DIVISIO ET EXPOSITIO TEXTUS.

Saluto te animam sanctam, o dilecte, et mihi est hoc ad te praeter multos, etc.

Vox speculatorum tuorum,: levaverunt vocem, simul laudabunt: quia oculo ad oculum videbunt, cum converterit erit minus Sion, Isa. lii, 8. Ex verbis istis potest trahi modus istius epistolae et materia, quam scribit Beatus Dionysius Joanni Apostolo et Evangelistae in Pathmos insula, ex praecepto Domitiani Imperatoris in exsilium relegato. Per hoc enim quod dicit, vox speculatorum, significatur modus quo accepit id quod in hac epistola scripsit : quia per revelationem sibi a Deo factam per modum prophetiae praedicit liberationem Apostoli, et reversurum eum in Asiam, ut patet in fine epistolae. Prophetae autem dicuntur speculatores duplici speculatione : quia scilicet speculantur occulta in speculo aeternitatis, et quia officium speculatorum sive custodum habent in populo ut prospiciant eminentia pericula populi et annuntient : unde Dominus ad Ezechielem dicit : Fili hominis, speculatorem dedi te domui Israel .Et Habacuc dicit: Super custodiam meam stabo, etc. .

Per hoc vero quod consequitur, levaverunt vocem, potest notari magnus affectus Beati Dionysii ad Beatum Joannem, quem intra non capiens, fecit in vocem prorumpere ipsum Dionysium ad scribendum Apostolo in pressuris exsilii constituto.

Quod autem sequitur, simul laudabunt, significat laetitiam eorum qui in Asia erant, qui in reversione Apostoli post interfectionem Domitiani, a Senatu Romano decretum proponente, ut omnia quae Domitianus fecerat, irrita haberentur, occurrerunt sibi cum laudibus,dicentes : " Beatus qui venit in nomine Do-" mini. "

Per conversionem autem Sion, quae oculis videnda promittitur, .significatur liberatio Apostoli, quae in hac epistola promittitur : Sion enim specula interpretatur, unde significat ipsum. Joannem Apostolum qui in Dei speculatione fuit praecipuus.

Dividitur autem ista epistola in partes tres. In prima ponitur affectus scribentis. In secunda pellitur confortatio, ibi, Gaude vere dilecte, etc. In tertia praedicitur ipsius liberatio, ibi, Dignus autem credi sum, etc.

Dicit ergo primo Dionysius Joanni : 0 dilecte, ego saluto te, existentem sanctam animam, et hoc, scilicet quod diligam te, est mihi proprium praeter multos, id est, supra multos dilectos : unde alia translatio habet, " Apostolos, " quos tamquam dilectos sibi commemorat, ut intelligatur, quod ipse Apostolum Joannem plusquam alios dilexerit, non plusquam alii eum dilexerunt.