220 TOLOSANA

quod hucusque honeste et religiose vixerit Oratrix, attentis humanae naturae infirmitate ac dictae Oratricis adhuc iu- niore aetate ».

ANIMADVERSIONES S. VINCULI ASSERTORIS. Contra autem vinculi defensor, ex ipsis actricis verbis matrimonii con- summationem probare contendit. Ait enim Maria, Carolum numquam, spatio unius anni cohabitationis, tentavit matri- monii consummationem. Sed. huiusmodi factum, quod suapte natura incredibile est, magis incredibile redditur a Maria, dum adiicit: supponi debet quod Carolus dum nuptias ini- ret, tantum ad oratricis dotem respiceret, aut aliquali de- tineatur impotentia ad actum coniugalem. Pauca nunc de utraque hypothesi per Mariam excogitata.

Quod attinet ad primam, ait orator, si Carolus Mariae divitiis inhiabat, potius credendum est, eum omni vi adla- borasse ut uxori satisfaceret illamque matrem efficeret, quam a re coniugali abstinuisse. Sciebat etenim quomodo, perdu- rante in Gallia lege civili divortii, quisquis e coniugibus possit a matrimonio resilire et omnia bona sua a coniugali domo asportare. Et in confessis insuper est, iuxta sacra- menti defensorem, Carolum Mariam sibi matrimonio coniun- xisse ardentissimo amore abreptum.

Ut hisce laqueis, observabat defensor, se expediat Maria, Carolum in virum traducit, mendacissimum omnium, et per quinque vel sex menses, dum indomiti amoris sensa mani- festavit, semper mendacia dixisse. At contrarium in proba- tis est. Nam testis minime suspectus, actricis mater, refert : « Une femme qui avait connu Charles enfant, nous l'avait proposé et nous l'avait donné comme modèle, et les rensei- gnements fournis par les Jésuites, ses anciens maîtres, furent excellents ».

Relate autem ad secundam hypothesim, quod nempe Ca- rolus coeundi impotentia laboraret, satis est, prosequitur defensor, recolere, quae Maria laico magistratui denuntiavit quaeque inter se pugnant.

Si vera, observat orator, tribunali laico narravit Maria,