146 IMPEDIMENTI SPONSALIUM.

bis d ix i t ; in iudicio vero promisisse quidem, sed sub condi- tione affirmavit.

Caeterum neque deerant pro absoluta hac promissione t e - stimonia. Mater enim Caiae testata est , pluries Titium promi- sisse, Caiam uxorem se ducturum, etiamsi neque obolum ipso possedisset, si patrui noluissent. Altera autem testis deposuit ; « testor Caiam, dum operam amori dabat cum Titio f tempore* » proinde non suspecto) pluries mihi dixisse quod Titius uxorem » se ducere volebat. » Quare, concludebatur, de asserta condi- tione vel non constare, vel contrarium evinci.

Quod si conditionata revera fuissent sponsalia, conditio sub- lata ab ipsis contrahentibus dicenda foret ob deflorationem quae- intercessit prole suscepta. Stuprum enim honestae puellae non solum suppeditat indicium sponsalium et locum tenet formalis- repromissionis ex parte mulieris, verum etiam conditionatam promissionem in absolutam convertit, argumento ex text. Cap. De illis, et Cap. Per tuas. de cond appos., Heiffenst. in I. 4 decr. tit.^i §. 4 n. 08. Quemadmodum enim honesta mulier non praesumitur in tantum sui dedecus devenire nisi ex fide , et intuitu futuri matrimonii , ita pariter non praesumitur amasii votis indulgere nisi vel expresse, vel tacite removeatur condi- tio, quae iidem futuri matrimonii incertam nimis et ancipitem redderet.

Iamvero de Caiae honestate ambigi in facto non posse di- cebatur, tum ex Parochorum testimoniis, tum ex testium d e - positione, qui uno ore fassi sunt eius honestatem: et, post la- psum, rigidioribus etiam moribus et magis circumspecte vitam duxisse ac ducere tradiderunt

Circa propositum vero Caiae arripiendi fugam cum altero viro, observabatur, eiusmodi accusationem suspectam esse, quod apparet tum ex studio, quo pars contraria testimonia exspisca- verat, ut mores puellae corrupti ostenderentur, tum quia unus ex his testibus subscripserat attestationi a parte contraria exa- ratae , tum quia alter odio ferri dicebatur in parentes Caiae. Iamvero testium mores diligenter examinandi sunt et tunc ad mittendum testimonium est, cum caret suspicione, ut statuitur in leg. 3 ff. de Testibus: « Si careat suspicione testimonium vel propter personam a qua fertur, quod honesta sit, vel propter cau~