CAPELLANIAE 217

Contra Antonium animadversum est, posita natura ecclesia- stica capellaniae, ipsum non posse eam retinere, quum non per institutionem canonicam consecutus esset; immo primam capel- laniae-partem obtinuisse quoque ex pacto simoniaco; ideoque retinere non posse.

Facta'etiam hypothesi, capellaniam laicalem esse, quum ta- men ex institutione haec exigeret qualitatem vel sacerdotalem vel clericalem, non posse Antonium eam possidere, quum ut laicus in omnibus se gereret.

Neque Antonio prodesse s. tonsuram, quam multis abhinc annis susceperat, quum per spontaneam habitus dimissionem omni iuri censendus esset renunciasse : neque saltem declarasse apud acta Curiae, se habitum esse reassumpturum ; ideoque in- cidisse in poenam, quam inflixit Sixtus V. per Const. Cum sa- crosanctum.

Hisce rationibus respondit Antonius, primo contendens ca- pellaniam esse laicalem ex superius dictis in prima causae pro- positione; deinde se esse clericum respondit, et posse habitum clericalem reassumere quando sibi videretur: non tamen ad id teneri, quum fundator non praescripsisset, ut clericus capellanus incedere deberet habitu clericali: neque ad id ex communi iure teneri, quum poena privationis contra non incedentes vim suam exserat in illis, qui Beneficia ecclesiastica possideant aut eccle- siasticas pensiones; non vero in eos qui capellanías laicales pos- sideant, uti adnotat Cird. De Luc i Adnot. ad Concil. Trid. disc. 24 n. 10 ubi scripsit : « Beneficiorum appellatione ad hunc effectum « ea solum veniunt, quae vere ac legaliter talia sint; quia nempe « cum Apostolica vel Ordinaria auctoritate, sive cum illa alterius « ecclesiastici superioris, ad id sufficientem potestatem habentis, « legitime ac servatis servandis fundata sint: secus autem ubi «agatur de capellanus manualibus,"sive legatis piis ex sola pri- « vata dispositione fundatis, quamvis cum onere celebrationis « Missarum, quod per substitutos recte impleri potest, adeo ut « dicta formalis fundatio, seu erectio non accedat; quum huius- « modi capellaniarum ac piorum legatorum etiam mulieres ac « infantes sint capaces ».

Animadvertit praeterea Antonius, aequitatem canonicam haud sinere, ut aliquis privilegio clericali spolietur sine ulla formali monitione: neque posse invocari Sixti V dispositionem, tum quod