164 LITTERAE

(1) Ioan . X X , 2 1 .

(2) Ma t th . X X V I I I , 20 .

(3) Ioan . X , 10.

(4) Mare . X V I , 15

debent eum in colendo numine morem usurpare modumque, quo coli se Deus ipse demonstravit velle. - Sanctum igitur oportet apud principes esse Dei nomen : ponendumque, in praecipuis illorum officiis religionem gratia complecti, benevolentia tueri, auctoritate nutuque legum tegere, nec quippiam instituere aut decernere, qupd sit eius incolumitati contrarium. Id et civibus debent, quibus praesunt. Nati enim susceptique omnes homines sumus ad summum quoddam et ultimum bonorum, quo sunt omnia consilia referenda extra hanc fragilitatem brevitatem que vitae in caelis collocatum. Quoniam autem hinc pendet hominum undique expleta ac perfecta felicitas, idcirco assequi eum, qui commemoratus est, finem tanti interest singulorum, ut pluris interesse non possit. Civilem igitur societatem communi utilitati natam, in tuenda prosperitate reipu- blicae necesse est sic consulere civibus, ut obtinendo adipiscendoque summo illi atque incommutabili bono quod sponte appetunt, non modo nihil importet unquam incommodi, sed omnes quascumque possit, opportunitates afferat. Quarum praecipua est, ut detur opera religioni sancte inviolateque servandae, cuius officia hominem Deo coniungunt.

Vera autem religio quae sit, non difficulter videt qui iudicium prudens sincerumque adhibuerit ; argumentis enim permultis atque illustribus, veritate nimirum vaticiniorum, prodigiorum frequentia, celérrima fidei vel per medios hostes ac maxima impedimenta pro- pagatione, martyrum testimonio, aliisque similibus liquet, eam esse unice veram, quam Iesus Christus et instituit ipsemet et Ec- clesiae suae tuendam propagandamque demandavit.

Nam unigenitus Dei filius societatem in terris constituit, quae Ecclesia dicitur cui excelsum divinumque munus in omnes saecu- lorum aetates continuandum transmisit, quod Ipse a Patre acce- perat. Sicut misit me Pater, et ego mitto vos (1). - Ecce ego vobiscum sum omnibus diebus usque ad consummationem sae- culi (2). Igitur sicut Iesus Christus in terras venit ut homines vitam habeant et abundantius habeant (3), eodem modo Ecclesia propositum habet, tamquam finem, salutem animorum sempiternam: ob eamque rem talis est natura sua, ut porrigat sese ad totius complexum gentis humanae, nullis nec locorum nec temporum limi- tibus circumscripta Praedicate Evangelium omni creaturae (4). Tam ingenti hominum multitudini Deus ipse magistratus assignavit,