APPENDIX IV 169

quippe quum numquam extitit) frustra damnationem Galilaei öb i- cietis.

Dixi fortasse feriet; i que ut largus vobiscum sim: namque, ut eruditi tradunt atque osten- dunt, interdictum fuit Galilaeo a Sacra Congregatione Inquisitionis doctrinam tradere de motu terrae ob inconsultam eius iactantiam contra SS. Scripturas.

Ceterum puerile est, adversus constantem doctrinae ecclesiasti- cae ordinem ä duodeviginti sae- culis traditum nonnulla facta pe- culiaria obiicere, quae Vobis Pro- testantibus videantur non cohae- rere cum eodem constanti doctri- nae ordine. Scire enim deberetis, in quolibet ordine quaedam iden- tidem dari singulari phaeno- mena, quae non bene videntur posse componi, praesertim ab im- peritis, cum legibus constantibus ordinis, ad quem pertinent.

Quot phaenomena conspiciun- tur in ordine sive zoologico, sive vegetali, sive minerali, quae co- haerere non videntur cum con- stantibus eiusdem ordinis legibus? Ët tamen stultus reputaretur ille, qui ob huiusmodi phoenomena leges ipsas constantes negaret.

DE VENEFICA ÀTMOSPHERA

ROMANAE SEDIS.

Atmospheram Romanae Sedis et Catholicae Ecclesiae uti vene- ficam iudicant Protestantes, ex èo

quod doctrinae immutabilitas at- que infallibile doctrinae magiste- rium sub eadem atmosphera esse tradatur.

Fatendum est, eiusmodi ia- ctantiam apprime cohaerere cum eorum principio dë libertate co- gitandi sentiendique. Si enim prin- cipium hoc verum esset, aliquid amplius ego quoque adiicerem : dicerem enim Romanam cathe- dram et Ecclesiam catholicam, quae dictae cathedrae veluti fun- damento innititur, non modove- nëficam, sed barbaram et inhu- ma âm; quandoquidem sua mo- rali praepotentia iugum volun- tati hominum imponeret, suoque arbitrio homines ad unam feren- dam tantum viam, causa conse- quendae salutis, cogeret, contra illimitatam hominum libertatem cogitandi sentiendique.

Sed in hoc consistit quaestio, si quaestio appellari potest, utrum libertas cogitandi, sentiendi fa- ciendique quidquid magis uni- cuique arrideat, sit secundum na- turalem legem et divinam reve- lationem: si secus sit, quid aliud superest, nisi praedicare, saluta- rem unice esse eam mirabilem societatem, quae institutorem ha- buit Filium ipsum Dei, qui for- mam servi accipiens tamquam immaculatus agnus fuit obediens usque ad mortem, ut eam socie- tatem sibi tamquam sponsam iun- geret, suoque sanguine eam e sor-