ROMANA 141

detur. Rebus sic stantibus, preces ab emphytheuta ex hoc capite porrectas pro nihilo habendas esse contendunt : Non enim ferendus est is, qui lucrum quidem amplectitur, onus autem ei adnexum contemnit; Leg. Unie. Cod. de eod. toll, et 55. iuris in 60.

QUAE BMPHYTHEUTAE FAVERE VIDENTUR. E X altera vero parte Emphytheuta dispositionibus codicis civilis gubernii italici super affrancationibus innixus, existimat canonem dominis directis persolvendum esse, elevato capite ad ratio- nem 100 pro singulis 5 libellis canonis. Re quidem vera ar- ticulus 1564 citati codicis praescribit, ut emphytheuta ad normam praedictae mensurae canonem domino directo solvat, quoties fundum emphytheuticum affrancari contingat.

Quo vero ad ceteras duas quaestiones, quae in dubiis tertio et quarto continentur, favore emphytheutae perpen- sum fuit, quod ipse ius habet sibi magis ac melius consu- lendi exigendo maiorem reditum in dominii utilis compen- sationem, quod amittere cogitur. Quin regerere valeat em- phytheutam loco dominii utilis consolidatum possidere : quan- doquidem notum est, quod melius est rei insistere, quam personae. Sane quod consolidatum quavis stabilitate desti- tutum sit, nemo est qui non videt, cum ipsum a rerum et personarum ins tabuliate dependeat.

Adversariorum petitionem circa laudemii solutionem a iudicii limine repellendam esse contendit, hac ductus ratione, quod in themate extrema deficiunt quae laudemii solutio- nem requirunt, cum agatur non de permutatione vel de emptione et venditione voluntaria , sed de expropriatione obligatoria, cui sive velint, sive nolint cum emphytheuta tum dominus directus subesse debent. In dubio vero quod huiusmodi obligatio ipsum contingat, tamen observatum fuit adversariorum causam haud magis proficere, ob vulgatum axioma, quod scilicet in dubiis proniores esse debemus ad liberandum.

Tandem ad indemnitatem quod pertinet notatum fuit aequitati quammaxime conforme esse emphytheutam non adi-