VICTORIEN. 2 1 3

dinali de Luca (De Test. dise. 56, n. 10): « gesta a ma- iori parte executorum praevalere debet ». Ast in casu, cum tres sint superstites executores legati de Arzabe, duorum tantum panditur mens et voluntas, cum unus pro funda- tione, et alter pro missarum manualitate non obscure certet : tertius vero, num uni vel alteri accedat, ipse Episcopus ignorare videtur. Ast hunc de sua sententia explorare ne- cessarium oppido videtur, etenim cum inter manualitatem et missarum fundationem medium non detur, et illi vel huic accedere teneatur iste ignotus executor, hinc est quod, utro- que in casu, huius deliberatio quaestionem solvere potest et formam satisfaciendi legato determinabit ; vel saltem omnibus executoribus discordantibus vel non recte agenti- bus quoad modum executionis, via aperietur Episcopo dandi definitivum decretum.

Demum cum sacerdos Dermit, ab EE. PP. solutionem «quaestionis a se propositae provocet, hinc animadvertere iuvat, prae oculis esse habendam temporum conditionem, ad hoc ut legatum debito modo executioni mandetur; quippe ingens missarum manualium numerus in illimitato privato- rum executorum arbitrio relictus, prudentissimum iniicere videtur dubium super illarum scrupolosa et recta satisfa- ctione, praesertim si di versus executorum status et animus perpendatur.

Ceterum et illimitatae facultates executoribus concessae per hoc laedi non videntur, cum efiraenatae clausulae, iuxta DD. sententiam, suis limitibus non careant, imo iuxta Man- tica (De Coniect., Tilt. vol. I. 8, tit. o, n. 8), et Card. de Luca (De Testara, disc. 68, n. 4), ad arbitrium boni viri sunt reducendae. Quod eo magis urget, si consideretur, exe- cutores saltem in foro conscientiae teneri, non quocumque modo, sed congruentiore, ultimas testatorum voluntates exe- cutioni mandare. Sed aptius et securius procul dubio esse, exequi legatum in specie per missarum fundationem, quam jDer manuales missas, ipsa rei natura docet.

Equidem si EE. PP. placuerit Oratori rescribere, mis-