156 APPENDIX IV

« Papatum et cetera christianita- « tis corpora. Moderna societas « respondere posset iuri in ea epi- « stola (Romani Pontificis) asserto « simili omnino ratione: non ali- « ter facere non possumus praeter « id, quod facimus. I*apa dicit, « non posse denegari aut in du- < bium revocari, Fundatorem Ec- « Iesiae absolutam commisisse « auctoritatem Petro. Nos respon- « demus, non solum id posse re- « vocari in dubium, sed in facto « reapse de eo dubitatum, quin « immo et negatum. Nihil tam « certum dici haberi que potest, « quod in dubium revocari non * possit: ex quo tamen non con- « sequitur, ut veritas sit irreperi- « bilis, sed ut homines agere de- b e a n t iuxta propriam conscien- « fiam, utque discussio libera « atque continua habeatur. Hic « est ipse ille aer quem respira- it mus, quique numquam deseri « poterit causa amplectendi ve- « neficam atmospheram Papalis « aut ecclesiasticae infallibilitatis. « Si dicta epistola sit indicatio

« aliqua inc i ta t ion i s Concilii, « atque si exitus huius magni «conatus Romanae Eclesiae sit « proclamatio aeternae separa- « tionis a quavis idea non ca- « tholica, Papa certe officium « inaestimabile mundo explevit, « quamquam oppositum illi, quod « ipse sibi repromittit. Ipse effecit, « ut homines semel pro semper « persuasi evadant, sperandam « non esse cum eius Ecclesia con- « ventionem vel consociationem, « atque libertatem cogitandi sen- « tiendique Protestantium (quid- « quid de ea sit in abstracto con- « siderata, utrum desiderabilis « vel non) esse unicam condi- « tionem possibilem perduratu- « ram » ( 1 ) .

Doctor Cumming, qui in are- nam, ut ipse ait, descendere co- gitaverat coram catholica Eccle- sia per Praesules in concilio coa- dunata, quendam propositionum seu postulatorum elenchum in ephemeride The Times inseruit, quae non aliud continent nisi specimina neniarum, quas tribus

(1) '• The question is that of the rights of conscience and of national, social, and individual freedom. When Luther said that « he could do no other » than act on his conscience, even if the Pope conderaned him, he enunciated the essential principie of antagonisti) between the Papacy and other bodies o Christians. The modero world may reply to the claim asserted in this letter in precisely similar language. « We can do no other » than we do. The Pope says « it cannot be denied or doubted » that the Founder of the Church committed absolute authority to Peter. We réply, not only that it can be doubted, but that it is, in fact, both doubted and denied. There is nothing so certain as to be beyond all possibility of doubt, and the resuit is, not that thrut is unattainable, but that men must act on their