quod non potest sapientia, quae Christus est , in anima introduci nec conservari nisi per radium lucis fidei, qui aliquando assimilatur fulgori aureo ad credendum articulos de humanitate, aliquando fulgori sidereo ad credendum articulos de Divinitate. Ideo dicit Ioannes Apocalypsis primo : In medio septem candelabrorum aureorum vidi similem Filio hominis, vestitum podere et praecinctum ad mammillas zona aurea, caput autem eius et capilli erant candidi tanquam Urna alba et tanquam nix, et oculi eius tanquam flamma ignis, et pedes eius similes aurichalco, hoc quantum ad humanitatem; et sequitur: Facies eius sicut sol, quantum ad Divinitatem. Hinc est, quod Magi habuerunt ducatum sidera quantum ad credendum articulos de Divinitate et obtulerunt aurum ad credendum articulos de humanitate; et sicut fulgor sideris duxit eos ad locum, ubi obtulerant aurum, ita fulgor Verbi increati duxit ad cognitionem humanitatis, impossibile enim est, quod aliquis cognoscat hoc: Verbum caro factum est, nisi prius cognoscat: In principio erat Verbum. Unde sicut radius solis per ista pervia munda pertransit sine aliqua raptura et unit se eis, ita splendor gloriae aeternae, qui est Filius Dei, intravit Mariam puram et mundam sine aliqua ipsius Mariae raptura et eam fecundavit; et istud debemus firmiter credere; Sapientiae primo: Sentite de Domino in bonitate, id est in fide etc., quia fides est, quae stabilitat cor et fecit i nve nire; quam quia Magi habuerunt, ideo Sapientiam increatam invenerunt et facti fuerunt primi Christiani.

Carissimi, si aliqui invenerunt sapientiam, non sibi adscribentes superbiant, ne cum lucifero cadant, Isaiae decimo quarto; et Apostolus: Dicentes, se esse sapientes, stulti facti sunt.

Secundo invenitur extra nos in Ecclesia ut Eucharistia sacramentaliter cibans; unde Lucae secundo: Pastores loquebantur ad invicem: Transeamus usque Bethlehem et videamus hoc verbum, quod factum est, quod Dominus ostendit nobis. Et venerunt festinantes et invenerunt Mariam et Joseph et Infantem positum in praesepio. Expone: Bethlehem domus panis interpretatur; et quis est panis, nisi qui dicit, Ioannis sexto: Ego sum panis vivus? qui collocatur in praesepio, hoc est in altari ubi Christus in specie panis offertur in Divinitate et humanitate; unde non solum est cibus sive panis ratione Divinitatis, sed etiam ratione humanitatis; ideo in praesepio ad modum foeni, ut simplices caperent, sicut boves capiunt foenum in praesepio; Isaiae quadragesimo : Omnis caro foenum, et omnis gloria eius quasi flos agri. Pastores sunt sacerdotes qui conficiunt hoc Sacramentum.

Ista inventio debet habere oblati onem coniunctam, scilicet thuris, id est ferventis devotionis; Psalmus: Holocausta medullata offeram tibi cum incenso arietum.

Offeram, sive qui conficio, sive qui assisto; arietes, pastores; incensa arietum, devotio pastorum; medullata, de medullis cordis Omnis enim Christianus, quando commemorat ibi Salvatorem suum pro se datum, pro se venditum, pro se in cruce suspensum; tunc debet ei offerre thus devotionis ferventissime; talis enim anima invenit pascua Unde Ioannis decimo : Per me si quis introierit, salvabitur et ingredietur et egredietur et pascua inveniet, id est humanitatem Christi in Sacramento altaris.

Carissimi, magnus est defectus in Ecclesia, cum non offertur istud thus devotionis in huiusmodi Sacramento. Aliqui enim sunt, qui non curant nisi solum, ut videant; et similiter altare brutum posset videre.

Tertio invenitur supra nos in ierusalem superna ut vita sempiternaliter beatificans; Iob : Quis mihi tribuat, ut cognoscam et inveniam illum et veniam usque ad solium eius? Ex illo solio fluit fluvius, de quo dicitur Apocalypsis ultimo: Ostendit mihi fluvium aquae vivae, splendidum tanquam crystallum, et ille fluvius vivificat omnes; Psalmus: Apud te est fons vitae, et in lumine tuo videbimus lumen; Proverbiorum octavo: Qui me invenerit inveniet vitam et hauriet salutem a Domino etc.

