COMPENDIUM THEOLOGIAE

 LB1

 Capitulus 1

 Capitulus 2

 Capitulus 3

 Capitulus 4

 Capitulus 5

 Capitulus 6

 Capitulus 7

 Capitulus 8

 Capitulus 9

 Capitulus 10

 Capitulus 11

 Capitulus 12

 Capitulus 13

 Capitulus 14

 Capitulus 15

 Capitulus 16

 Capitulus 17

 Capitulus 18

 Capitulus 19

 Capitulus 20

 Capitulus 21

 Capitulus 22

 Capitulus 23

 Capitulus 24

 Capitulus 25

 Capitulus 26

 Capitulus 27

 Capitulus 28

 Capitulus 29

 Capitulus 30

 Capitulus 31

 Capitulus 32

 Capitulus 33

 Capitulus 34

 Capitulus 35

 Capitulus 36

 Capitulus 37

 Capitulus 38

 Capitulus 39

 Capitulus 40

 Capitulus 41

 Capitulus 42

 Capitulus 43

 Capitulus 44

 Capitulus 45

 Capitulus 46

 Capitulus 47

 Capitulus 48

 Capitulus 49

 Capitulus 50

 Capitulus 51

 Capitulus 52

 Capitulus 53

 Capitulus 54

 Capitulus 55

 Capitulus 56

 Capitulus 57

 Capitulus 58

 Capitulus 59

 Capitulus 60

 Capitulus 61

 Capitulus 62

 Capitulus 63

 Capitulus 64

 Capitulus 65

 Capitulus 66

 Capitulus 67

 Capitulus 68

 Capitulus 69

 Capitulus 70

 Capitulus 71

 Capitulus 72

 Capitulus 73

 Capitulus 74

 Capitulus 75

 Capitulus 76

 Capitulus 77

 Capitulus 78

 Capitulus 79

 Capitulus 80

 Capitulus 81

 Capitulus 82

 Capitulus 83

 Capitulus 84

 Capitulus 85

 Capitulus 86

 Capitulus 87

 Capitulus 88

 Capitulus 89

 Capitulus 90

 Capitulus 91

 Capitulus 92

 Capitulus 93

 Capitulus 94

 Capitulus 95

 Capitulus 96

 Capitulus 97

 Capitulus 98

 Capitulus 99

 Capitulus 100

 Capitulus 101

 Capitulus 102

 Capitulus 103

 Capitulus 104

 Capitulus 105

 Capitulus 106

 Capitulus 107

 Capitulus 108

 Capitulus 109

 Capitulus 110

 Capitulus 111

 Capitulus 112

 Capitulus 113

 Capitulus 114

 Capitulus 115

 Capitulus 116

 Capitulus 117

 Capitulus 118

 Capitulus 119

 Capitulus 120

 Capitulus 121

 Capitulus 122

 Capitulus 123

 Capitulus 124

 Capitulus 125

 Capitulus 126

 Capitulus 127

 Capitulus 128

 Capitulus 129

 Capitulus 130

 Capitulus 131

 Capitulus 132

 Capitulus 133

 Capitulus 134

 Capitulus 135

 Capitulus 136

 Capitulus 137

 Capitulus 138

 Capitulus 139

 Capitulus 140

 Capitulus 141

 Capitulus 142

 Capitulus 143

 Capitulus 144

 Capitulus 145

 Capitulus 146

 Capitulus 147

 Capitulus 148

 Capitulus 149

 Capitulus 150

 Capitulus 151

 Capitulus 152

 Capitulus 153

 Capitulus 154

 Capitulus 155

 Capitulus 156

 Capitulus 157

 Capitulus 158

 Capitulus 159

 Capitulus 160

 Capitulus 161

 Capitulus 162

 Capitulus 163

 Capitulus 164

 Capitulus 165

 Capitulus 166

 Capitulus 167

 Capitulus 168

 Capitulus 169

 Capitulus 170

 Capitulus 171

 Capitulus 172

 Capitulus 173

 Capitulus 174

 Capitulus 175

 Capitulus 176

 Capitulus 177

 Capitulus 178

 Capitulus 179

 Capitulus 180

 Capitulus 181

 Capitulus 182

 Capitulus 183

 Capitulus 184

 Capitulus 185

 Capitulus 186

 Capitulus 187

 Capitulus 188

 Capitulus 189

 Capitulus 190

 Capitulus 191

 Capitulus 192

 Capitulus 193

 Capitulus 194

 Capitulus 195

 Capitulus 196

 Capitulus 197

 Capitulus 198

 Capitulus 199

 Capitulus 200

 Capitulus 201

 Capitulus 202

 Capitulus 203

 Capitulus 204

 Capitulus 205

 Capitulus 206

 Capitulus 207

 Capitulus 208

 Capitulus 209

 Capitulus 210

 Capitulus 211

 Capitulus 212

 Capitulus 213

 Capitulus 214

 Capitulus 215

 Capitulus 216

 Capitulus 217

 Capitulus 218

 Capitulus 219

 Capitulus 220

 Capitulus 221

 Capitulus 222

 Capitulus 223

 Capitulus 224

 Capitulus 225

 Capitulus 226

 Capitulus 227

 Capitulus 228

 Capitulus 229

 Capitulus 230

 Capitulus 231

 Capitulus 232

 Capitulus 233

 Capitulus 234

 Capitulus 235

 Capitulus 236

 Capitulus 237

 Capitulus 238

 Capitulus 239

 Capitulus 240

 Capitulus 241

 Capitulus 242

 Capitulus 243

 Capitulus 244

 Capitulus 245

 Capitulus 246

 LB2

 Capitulus 1

 Capitulus 2

 Capitulus 3

 Capitulus 4

 Capitulus 5

 Capitulus 6

 Capitulus 7

 Capitulus 8

 Capitulus 9

 Capitulus 10

Capitulus 215

De infinitate gratiae christi.

