168 LITTERAE

patria potestas convenienter dignitatis uxoris prolisque: deni- que liberorum, tuitioni , commodis, institutioni optime consu- litur. In genere rerum politico et civili, leges spectant com- mune bonum, neque voluntate iudicioque fallaci multitudinis, sed veritate iustitiaque diriguntur: auctoritas principum sanctitudinem quamdam induit humana maiorem, contineturque ne declinet a iu- stitia ; neu modum in imperando transiliat : obedientia civium habet honestatem dignitatemque comitem, quia non est hominis ad hominem servitus, sed obtemperatio voluntati Dei, regnum per homines exercentis. Quo cognito ac persuaso, omnino ad iustitiam pertinere illa intelliguntur, vereri maiestatem principum, subesse constanter et fideliter potestati publicae, nihil seditiose facere, sanctam servare disciplinam civitatis. Similiter ponitur in officiis caritas mutua, benignitas, liberalitas: non distrahitur in contrarias partes, pugnantibus inter se praeceptis, civis idem et christianus: denique amplissima bona, quibus mortalem quoque hominum vitam christiana religio sua sponte explet, communitati societatique civili omnia quaeruntur: ita ut illud appareat verissime dictum, u pendet n a religione, qua Deus colitur, rei publicae status: multaque inter n hunc et illam cognatio et familiaritas intercedit » (1). - Eorum vim bonorum mirabiliter, uti solet, persecutus est Augustinus plu- ribus locis, maxime vero ubi Ecclesiam catholicam appellat iis verbis: u Tu pueriliter pueros, fortiter iuvenes, quiete senes, prout n cuiusque non corporis tantum, sed et animi aetas est, exerces ac » doces. Tu feminas viris suis non ad explendam libidinem, sed ad » propagandam prolem, et ad rei familiaris societatem, casta et » fideli obedientia subiicis. Tu viros coniugibus, non ad illudendum » imbeeilliorem sexum, sed sinceri amoris legibus praeficis. Tu » parentibus filios libera quadam servitute subiungis, parentes » filiis pia dominatione praeponis.... Tu cives civibus, tu gentes » gentibus, et prorsus homines primorum parentum recordatione, » non societatem tantum, sed quadam etiam fraternitate coniungis. » Doces reges prospicere populis, mones populos se subdere regibus. » Quibus honor debeatur quibus affectus, quibus reverentia, quibus » timor, quibus consolatio, quibus admonitio, quibus cohortatio, » quibus disciplina, quibus obiurgatio, quibus supplicium, sedulo r> doces : ostendens quemadmodum et non omnibus omnia, et omnibus » caritas, et nulli debeatur iniuria » (2). - Idemque alio loco male

(1) Sacr . I m p . ad Cyr i l l um A l e x a n d . (2) De mor ibus E c c l . ca th . , cap . X X X ,

et Ep i scopus nietrop. - Cfr. L a b b e u m n. 63.

Co l l ec t . Conc . T . III.