CONSULTUM LEGALE 169

est violenta et perquam iniqua Dominii S. Sedis ab illo consum- mata occupatio; ac demum conditio, in qua supremus Pastor est constitutus. In quo rerum statu privilegia, quae priscis Italiae Principibus ob eorum merita, obsequium atque observantiam erga Ecclesiam a S. Sede Apostolica benigne concessa fuerant, ut sibi tribuantur, expetere, summa temeritas est. Profecto si is, qui fun- dationis aut dotationis nomine ius Patronatus sibi acquisivit, dein vero, ut omnes norunt, quoties Ecclesiae bona iniuste usurpaverit, vel iura laeserit, eo privatur (Ferraris Biblioth. Can. Vocab. Ius- patronatus art. 2.); potiori admodum ratione id contingat necesse est quoad illud Iuspatronatus , quod tantummodo ex gratia, seu privilegio cuipiam competat; praesertim vero quum in huiusmodi privilegiis concedendis implicita conditio subsit, obsequentem atque observantem se exhibendi erga Ecclesiam, a qua eadem privilegia ortum habent. At vero, quoad praesentem quaestionem attinet, non modo implicita, verum etiam, ut in allegatis concessionum formulis videre licet, expressa interdum ista conditio est. Haud igitur pot- erant Italici Regni Rectores Ecclesiae iura violare ac S. Sedis au- ctoritatem contemnere, quin ius retinendi aut acquirendi sibi pri- vilegia nominationis et praesentationis ad ecclesiasticas dignitates, simul amitterent : quod quidem ex affatim nota Concilii Tridentini sanctione {Cap. XI. Sess. XXII. De Reformât.) adhuc manifestius elucet.

Nec vero ad huius conclusionis vim eludendam ad aequitatem, ut aiunt, canonicam confugere iuvat; quae quidem suggerit, neminem iure quopiam aut privilegio destituendum, quin prius de amissionis poena moneatur. Hic enim privilegia aguntur in beneficii loco con- cessa, quae proinde nulla praecedente monitione revocari possunt: iura seu privilegia aguntur, quae ab obsequio et observantia erga S. Sedem tamquam a conditione pendent, quaeque idcirco, ea con- ditione deficiente, concidunt, evanescunt.

Nec tamen opportunae denunciationes defuerunt. Extant Pii IX, cuius sancta memoria est, allocutiones in sacro Consistorio die X X V I I I Octobris, anno MDCCCLXI et die X I I Martii , anno MDCCCLXXVII. pronuntiatae : extant Literae SSmi Domini Nostri Leonis Papae X I I I ad Einum Card. Nina, exteris Pontificiae Di- tionis negotiis curandis praepositum ; in quibus ii, qui Ecclesiae iura violarunt, eiusque bona sibi usurpaverunt privilegio iurispatro- natus inhabiles aperte denunciantur. Extant denique Acta S. Sedis, quae ab anno usque MDCCCLXX et sequentibus, ex suo iure, et