Est autem proprium christi quod eius gratia sit infinita, quia secundum testimonium ioannis baptistae, non ad mensuram dat deus spiritum homini christo, ut dicitur Ioan. III; aliis autem datur spiritus ad mensuram, secundum illud ad Ephes. IV, 7: unicuique nostrum data est gratia secundum mensuram donationis christi.

Et quidem si hoc referatur ad gratiam unionis, nullam dubitationem habet quod dicitur. Nam aliis quidem sanctis datum est deos aut filios dei esse per participationem ex influentia alicuius doni, quod quia creatum est, necesse est ipsum, sicut et ceteras creaturas, esse finitum. Sed christo secundum humanam naturam datum est ut sit dei filius non per participationem, sed per naturam. Naturalis autem divinitas est infinita. Ex ipsa igitur unione accepit donum infinitum: unde gratia unionis absque omni dubitatione est infinita.

Sed de gratia habituali dubium esse potest, an sit infinita. Cum enim huiusmodi gratia sit etiam donum creatum, confiteri oportet quod habeat essentiam finitam.

Potest tamen dici infinita triplici ratione.

Primo quidem ex parte recipientis. Manifestum est enim uniuscuiusque naturae creatae capacitatem esse finitam, quia etsi infinitum bonum recipere possit cognoscendo et fruendo, non tamen ipsum recipit infinite. Est igitur cuiuslibet creaturae secundum suam speciem et naturam determinata capacitatis mensura, quae tamen divinae potestati non praeiudicat quin possit aliam creaturam maioris capacitatis facere. Sed iam non esset eiusdem naturae secundum speciem, sicut si ternario addatur unitas, iam erit alia species numeri.

Quando igitur alicui non tantum datur de bonitate divina quanta est capacitas naturalis speciei suae, videtur ei secundum aliquam mensuram donatum. Cum vero tota naturalis capacitas impletur, non videtur ei secundum mensuram donatum, quia etsi sit mensura ex parte recipientis, non tamen est mensura ex parte dantis, qui totum est paratus dare: sicut si aliquis vas ad fluvium deferens, absque mensura invenit aquam praeparatam, quamvis ipse cum mensura accipiat propter vasis determinatam quantitatem. Sic igitur gratia christi habitualis finita quidem est secundum essentiam, sed infinite et non secundum mensuram dari dicitur, quia tantum datur, quantum natura creata potest esse capax.

Secundo vero ex parte ipsius doni recepti.

Considerandum enim est, quod nihil prohibet aliquid secundum essentiam finitum esse, quod tamen secundum rationem alicuius formae infinitum existit. Infinitum enim secundum essentiam est quod habet totam essendi plenitudinem, quod quidem soli deo convenit, qui est ipsum esse. Si autem ponatur esse aliqua forma specialis non in subiecto existens, puta albedo vel calor, non quidem haberet essentiam infinitam, quia essentia eius esset limitata ad genus vel speciem, sed tamen plenitudinem illius speciei possideret: unde secundum rationem speciei, absque termino vel mensura esset, habens quidquid ad illam speciem pertinere potest. Si autem in aliquo subiecto recipiatur albedo vel calor, non habet semper totum quidquid pertinet ad rationem huius formae de necessitate et semper, sed solum quando sic perfecte habetur sicut perfecte haberi potest, ita scilicet quod modus habendi adaequet rei habitae potestatem. Sic igitur gratia christi habitualis finita quidem fuit secundum essentiam: sed tamen dicitur absque termino et mensura fuisse, quia quidquid ad rationem gratiae poterat pertinere, totum christus accepit. Alii autem non totum accipiunt, sed unus sic, alius autem sic: divisiones enim gratiarum sunt, ut dicitur I ad corinth. XII, 4.

Tertio autem ex parte causae. In causa enim quodammodo habetur effectus. Cuicumque ergo adest causa infinitae virtutis ad influendum, habet quod influitur absque mensura, et quodammodo infinite: puta si quis haberet fontem qui aquas in infinitum effluere posset, aquam absque mensura et infinite quodammodo diceretur habere.

Sic igitur anima christi infinitam et absque mensura gratiam habet ex hoc ipso quod habet verbum sibi unitum, quod est totius emanationis creaturarum indeficiens et infinitum principium.

Ex hoc autem quod gratia singularis animae christi est modis praedictis infinita, evidenter colligitur quod gratia ipsius secundum quod est ecclesiae caput, est etiam infinita. Ex hoc enim quod habet, effundit: unde quia absque mensura spiritus dona accepit, habet virtutem absque mensura effundendi, quod ad gratiam capitis pertinet, ut scilicet sua gratia non solum sufficiat ad salutem hominum aliquorum, sed etiam totius mundi, secundum illud I Ioan. II, 2: et ipse est propitiatio pro peccatis nostris, et non solum pro nostris, sed etiam pro totius mundi.

Addi autem et potest plurium mundorum, si essent.