APPENDIX IV 155

Evulgata hac epistola atque re- liquis huic epistolae adiectis, San- ctissimus Pater mittere dignatus est ed Archiepiscopum Westmo- nasteriensem eam epistolam de qua loquimur: qua pariter per ephemerides evulgata, idem do- ctor Cumming atque nonnulli e- phemeridum scriptores suas ideas patefecerunt.

Ea namque fuisset horum vi- rorum intentio, ut facultas ipsis fieret in Concilio de rebus iam definitis disputandi ; et ea de cau- sa, ut vestigia fierent retrorsum, non intelligentes, depositum ve- ritatum revelatarum, quod catho- lica Ecclesia immaculate custo- dit atque definire tenetur, ne per- trahantur fideles in insurgentes in dies errores, nullatenus posse mu- tari.

Si quaeras in iisdem epheme- ridibus, cur vestigia retrorsum sint facienda, nonnullas reperies indi- catas rationes, ironicis saepe a- cribusque dictis commixtas, quae fere omnes non sunt aliud nisi parvulorum iandiu confracta ia- cula adversus rupem catholicae Ecclesiae et Apostolicae cathedrae emissa.

Atque ut praecipua referam, quae commemoratione digna esse videntur, hoc principium inscrip- torum cogitatione versatur: « te- « nendum non esse tamquam ve- « rum, nisi id, quod unicuique « conscientia propria patefaciat >.

Hoc autem positio, redarguunt laudatam Romani Pontificis epi- stolam tamquam indicentem ab- solutam separationem numquam conciliabilem inter Protestantes et catholicos; quippe in ea epi- stola principium oppositum sta- tuatur, tenendum firmiter esse tamquam verum et infallibile, quod Romanus Pontifex aut Ec- clesia catholica definiant.

Inter iacula, quae adversus ru- pem Romanae cathedrae, emit- tunt, veluti maximum est iudi- cium latum de Galileo eiusdem- que doctrina.

Denique calumniantur atque obiurgant Romanam cathedram, tamquam studiose quaerentem sub suam veneficam, ut aiunt, at- mospheram Protestantes pertra- here.

Expedit referre, quae inter ce- tera scripsit auctor articuli an- glicanae et vulgatissimae ephe- meridis, cui titulus The Mail (seu The Times), numero 15, 505, die 21 Septembris 1869, in quo prae- cipuus quaestionis status exponi videtur Eius verba latine con- versa sic sonant : « Quaestio ver- « satur in iuribus conscientiae et « libertatis nationalis, socialis et « individualis. Quando Lutherus « dixit, se aliter facere non posse, < quam iuxta suam conscientiam « agere, etiamsi Papa ipsum dam- « nasset, ipse enunciavi! essentiale « principium oppositionis inter