MEMBRUM II.

Utrum malum habeat esse in bono universaliter ?

Deinde quaeritur, Si malum habeat esse in bono universaliter?

Et videtur, quod sic: quia

1. Dicit Augustinus, quod malum non coalescit nisi in bono: et loquitur universaliter: ergo videtur, quod malum non sit nisi in bono.

2, Adhuc, In XII primae philosophiae dicit Aristoteles, quod Pythagorici dixerunt malum boni regionem esse: et si malum est regio boni, tunc bonum erit in malo: ergo et malum in bono.

3. Adhuc, Malum fundatur in ente, quod constat. Aut ergo fundatur in ipso secundum quod est ens, vel secundum quod est unum, vel secundum quod est verum, vel secundum quod est bonum. Non secundum quod est ens: fundatur enim in illo quod corrumpit, et non corrumpit ens. Eadem ratione non fundatur in eo quod est verum, vel in eo quod est unum. Relinquitur ergo, quod fundetur in eo quod est bonum.

4. Adhuc, Corruptio non est nisi. in. corrupto: malum autem est corruptio boni: ergo malum est in bono.

In contrarium est, quod oppositum non est in opposito, nec potest esse: quia licet nata sint esse circa idem, tamen unum non potest esse in alio.

Solutio. Sicut dictum est in praehabitis, bonum uniuscujusque est secundum actum connaturalem et proprium ad quem terminatur virtus ejus, ut in I Ethicorum vult Aristoteles: et est in modo, commensuratione, et harmonia ad illum. Et haec tria habitudinem potentiae dicunt ad ultimum et optimum, quod propter hoc quod ultimum est potentiae, et extremum in bono, est virtus ejus: et ratione horum trium dicitur unumquodque bonum. Et si quaeritur subjectum mali universaliter, dicimus quod tam in corporalibus quam in spiritualibus, ut dicit Dionysius, potentia determinata modo, commensuratione, et harmonia ad ultimum et optimum, sive secundum esse, sive secundum bene esse, subjectum est mali. Sicut patet in caecitate, quae est malum oculi: hoc enim ut malum non est in oculo, nisi secundum quod potentia oculi modo, commensuratione, et harmonia se habet ad visum: eo quod visus est ultimum et optimum a quo determinatur virtus oculi.

Unde malum est in eo quod est bonum, quamvis non sit in ipso secundum quod stat sub actu et habitu boni: quia aliter

opposita essent in eodem simul: quod esse non potest. Et iste est verus intellectus Augustini.

Pythagorici autem eadem ratione privationem vocabant malum. Et quia privatio relinquit malum cum modo, commensuratione, et harmonia ad formam secundum quam materia receptibilis est formae quae est bonum materiae, dicebant malum esse boni regionem: non peccantes in alio, ut dicit Aristoteles, nisi quia eamdem receptibilitatem dixerunt esse loci et materiae. Hoc enim non est verum, cum locus contineat id quod recipit, et sic formaliter se habeat ad ipsum: materia autem ab eo quod recipit, contineatur. Et ideo dicebant aequale bonum: eo quod hoc ad aequum terminat modum, commensurationem, et harmoniam. Inaequale autem dicebant malum: eo quod secundum modum, commensurationem, et harmoniam ad aequum non respondet, et ideo indeterminatam relinquit potentiam.

Ad aliud dicendum, quod malum fundatur in ente secundum habitudinem ad bonum, ut jam dictum est: sed non fundatur in ipso secundum quod stat sub habitu et actu boni.

Ad aliud dicendum, quod hoc modo corruptio omnis fundatur in corrupto, ut dicit Dionysius: quia non corrumpitur quid existentium: sed circa existens corrumpuntur modi, commensurationes, et harmoniae, quibus se habet existens ad optimum.

Quod objicitur in contrarium, jam solutum est.