174 LITTERAE

Prop. LV - Ecclesia a Statu , Sta-

tusque ab Ecclesia seiungendus est.

Prop. L X X I X . - falsum est, ci-

Tilem cuiusque cultus libertatem, item-

que plenam potestatem omnibus attribu-

tam quaslibet opiniones cogitationesque

palam publiceque manifestandi , condu-

cere ad populorum mores animosque fa-

cilius corrumpendos , ac indifferentiam,

pestem propagandam.

Ex iis autem Pontificum praescriptis illa omnino intelligi ne- cesse est, ortum publicae potestatis a Deo ipso, non a multitudine repeti oportere: seditionum licentiam cum ratione pugnare : officia religionis nullo loco numerare, vel uno modo esse in disparibus generibus affectos, nefas esse privatis nominibus, nefas civitatibus: immoderatam sentiendi sensusque palam iactandi potestatem non esse in civium iuribus neque in rebus gratia patrocinioque dignis ulla ratione ponendam. - Similiter intelligi debet, Ecclesiam so- cietatem esse, non minus quam ipsam civitatem, genere et iure perfectam: neque debere, qui summam imperii teneant, committere ut sibi servire aut subesse Ecclesiam cogant, aut minus esse sinant ad suas res agendas liberam, aut quicquam de ceteris iuribus de- trabant, quae in ipsam a Iesu Christo collata sunt. - In negotiis autem mixti iuris, maxime esse secundum naturam itemque se- cundum Dei consilia non secessionem alterius potestatis ab altera, multoque minus contentionem, sed plane concordiam, eamque cum caussis proximis congruentem, quae caussae utramque societatem genuerunt.

Haec quidem sunt, quae de constituendis temperandisque civi- tatibus ab Ecclesia catholica praecipiuntur. - Quibus tamen dictis decretisque si recte diiudicari velit, nulla per se reprehenditur ex* variis reipublicae formis, ut quae nihil habent, quod doctrinae ca- tholicae repugnet, eaedemque possunt, si sapienter adhibeantur et iuste, in optimo statu tueri civitatem. - Immo neque illud per se reprehenditur, participem plus minus esse populum rei publicae: quod ipsum certis in temporibus certisque legibus potest non solum ad utilitaten, sed etiam ad officium pertinere civium. - Insuper neque caussa iusta nascitur, cur Ecclesiam quisquam criminetur, aut esse in lenitate facilitateque plus aeque restrictam, aut ei, quae germana et legitima sit, libertati inimicam. - Revera si divini cultus varia genera eodem iure esse, quo veram religionem, Ecclesia iudicat non licere, non ideo tamen eos damnat rerum pu- blicarum moderatores, qui, magni alicuius aut adipiscendi boni, aut prohibendi caussa mali, moribus atque usu patienter ferunt, ut ea habeant singula in civitate locum. - Atque illud quoque