NANCEIENSIS ET TOULLENSIS 213

submiseri t non aliam ob causam quam ut habilis fieret ad officia coniugalia?

Testimonium Mariae de non consummatione confirmant quae leguntur in quadam epistola patris Rogerii; et apertius declaratur in attestatione quadam ipsius Rogerii.

Circa factum non-consummationis aperte loquitur Roge- rius non solum in hac attestatione, sed etiam in epistola ad t>. Ioviot Vic. Gen. et Iudicem Delegatum in causa, die 1 Iunii 1891.

Concordant haec, quoad essentialia cum confessione Ma- riae; tantum vir veretur propriam impotentiam confiteri, et rem explicare conatur per indispositionem sive physicam sive moralem Mariae. Verum, non est cur soliciti simus circa causam, si effectus, id est non-consummatio, sit certus, et quod certus sit, apparet ex dictis coniugum, praesertim Mariae, cuius confessionem omnem fidem meretur, quippe quae conditionibus etiam iuridicis vestiatur, quae assensum cogunt. Nam testes producti et idonei sunt et « omni ex- ceptione maiores » ut plurimum, et omnes, uno ore eam proclamant piam, sinceram et periurii absolute incapacem.

Aliud argumentum desumitur ex inspectione corporis, cui Maria libenter sese offert ; etenim si integritatis physicae signa desint, iam actum est de dispensatione ; si praesentia deprehendantur, argumentum validissimum efficiunt pro non consummatione. Ergo ipsa acceptatio examinis peritorum est praesumptio favorabilis 'Mariae, quae illud subiit non semel sed bis. In utroque examine, iudicio obstetricum et peritorum virgo reperta est, post discussionem finalem a domicilio coniugali ; et quamvis, ut iam dictum fuerat, prae- scripta a Iure non fuerint adamussim sequuta in primo, ne- que etiam in secundo processu, defectus eius generis vi- dentur, qui sanationem admittunt et merentur, dum pars valida processus, seu quae nullitate non laborat, veram con- stituit probationem. Pars valida ea est quae respicit obste- trices.

Nam illae fuerunt a Ridice delegato selectae, non ab ora-