Sermo III .

Item, sermo fratris Bonaventurae in Conventu, Parisius.

Si veritatem dico vobis, quare non creditis mihi? Ioannis octavo .

Quoniam Iudaei erant homines inflexibiles ad intelligendum divina mysteria, excaecati et seducti per idolorum vana sacrificia, timidi et muti ad praedicandum divina magnalia; ideo Magister veritatis, Salvator noster, ad nostram aedificationem tria hic facit. Primo eliminat errorum fallaciam per veritatis suppositionem contra falsitatem, cum dicit: Si veritatem; secundo animat ad audaciam per veritatis annuntiationem contra timiditatem, cum subdit: dico; tertio increpat duritiam per incredulitatis exprobrationem contra infidelitatem, cum addit: quare vos non creditis mihi?

Dicit igitur: Si veritatem dico etc. Re vera, si Prisc iuno creditur in ordinatione litterarum, Aristoteli in assignatione fallaciarum, Ptolomaeo in decursu et motu planetarum, Galeno de propinatione medicinarum, Iustiniano in determinatione causarum; quia Christus erat peritissimus in scientia et cura animarum, et non sibi credebatur nec creditur a multis; ideo merito conquerebatur et conqueri potest, dicens: Si veritatem dico etc.

I. Circa primum nota, quod, quia magister falsitatis, diabolus, obnubilat intellectum respectu credendorum, corrumpit affectum respectu cavendorum, depravat effectum respectu operandorum, inducit defectum respectu appetendorum ; ideo Magister veritatis, Christus, contra hanc quadruplicem falsitatem annuntiabat et annuntiat quadruplicem veritatem, scilicet fidei, quae docet, quid credendum; morum , quae docet, quid fugiendum; operum, quae docet, quid agendum; praemiorum, quae docet, quid attendendum. Veritas autem fidei est ut lux rationis illuminativa ; veritas morum est ut herba fullonum affectionis sanctificativa seu mundativa; veritas operum est ut regula actionis directiva; veritas praemi orum est ut scutum in tentatione protectivum.

Veritas ergo fidei per Christum annuntiata est ut lux, et qui hoc non credit insensatus est; ad Galatas tertio : O insensati Galatae! quis vos fascinavit non obedire veritati, ante quorum oculos Iesus Christus praescriptus est, in vobis crucifixus? Ioannis octavo: Cognoscetis veritatem, et veritas liberabit vos.

Veritas morum est ut herba fullonum lavans sive mundificans, quia docet veterem hominem deponere et novum induere; ad Ephesios quarto: Renovamini spiritu mentis vestrae et induite novum hominem etc, totum. Non ambuletis, sicut et gentes ambulant in vanitate sensus sui. In ipso edocti estis, sicut est veritas in Jesu.

Veritas operum est ut regula directiva; ad Ephesios quarto : Veritatem facientes in caritate, crescamus in illo per omnia, qui est caput, Christus.

Veritas praemi orum est ut sentum in tentatione protectivum ; Psalmus: Scu to circumdabit te veritas eius etc.

II. Circa secundum nota, quod secundum quod est quadruplex verbum, scilicet expressum sive prolatum respectu documentorum, impressum sive innatum respectu dictaminum, rationale sive collativum respectu argumentorum, infusum sive inspiratum respectu appetendorum; sic veritates praefatas Iesus astruit, sicut dicit, quadruplici ratione. Etenim veritatem fidei astruit legali testificatione; unde Ioannis octavo dicebat Iesus: In Lege vestra scriptum est, quia duorum hominum testimonium verum est.

Veritatem morum mentali impressione;

Psalmus: Dixisti: In aeternum misericordia aedificabitur in caelis, praeparabitur veritas tua in eis.

Veritatem operum rationali manuductione; Ioannis octavo: Dicebat Iesus Iudaeis: Si filii Abraham estis opera Abrahae facite.

Veritatem appetendorum salutari unctione; Ioannis decimo sexto: Sed ego veritatem dico vobis, expedit vobis, ut ego vadam.

III. Circa tertium nota, quod increduli Iudaei et imitatores eorum veritati praedicatae aures obturant, ne audiant efficaciam verborum, sicut dictum est Zachariae Lucae primo : Ecce, eris tacens et non poteris loqui usque in diem,, quo haec fiant, pro eo, quod non credidisti verbis meis, quae implebuntur in tempore suo.

Corda obdurant, ne assentiant vel advertant exuberantiam beneficiorum; Deuteronomii primo: Portavit te Dominus Deus tuus, et nec sic quidem credidistis Domino Deo vestro etc.

Oculos observant, ne videant vehementias divinorum signorum; Ioannis duodecimo: Cum autem tanta signa fecisset coram eis, non credebant in eum, ut sermo Isaiae Prophetae impleretur, quem dixit: Domine, quis credidit auditui nostro?

Prorsus desperant et ore blasphemant, ut depereant immissione suppliciorum; Psalmus: Ignis accensus est in I acob, et tra ascendit in Israel, quia non crediderunt in Deo nec speraverunt in salutari eius.