158 MATRIMONII

Hisce criteriis consideratis facile cuique legenti apparere concludebatur, in matrimonio civili (iuxta sensum quo ab initio quaestio proposita fuit) adesse elementum illud naturale quod efficit, ceu supra dictum est, ut ex matrimonio clandestino nullo oriatur impedimentum iustitiae publicae honestatis usque ad quartum gradum; ac proinde nihil vetare quominus ex ma- trimonio etiam civili ac usque ad eumdem gradum, ipsum im- pedimentum inducatur.

Q U A E C O N T R A IMPEDIMENTUM D I S P U T A B A T U R . - Cum explo- ratissimum sit impedimentum publicae honestatis, intra gra- dus a lege ecclesiastica statutos, induci inter cognatos et af- fines illius cum' quo matrimonium vel sponsalia contrahuntur Cap. si gem. uxorem; Cap. Si quis dispensaverit dist. 27 ff. 2 Cap. unie. De spons. in VÏ Cap. iuvenis, Cap. Ad audientiam De sponsal. ct matrim.; ipsa materies Duplicem quaestionem instituendam esse suadebat, scilicet primo, an matrimonium civile esset contractus vel saltem vim haberet sponsalium; secundo, an esset matrimonium clandestinum.

Sponsalia dicta esse a spendendo observabatur, nam mo- ris fuit veteribus stipulari et spondere sibi uxores futuras leg. 2 et 3. ff. De sponsalibus; huiusmodi significationem a iure civili migrasse in ius canonicum, in quo sponsalia defi- nita reperiuntur futur arum nuptiarum promissio Can. 30 quaes. 5; ideoque ceu matrimonium est contractus essentia- liter de praesenti, seu constituit actu unionem matrimonia- lem; ita sponsalia sunt contractus essentialiter de futuro, seu sunt actualis promissio perficiendi in futurum unionem ma- trimonialem, ita ut licet promissio seu sponsio sit praesens et actualis , eius tamen obiectum est non praesens, sed futura unio matrimonialis. Derne hanc obiecti vi ta tem et sponsalia pereunt, quisque enim confractus iis elementis constet ne- cesse est, quae eius naturam specificam constituant. « As- » sensus de futuro non autem de praesenti sponsalia con- » stituit. Sic ea definivit Nicolaus Pontifex , cum Bulgaris •» consilium petentibus responsum ferret: sunt futurarum nu- » pliaru m promissio. Idem docet s. Thomas (Supp. Quaest. 43.