CONSULTUM LEGALE 161

potestatem fecit: et Pius I X . Ecclesiae mutinensi archiepiscopalem Dignitatem conferens an. MDCCCLV. ei Duci, iuribus tamen Sede va- cante Romano Pontifici servatis, praesentandi privilegium concessit.

Simplex harum concessionum lectio cuique patefacit, Italiae Principes non quidem ex privilegio, quod iuxta commune Ius fun- dationis aut dotationis nomine concedi solet ; sed tantum ex speciali gratia, atque una S. Sedis indulgentia hoc idem nominandi ac prae- sentandi ius obtinuisse, quum formulae, quibus illae enunciantur, gratiam atque indulgentiam sonent; idque verba referant, quae in viis passim occurrunt : cuiusmodi haec sunt : u Favore benevo- lentiae specialis permittimus: Ut singularis benevolentiae testi- monium, concedit Indultum : In verae firmaeque amicitiae testi- monium cedit nominationem: n aliaque id genus per multa.

Hoc praeterea ex allatis concessionum Diplomatibus comprobatur, nominandi ac praesentandi ius Italiae Principibus a S. Sede con- cessum, nequaquam in extraneos successores ac proinde nec in Italici Regni Rectores, transferri posse. Id quidem quoad Neapolitani, seu utriusque Siciliae Regni Ecclesias satis evidens est. Nam in pu- blico mutuoque Convento, quod anno MDCCCXVIII. initum fuit, quodque, ut diximus, praecedentibus publicis pactionibus fuit sub- rogatum, ac praesentandi ius ad omnes Regni Ecclesias extendit, constitutum est, ut hoc nominandi ac praesentandi ius Regi eiusque catholicis successoribus ab eo descendentibus competeret. Quae qui- dem verba ita Privilegium definiunt, ut non modo illud ad Personas spectet, sed et ad familiam, atque ad eos solummodo coarctetur } qui ab eo Principe descendant, et in illo Regno dominentur.

Equidem, quod ad ceteros Italiae Principatus attinet, quales posteri sint oporteat, aperte non edicitur ; at vero quoties eorum Successores nominantur, toties pronomen; Eius, vel Eorum, vel suis adiici tur, quod quidem communi sensu illos significat, qui ad regium Solium haereditario ac successorio, ut aiunt, iure ascen- dunt. Hanc autem reipsa earum concessionum voluntatem esse, ex sermonis contextu, ex Iuris, quam vocant, praesumptione, ex obser- vantia demum manifeste ostenditur. Ex ipsa namque in quovis con- cessionis Diplomate loquendi forma inferre licet, ipsum Principi, nomine proprio compellato, ob eius merita in Ecclesiam atque erga S. Sedem obsequium datum fuisse; ut constet, personae potius, quam dignitati concessum ; ideoque ad eius potius naturales in Prin- cipatu successores extensum, quam ad extraneos: quemadmodum docent Lotterius, De re Benefic. Lib. II. Quaest. IX. nn. 16. 17.

Acta, Tom. XIX. fase. C C XX. U