202 PREMISLIEN.

enim nunc amat et quocum peccavit nonnisi post separa- tionem institutam cognovit) sed hac tantum de causa, quia matrimonium cum ipso consummare non poterat. Quare huic casui applicanda videtur decisio Caelestini III in cap. « Laudabilem » de frigidis et maleñciatis : « Si autem quod numquam se invicem cognoverint ambo (coniuges) fatentur cum septima manu propinquorum vel vicinorum bonae fa- mae si propinqui defuerint, tactis sacrosanctis Evangeliis, uterque iureiurando dicat quod numquam per carnis copulam una caro effecti fuissent, et tunc videtur quod mulier valeat ad secundas nuptias convolare ». Circa quod haec optime advertit Reiffenstuel in IV Decr., t i t . XV, n. 4 3 : « Quando per inspectionem vel aliam probationem signa physice certa et evidentia impotentiae non apparent bene tamen verisi- milia et quasi moraliter certa, potest et debet annullari matrimonium, non expectato triennio experientiae, si uter- que coniux iuret, se copulam attentasse quidem, sed num- quam coire potuisse, idque iurato affirment septem ex pro- pinquis deponendo iuramentum de credulitate iurando se credere coniuges verum iurasse. Sánchez lib. 7, disp. 107, num. 4; Alexander de Nevo in c. Laudabilem 5 h. t. num. 17 et ibi Butrius num. 14; Engel h. t. num. 7, arg. c. Lau- dabilem 5 h. t . , ubi triennalis probatio de habenda copula tum tantum conceditur ac praescribitur, quando aliunde pro- bari non potest impotentia perpetua; ergo a sensu contrario illa triennalis probatio locum non habet si aliunde probari potest impotentia, uti res se habet in sensu conclusionis, utpote in quo licet non habeatur physica certa, tamen ha- betur saltem verosimilis probatio dictae impotentiae, quae probatio, accedente iuramento coniugum et propinquorum, utique sufficiens erit ». Idem sentit Cosci de separatione thori coniugalis lib. 1, c. 1 3 , n. 26 seqq., ubi scribit: « Aut per inspectionem, aut aliam probationem non haben- tur signa physice certa et simpliciter evidentia, excludentia potentiam sed tamen verisimilia et moraliter quasi certa, et tunc regulariter et nisi contrarium Iudici expedire vide-