188 Aperitionis oris et residentiae

per reverenda sunt etiamsi {ex motu proprio) iuri tertii dero-

gatum fuerit per rescriptum clausola non obstantibus munitum.

IV. In themate Canonicos in Urbe A. morantes in sup-

plici libello multa reticuisse videri, quae si nota fuissent, aliter

forsan sese habuerit consistoriale decretum.

V. Consuetudinem longissimi temporis aut immemorabilem

legis scriptae vim secumferre, ceu titulum meliorem de mundo

censeri, et praeseferre indulti pontificii praesumptionem, quin

necesse sit illud probari ; eoquod immemorabilis locum pro-

bationis teneat.

VI. Immemorabilem videri, modo indirecto, exerere vim

suam etiam in Tridentinum ; si ipsa non allegetur ceu purum

beneficium temporis seu praescriptio ; sed quatenus adducatur

tamquam praesumptiva probatio alicuius concessionis Aposto-

licae ; quia tum decretum Tridentini irritans non feritur dire-

cte, sed potius agi videtur de eius non comprehensione. 1

1 Tridentinum Sess. 24 cap. 12 loquens de Canonicorum residentia disposuit: «-praeterea obtinentibus in eisdem Cathedralibus, aut Collegia- tis Dignitates, Canonicatus, praebendas aut portiones, non liceat vigore cuiuslibet statuti aut consuetudinis, ultra tres menses ab eisdem eccle- siis quolibet anno abesse ». Scientes ideo ex communiori sententia, Cano- nici longe a Cathedrali vitam degentes, inutiliter quamlibet consuetudinem adduci adversus decreta Tridentina, apte usi sunt immemorabili consue- tudine abessendi a Cathedrali, non ad vulnerandum. Tridentini decretum, sed ad evincendum aliquid Indultum pontificium, quo olim ob domorum defectum et aeris insalubritatem Canonici a residentia in Civitate Cathe- dralis dispensati fuerint. Idque faciliter perfecerunt, quia ex Canonistarum sententia, talis est vis et natura consuetudinis immemorabilis, ut qui eam adducit allegare videtur titulum de mundo meliorem, etiam privilegium, vel decretum seu indultum atque beneplacitum Apostolicum.

Diximus ex communiori sententia quamlibet consuetudinem haud derogare posse decretis Tridentini; eoquod in Bulla Pii IV, quae legitur in fine eiusdem Concilii, habetur decretum irritans ea omnia quae obstant eidem sacro Concilio; ex quo fluit ut irritatio ista cadat super omnia obstantia singulis capitulis eiusdem.

Diebus tamen nostris non ita generalis eiusmodi manet opinio; quia plures incipiant dubitare an consuetudo inolita contra Tridentini decreta, possit eisdem aliquid detrahere, non obstante decreto irritanti, quo reii- ciuntur. Ut alios posthabeam en qualiter sese habet in subiecta materia illustris Professor De Angelis in suo opere neoterico: « Praelectiones iuris canonici lib. 1, tit. 4, n. 12 ». « An contra Decreta disciplinaria Concilii