Huic etiam inventioni coniuncta est oblati o myrrhae, hoc est oblatio fragrantis suavitatis et exsultationis; et hoc, quia anima in eius inventione concipit mirabilem exsultationem ; Psalmus ; In voce exsultationis sonus epulantis; Isaias: Gaudiu m et laetitia invenietur in eo, gratiarum actio et vox laudis. Istam inventionem non possumus (nunc) habere, sed aliquando possumus praegustare.

II. Sequitur videre et attendere statumpersonaeinventae. Magi invenerunt Puerum secundum exteriorem faciem " in nullo ab aliorum infantium generalitate discretum ", secundum Leonem Papam . Nota autem, quod invenerunt puerum pauperem et heredem universorum; humilem et regem excelsum; mortalem et Dominum vivum et aeternum. Haec erat conditio illius Pueri.

Primo invenerunt ipsum Puerum pauperem et heredem universorum ; Lucae secundo: Evangelizo vobis gaudium magnum, quod erit omni populo ; quia natus est vobis hodie Salvator, qui est Christus Dominus, in civitate David. Et hoc vobis signum: invenietis infantem pannis involutum et positum in praesepio. Mirabile fuit istud signum. Expone : quia invenire ipsum pannis involutum et iacentem inpraesepio signum fuit, quod ipse esset Salvator noster; quamvis enim secundum exteriorem faciem paupertas videatur opposita opulentiae; tamen secundum veritatem paupertas Christi est causa nostrae opulentiae; secundae ad Corinthios octavo : Pro nobis egenus factus est, cum esset dives, ut eius inopia vos divites essetis in illo; et in eodem alibi: Altissima paupertas eorum abundavit in divitias simplicitatis eorum; Matthaei quinto: Beati, pauperes spiritu, quoniam ipsorum est regnum caelorum; et ita nos fecit non solum divites, sed et heredes regni caelorum.

Signum etiam fuit paupertatis nostrae, divitias enim contempsit, ut contemnendas monstraret; Matthaei octavo : Vulpes foveas habent, et volucres caeli nidos; Filius autem hominis non habet, ubi caput reclinet.

Huic inventioni debet cum Magis homo offerre aurum terrenae possessionis tam in feudum ratione potentiae quam in sustentamentum ratione paupertatis Cum enim terrenam possessionem non possumus ferre nobiscum

nihil enim intulimus in hunc mundum etc

tradamus eam in manibus pauperum, qui sunt nuntii Domini, quam nobis reddet, quando venimus ad patriam, ad quam tendimus. Quod uni ex his fratribus meis minimis fecistis, mihi fecistis. Sed econtra, Iob vigesimo septimo : Dives , avarus scilicet, cum dormierit, nihil secum auferet, aperiet oculos et nihil inveniet, quia thesaurizavit in terra, ubi aerugo et tinea demolitur, et fures effodiunt et furantur; Psalmus: Dormierunt somnum suum;

Glossa Augustini: " Nihil invenerunt in manibus suis , quia nihil posuerunt in manibus " pauperum. Exemplum huius habemus in beata Maria, quae aurum sibi et Puero oblatum dedit pauperibus. Si enim sibi retinuisset, nec acu et filo cibum quaesivisset, nec Ioseph maritum suum sustinuisset tota die laborare; erat faber lignarius.

Item, invenerunt ipsum humilem et regem caelorum; Matthaei secundo: Tunc Herodes, clam vocalis Magis, diligenter didicit ab eis tempus stellae, quae apparuit eis. Et miliens illos in Bethlehem, dixit: Ite et interrogate diligenter de puero; et cum inveneritis, renuntiate mihi, ut et ego veniens adorem eum. In hoc, quod dicebat eum puerum, notatur eius humilitas; in hoc, quod dicit, se eum adorare, notatur, quod Itasit caelorum.

