MEMBRUM III.

Utrum malum sit corruptio boni universaliter ?

Tertio quaeritur, Si malum sit corruptio boni universaliter? Et videtur, quod non. 1. Non enim corrumpit id quod relinquit: relinquit autem ens: ergo non est corruptivum entis. Relicto autem ente, sequitur quod sit bonum in quantum est ens. Dicit enim Dionysius, quod " omnia existentia et non existentia participant bonum. " Ergo videtur, quod bonum non corrumpit ad minus universaliter.

2. Adhuc, Si visus sequeretur ad subjecti positionem, caecitas non posset esse corruptio visus: quia aliter opposita essent simul in eodem. Ergo a simili, quia bonum sequitur ad positionem entis, malum non potest esse corruptio boni: sequitur enim, si malum est, est: et si est bonum, est. Ergo si malum corruptio boni est: et quod corruptum est, non est: sequitur, quod idem sit bonum et malum, et quod idem est et non est, quod esse non potest.

3. Si forte quis dicat, quod malum non est in toto corruptum bonum, sed in parte. Videtur, quod hoc sit derisorium. Est enim bonum simplex habitus: simplex autem si corrumpitur, in toto corrumpitur. Si ergo malum est corruptio boni, videtur et universaliter et in toto corrumpi.

4. Adhuc, Hoc videtur in daemonibus et damnatis, in quibus nihil boni videtur: nec relinquitur ibi potentia ad bonum, nec habilitas, nec habitus et actus boni. Et sic videtur, quod non in parte, sed in toto corruptum sit et privatum.

5. Adhuc, Quod impossibile est ad bonum, nullam habet potentiam vel aptitudinem ad bonum, nec habitum, nec actum boni. Daemones impossibiles sunt ad bonum. Ergo nullam habent potentiam, nec aptitudinem, nec habitum, nec actum boni. Quod autem sic se habet universaliter est privatum bono. Ergo videtur, quod malum ad minus aliquod universaliter sit privativum boni.

6. Adhuc, Si malum in parte privaret bonum, et non in toto: tunc malum nihil aliud esset nisi diminutum vel particulatum bonum. Bonum autem diminutum vel particulatum, ut dicit Dionysius, non opponitur malo: et si non opponitur, non corrumpit ipsum: et tunc sequeretur, quod malum non esset corruptio boni: quod est contra Dionysium et contra Augustinum. Non ergo potest dici, quod malum in parte corrumpit bonum, sed universaliter.

7. Adhuc, Nulla privatio sic opponitur habitui, quod in parte privet, et in parte non privet. Si enim sic opponeretur, privatio intenderetur et remitteretur: et sic unus esset caecior alio, et unus surdior alio: quae absurda sunt omnia. Ergo si malum privative, opponitur bono, videtur quod universaliter privet ipsum, et non secundum partem.

In contrarium hujus est, quod secundum comparationem dicitur malum, pejus, pessimum: quod non posset esse si malum in toto privaret bonum: tunc enim positivus diceret rem suam in termino, et sic non haberent locum comparativus et superlativus: ambo enim illi gradus excessum dicunt super positivum.

Solutio. Dicendum secundum Augustinum et Dionysium, quod malum universaliter non potest esse privatio boni in aliquo existentium. Et hujus causa dicta est in objiciendo: quia ex quo relinquitur ens, et ens et bonum convertuntur secundum supposita, sequitur quod sit

bonum: et si est bonum, non universaliter est boni ratione privatum. Et hujus causa est, quod bonum dicit intentionem communem, et est de transcendentibus omne genus sicut et ens: et ideo ab ente separari non potest. Secus autem est in aliis privationibus et habitibus, in quibus habitus non ponit nisi particulare ens et determinatum, ut visus: et illi possunt privare privatione particulari, sicut ens in genere determinatum et specificatum privari potest genere remanente. Bonum enim, ut dicunt Aristoteles et Dionysius, est ex una tota et sola causa, malum vero omnifariam. Unde ex particularibus et diversis causis est malum: et ideo non potest privare bonum universaliter: sed privat quoad hoc, vel quoad illud. Et quoad hoc quod privat, non est: simpliciter tamen est: sicut caecus vel mancus, quoad hoc quod caecus est, nihil est, simpliciter tamen est: ita privatum habitu, vel actu boni, vel aliqua conditione boni, in quantum tale, non est, simpliciter tamen est, ut dicit Dionysius. Et hoc modo malum nihil est, et privatio est.

Et per hoc patet solutio ad duo prima. Ex quo enim bonum ex universali et tota causa est et sola et perfecta, malum autem ex particulari corruptione, sequitur quod nihil universaliter est malum. Et ex quo bonum intentio communis est ab ente inseparabilis, non erat simile de bono et visu, et de malo et caecitate.

Et quod dicitur, quod malum non in toto corrumpit bonum, verum est.

Et ad objectum in contrarium, dicendum quod licet bonum sit simplex habitus, non tamen est ex una et simplici causa, et una et simplici conditione: et ideo dicitur esse ex una et tota et universali causa. Tota autem et universalis est, quae ex omnibus ad boni rationem facientibus est congregata. Et ex illa parte defectus potest esse in parte, et non in toto: et sic incidit malum. Sicut est videre in visu, qui est bonum oculi, et fit ex una et tota et universali causa visus, quae constituta est ex bona dispositione spiritus visivi clari, non commixti, et ad pupillam directi, et optima dispositione nervi optici, et debita figura et positione et claritate miringarum oculi, et debito ordine humoris crystallini. Ex toto enim illo sic congregato fit bonum oculi. Malum autem oculi omnifariam fit ex quolibet particulari defectu, licet visus sit simplex habitus.

Ad id quod objicitur de damnatis et daemonibus, dicendum quod non universaliter privati sunt bono, ut dicit Dionysius.

Et quod objicitur, quod impossibiles sunt ad bonum, dicendum quod impossibilitas illa dupliciter consideratur, scilicet secundum comparationem ad naturam in qua radicatur, et secundum comparationem ad actum, ut scilicet actu bo n ifor m es fiant, ut dicit Dionysius. In prima consideratione non est in eis impossibilitas ad bonum: natura enim intellectualis quantum est de se, ordinabilis est ad bonum. In secunda autem consideratione est impossibilitas ex alia causa, scilicet ex ordine justitiae condemnationis finaliter.

Patet etiam per hoc solutio ad sequens: non enim habent omnimodam impossibilitatem ad bonum.

Ad aliud dicendum, quod malum id quod est, est diminutum et corruptum bonum: non tamen extrahit rationem oppositionis, sed a ratione privationis: et ex hoc pugnat contra bonum quod deficit a bono perfecto. In antehabitis enim jam probatum est, quod bonum sub defectu causa mali est.

Ad aliud dicendum, quod licet privatio in quantum est opposita habitui, non intendatur et remittatur: tamen in quantum privat causam habitus, intendi potest et remitti. Sic enim non tantum dicit privationem habitus, sed elongationem ab habitu vel a potentia habituali, secun- dum quod privat a bono quod est ultimum et optimum potentiae. Bonum enim est indivisio actus a potentia, sicut in antehabitis dictum est.