1 8 2 IURIUM QUOAD ECCLESIAM

R ESOLUTIO S. Congregatio Episc, et Reg., causa cognita in comitiis habitis die 13 Augusti 1869 , respondere censuit:

Ad I; Ordinario, qui opportuno modo provideat custodiae et cultui ecclesiae per concessionem usus confraternitati, ita tamen, ut ab eadem Confraternitate onus manutentionis cum effectu as- sumatur. Nullum iuspatronatus pertinere Ioanni (N), nullumque ius [se ingerendi in administratione. Eidem ab Episcopo prae- figatur terminus tum ad reddendam rationem de perceptis emo- lumentis, imputatis tamen eius favore expensis factis pro dicta ecclesia, tum ad obstruendam fenestram respicientem intra ecclesiam. Idem Ordinarius obstrui faciat ianuam in pariete laterali ecclesiae, atque prout de iure moderetur sepulturae iura in eadem ecclesia.

Ad II. Iuxta exposita non constare. EX QUIRUS COLLIGES:

I. Loca sacra cultui publico destinata extra hominum com- mercium esse (1) .

(1) Hoc principium firmissimum est non solum in iure canonico, in quo èmpt'ó rerum sacrarum, quoadusque sacrae maneant, est ipso iure et facto irrita et praeterea sacrilega et censu- ris subiecta; sed etiam in iure civili apud cultas nationes id semper fir- mum habitum est praeeunte iure na- turae. De hac re sic sanxit Iustinia- nus, in I. 21 C. de sacrosanctis ecclesiis non nova quidem prohibens, sed ve- tera recolens: «Sancimus, nemini li- cere sacratissima atque' arcana vasa vel vestes, ceteraque donaria, quae ad divinam religionem necessaria sunt, quum etiam veteres leges ea, quae iuris divini sunt, humanis nexibus non il- ligari sanxerint, vel venditionem, vel hypothecam, vel pignus trahere, sed ab his, qui haec suscipere ausi fuerint modis omnibus vindicari tam per re- ligiosissimos Episcopos, quam per oe- conomos, nec non et sacrorum vaso- rum custodes; nulla eis actione relin- quenda vel super recipiendo pretio, vel foenore exigendo pro quo res pi-

gnoratae sunt, sed omnibus eiusmodi actionibus respuendis, ad restitutio- nem eorum omnibus modis coarctari. Sin autem vel conflata sunt vel fue- rint, vel alio modo immutata vel di- spersa, nihilominus vel ad ipsa corpora vel ad ipsa pretia eorum exactionem competere sive per in rem, sive per con- dicionem sive per in factum actionem, cuius tenor in multis et variis iuris articulis saepe est admissus ».

Item in Institut, lib. 2 tit. 1 § 7 haec pariter sanxit: «Nullius autem sunt res sacrae et religiosae et san- ctae; quod enim divini iuris est, id nullius in bonis est. Sacrae res sunt, quae rite per Pontifices Deo consecra- tae sunt, veluti aedes sacrae et dona- ria, quae rite ad ministerium Dei de- dicata sunt ; quae etiam per nostram constitutionem alienari et obligari prohibuimus, excepta causa redemptio- nis captivorum. Si quis vero auctori- tate sua quasi sacrum sibi constitue- rit, sacrum non est, sed profanum. Locus autem in quo aedes sacrae sunt