Huic sic invento cum Magis offerendum est titus reverentiae et obedientiae voluntariae, cuius oblatio suavis est; Matthaei undecimo : Venite ad me, omnes, qui laboratis et onerati estis, et ego reficiam vos. Tollite iugum meum super vos et discite a me, quia mitis sum et humilis corde, et invenietis requiem animabus vestris. Iugum enim meum suave est, et onus meum leve; scilicet iugum obedientiae voluntariae et paenitentiae. Istud etiam iugum est iugum humilitatis sine qua nullus ad regnum potest pervenire; Lucae decimo quarto: Omnis, qui se e xaltat humiliabitur, et qui se humiliat e xaltabit ur primae Petri quinto: Humiliamini sub potenti manu Dei, ut vos exaltet in tempore visitationis .

Item, tertio invenerunt puerum mortalem et regem vivum et aeternum; Ioannis primo : Quem scripsit Moyses in Lege et Prophetae invenimus Iesum, filium Ioseph a Nazareth; et Michaeae quinto: Et egressus eius ab initio, a diebus aeternitatis. Voluit autem esse mortalis, ut per suam mortem esset causa nostrae immortalitatis; Ecclesiastici sexto : Amicus fidelis, medicamentum vitae et immortalitatis; primae Petri tertio: Christus semel pro peccatis nostris mortuus est, iustus pro iniustis, ut nos offerret Deo, mortificatus quidem carne, vivificatus autem spiritu .

III. Sequitur de modo inveniendi. Moyses Deuteronomii quarto : Cum quaesieris ibi Dominum Deum tuum, invenies eum. Si tamenloto corde quaesieris. Cor autem humanum ordinatur in potentiam cognitivam veritatis, in potentiam excessivam amoris, in potentiam exercitativam virtutis. Et isto triplici modo invenitur. Primus modus inveniendi est per studium veritatis; secundus, per excessum amoris; tertius, per exercitium virtutis.

De primo, Proverbiorum sccundo: Fili mi , si sapientiam invocaveris etc., tunc intelliges timorem Domini et scientiam Dei invenies. Et sic per studium veritatis invenitur tripliciter: primo per studium veritatis diligenter inquisitae; Proverbiorum octavo: Ego diligentes me diligo, et qui mane vigilant ad me invenient me; Ecclesiastici sexto: Fili , a iuventute tua excipe doctrinam et usque ad canos invenies sapientiam; Psalmus: Quaerite faciem eius semper, scilicet veritatem.

Secundo invenitur per studium veritatis sapienter discussae. In cuius figura Dominus dicit Lucae decimo quinto : Mulier habens drachmas decem, si perdiderit drachmam unam , nonne accendit lucernam et everrit domum et quaerit diligenter, donec inveniat? Et cum invenerit, convocat amicas et vicinas dicens: Congratulamini mihi, quia inveni drachmam, quam perdideram. Expone: Mulier, anima rationalis, habens decem drachmas, id est decem illuminationes, quarum tres principales, scilicet naturalis, moralis et rationalis, et quaelibet istarum habet tres. Naturalis continet physicam, mechanicam et mathematicam; rationalis similiter continet tres: grammaticam, rhetoricam, logicam; moralis tres: monasticam, politicam, oeconomicam , et ultra istas est decima illuminatio, scilicet cognitio divina. Et istam ultimam cognitionem anima rationalis amisit; quia dicit Hugo , quod " oculus carnis in sua luce remansit, oculus rationis obnubilatus, oculus divinae contemplationis excaecatus est ". Quia igitur anima rationalis istam decimam drachmam, scilicet divinae cognitionis et contemplationis, amiserat, ideo quaerit eam modo historice, modo allegorice, modo tropologice, modo anagogice, quousque eam inveniat.

Tertio invenitur per studium veritatis sobrie investigatae; Proverbiorum vigesimo quinto : Mel invenisti, comede quod sufficit tibi, ne forte satiatus evomas illud; et infra: Sicut, qui mel multum comedit, non est ei bonum; sic qui scrutator est maiestatis opprimetur a gloria. Et beatus Dionysius : " Nec omnino audemus dicere de supersubstantiali Deitate praeter quae nobis ex sacris eloquiis claruerunt .

