Sacra Romana Rota 191

eodem instituto, quod matrimonium vocatur, satisfieri debeat apteque

valeat.

27. - Corollarii modo addatur notam Modestini definitionem vel potius

descriptionem matrimonii : « Nuptiae sunt coniunctio maris et foeminae

et consortium omnis vitae, divini et humani iuris communicatio » (Dig.,

lib. XXIII, I I , De ritu nuptiarum, lib. I/Regularum) enumerare una

simul elementa et essentialiter constitutiva et naturaliter consequentia,

quin appareat, quinam inter ea sit ordo et quaenam dependentia. Ideo

ex hac celebri matrimonii descriptione nonnisi caute et distinguendo in-

quisito in fines matrimonii procedere potest. Etenim, prout supra iam

dictum est, sicuti in matrimonio contrahendo «ius in corpus» et «ius

ad adiutorium » non sunt aeque principalia seu coordinata, sed se habent

ut obiectum principale seu superordinatum et obiectum secundarium seu

subordinatum, ita etiam fines, iuribus correspondentes, non sunt aeque

principales vel coordinati, sed unus est principalis, alter secundarius et

subordinatus.

28. - b) Descriptus ordo dependentiae et subordinationis non solum

invenitur in origine iuris secundarii, quod assecutioni finis secundarii

destinatur et per quod haec assecutio per se in tuto collocatur, sed idem

ordo patefit etiam in coniugio, « in facto esse » considerato.

Omnis quidem homo, quippe qui ex natura sua est « ens sociale », in-

diget aliorum auxilio ; quod auxilium invenit eo quod est membrum tum

societatis humanae in genere, tum determinatae societatis civilis et do-

mesticae in specie. In hoc omnibus commune adiutorium intrat etiam

auxilium et complementum, quod unus sexus (etiam absque ullo affectu

et activitate carnali) accipit ex indole alterius sexus ; constat enim socie-

tas humana ex viris et feminis, in invicem influxum exercentibus. At hoc

adiutorium commune non potest constituere finem operis matrimonii ;

ut hunc constituat, ulterius determinari debet aliquo elemento specifico,

ex quo appareat, cur « mutuum adiutorium » a Creatore inditum sit ma-

trimonio tamquam finis operis. Hoc elementum specificum iterum est

et debet esse relatio ad finem primarium et ad ius principale. Coniuges

nempe ex ipsa natura matrimonii fini primario huius instituti ideo de-

vincti sunt, quia per matrimonium acquisierunt ius et destinationem eva-

dendi « auctores novae vitae », procreando et educando prolem, etsi de

facto non evadant.

Ut vero huic specificae destinationi debite satisfacere valeant, indi-

gent multiplici mutuo adiutorio, et quidem non tantum respectu activi-

tatis generativae proprie dictae, sed etiam respectu finis primarii in

sensu completo, idest tam active quam passive sumpti. Etenim evadere