Secundus modus inveniendi est per excessum amoris. Et hoc tripliciter: per excessum primo amoris suspirantis ad Christum inveniendum; Canticorum octavo : Quis mihi det te fratrem meum sugentem ubera matris meae, ut inveniam te foris etc

Secundo, per excessum amoris a mundo sequ estrantis; amicitia enim huius mundi inimica est Dei. Ideo Matthaei decimo tertio: Simile est regnum caelorum thesauro abscondito in agro, quem qui invenit homo, abs condit et prae gaudio illius vadit et vendit universa, quae habet, et emit agrum illum. Thesaurus iste, Christus, in q uo sunt omnes thesauri sapientiae et scientiae absconditi, ad Colossenses secundo ; in agr o, id est in boni operis exercitio; Genesis vigesimo quarto: Isaac egressus fuerat ad meditandum i n agro. Quem q ui inv enit etc., quia Canticorum ultimo: Si dederit homo omnem substantiam domus suae pro dilectione, quasi nihil despiciet eam.

Tertio, per excessum amoris sursum agentis ; Canticorum tertio: In lectulo meo per noctes quaesivi quem diligit anima mea, quaesivi illum et non inveni. Surgam et circuibo civitatem, per vicos et plateas quaeram quem diligit anima mea; quaesivi illum et non inveni. Invenerunt me vigiles, qui custodiunt civitatem. Num quem diligit anima mea vidistis? Paululum cum pertransissent eos, inveni quem diligit anima mea. Expone: In tect ulo meo , id est conscientia; nec inveni , sed circuibo civitatem, hoc est sacram Scripturam ; per vicos, hoc est per vetus Testamentum, et plateae, id est per novum Testamentum. Invenerunt me vigiles, qui custodiunt civitatem, id est Angeli; et tunc dicit sancta anima: Num quem diligit anima mea vidistis? et ascendit per tres gradus Angelorum, nec etiam invenit. Sed paululum cum pertransisset, invenit etc.

Tertius modus inveniendi est per exer citium perfectae virtutis. Perfecta autem virtus est, quae prosequitur iusta, refugii suavia et sustinet dura. Et huic triplici operationi virtutis respondet triplex potentia animae: rationalis, quae prosequitur iusta; concupiscibilis, quae debet refugere suavia; iras cibilis, quae aggreditur adversa et ardua.

De primo Salomon : Qui sequitur iustitiam et misericordiam inveniet vitam; de secundo Iob: Nec invenitur in terra suaviter viventium; de tertio in Evangelio: Qui odit animam suam in hoc mundo in vitam aeternam custodit eam. Ad quam nos etc.

Schema praecedentis sermonis.

In Epiphania Domini sermo fratris Bonaventurae, Parisius, coram Universitate in domo Fratrum Minorum.

Intrantes domum invenerunt Puerum cum Maria, Matre eius, et procidentes adoraverunt eum, et apertis thesauris suis, obtulerunt ei munera: auru m, thus et myrrham, Matthaei secundo .

In his verbis explicatur materia praesentis solemnitatis, quae est apparitio sive manifestatio nati Salvatoris, quae quidem inchoata fuit in ostensione signi , scilicet stellae radiantis, consummata antem hodierna die in revelatione Iesu Christi infantis, ipsius scilicet significati. Stella enim perduxit Magos ad locum, ubi erat Puer. Describitur autem ista apparitio ut signanter praemonstrata in stella radiante et praeeunte

Ut familiariter exhibita, quia in domo, ubi erat Puer cum Matre. Unde intrantes d omu m ''invenerunt Puerum cum Maria, Matre eius.

Ut reverentialiter suscepta in reverentiali Magorum adoratione, quia procidentes adoraverunt eum. ''

Ut mysterialiter celebrata in triformis muneris exhibitione, quia obtulerunt ei munera: aurum, thus et myrrham.

In hoc antem, quod hi Magi venerunt de tam remotis partibus ad quaerendum Christum infantem, insinuatur nobis, quid debemus quaerere, quoniam Christum, qui est finis omnium inquisitionum nostrarum ; Proverbiorum tertio : Beatus homo, qui invenit sapientiam.

Locus antem, in quo inventas est Christus, triplex est: primo enim inventus in Nazareth ut conceptus in Maria, et haec inventio est mirabilis; Matthaei primo; Inventa est in utero habens de Spiritu sancto.

Secundo vero inventus est in Bethlehem ut iam natus cum Maria, et haec inventio est venerabilis; Lucae secundo: Invenerunt Mariam et Ioseph et Infantem positum in praesepio.

Tertio inventus est in Ierusalem in templo ut iam adultus a Maria, et haec inventio est desiderabilis ; Lucae secundo : Invenerunt illum i n templo etc

Secundum igitur hanc triformem inventionem notandum, quod spiritualiter tripliciter invenitur Iesus, scilicet intra nos, extra nos et supra nos, sicut in Virgine, cum Virgine et a Virgine Invenitur itaque Christus intr a nos tanquam in Virgine sicut sapientia spiritualiter illuminans; Ecclesiastici ultimo: Multam inveni in me ipso sapientiam etc.

Extra nos tanquam cum Virgine sicut Eucharistia sacramentaliter cibans; Lucae secundo: Infantem i nvenietis p annis involutum et positum in praesepio.

Supra nos tanquam in Ierusalem superna sicut vita sempiternaliter beatificans; Iob vigesimo tertio: Quis mihi tribuat, ut cognoscam et inveniam ill um et veniam usq ue ad solium eius?

Huic autem triplici inventioni triplex debet fieri muneris oblatio. Nam inventioni sapientiae radiantis debemus offerre aurum fulgentis credulitatis. Ipse enim Christus ambulat in medio septem stellarum et septem candelabrorum aureorum, id est articulorum fidei Dei et hominis.

Eucharistiae reficientis debemus offerre thus ferventis devotionis; Psalmus: Holocausta medullata offeram tibi eum incenso arietum etc.

Vitae beatificantis debemus offerre myrrham gratiarum actionis ex consideratione adeptae incorruptionis; Canticorum quarto: Vadam ad montem myrrhae et ad collem thuris.

Invenerunt, dicit Evangelista, Puerum; Puerum inquam, " secundum faciem in nullo ab aliorum puerorum generalitate discretum ": pauperem, heredem tamen universorum, caelestium et terrestrium, cui obtulerunt propterea aurum in feudum ratione potentiae et dominationis et in sustentamentum ratione paupertatis.

Humilem, excelsissimum tamen Regem regum et Dominum dominantium, cui obtulerunt propterea thus votivae venerationis

Mortalem, Verbum tamen universarum rationum viventium et causam omnium vitarum et vitam omnium creaturarum, cui obtulerunt propterea myrrham verae mortalitatis .

Sequitur inveniendi modus: cum Maria, Matre eius. Invenitur autem Christus, si tamen quaeratur per studi um veritatis diligenter quaesitae; Proverbiorum octavo : Qui mane vigilant ad me in venient me.

Sapienter discussae; Lucae decimo quinto: Nonne accendit lucernam et everrit domum et quaerit diligenter, donec inveniat?

Sobrie investigatae; Proverbiorum vigesimo quinto: Mel invenisti, comede quod sufficit tibi.

Per excessum amoris suspirantis ad Christum;

Canticorum octavo : Quis mihi det te fratrem meum sugentem ubera matris meae, ut inveniam te etc.

Sequestrantis inter te et mundum; Matthaei decimo tertio: Inventa autem etc.

Surs um agentis in Deum; Canticorum tertio: Paululum cum pertransissem eos, inveni quem diligit anima mea.

Mulier haec significat animam rationalem, quae habet decem drachmas, id est novem partes scientiae philosophicae, et decima drachma est sapientia divina, scilicet sacra theologia. Tres enim sunt scientias philosophicae, scilicet naturalis divisa in physicam, metaphysicam et mathematicam; rationalis sive sermocinalis divisa in grammaticam, in logicam et in rhetoricam; moralis divisa in oeconomicam, monasticam et politicam, quae omnes dimittendae sunt in relatione ad finem, et quaerenda decima drachma, scilicet theologia sive sapientia Christi, quae hodie est perdita communiter in imitantibus (?) scientiam philosophicam curiose.