QUAESTIO II. Utrum filiatio adoptionis conveniat nobis per Christum.

Secundo quaeritur, utrum filiatio adoptionis conveniat nobis per Christum. Et quod sic, videtur.

1. Ioannis primo : Dedit eis potestatem filios

Dei fieri, his qui credunt in nomine eius: constat,

quod Evangelista loquitur de Verbo incarnato: ergo videtur, quod per ipsum nos simus filii Dei: sed non alii filii quam adoptivi: ergo etc.

2. Item, ad Galatas quarto : Misit Deus Filium suum factum ex muliere, ut adoptionem filiorum reciperemus: ergo si Filius ad hoc missus est in carnem, videtur, quod per Christum simus filii adoptivi.

3. Item, "omne per accidens reducitur ad per se "; sed filii per adoptionem sunt filii per accidens respectu filii naturalis, qui per se et proprie est filius: ergo si solus Christus est filius naturalis, videtur, quod nullus adoptetur in filium nisi per ipsum.

4. Item, per ipsam sumus filii Dei effecti, per quem sumus Deo reconciliati; sed Deo reconciliati sumus per Christum, sicut dicitur secundae ad Corinthios quinto : Deus nos sibi reconciliavit per Christum: ergo videtur, quod adoptati sumus per ipsum.

Sed contra: 1. Ad Romanos octavo : Non accepistis spiritum servitutis iterum in timore, sed spiritum adoptionis filiorum: ergo videtur, quod nostrae filiationis adoptio proprie attribuenda sit Spiritui sancto, non Christo.

2. Item, Ioannis tertio : Nisi quis renatus fuerit ex aqua et Spiritu sancto etc: et iterum: Sic est omnis, qui natus est ex spiritu: sed cui attribuitur nativitas, eidem attribuenda est filiatio: si ergo per Spiritum sanctum renascimur spiritualiter, videtur, quod per ipsum proprie, non per Christum adoptentur in filios. Quodsi te dicas, hoc competere utrique: arguitur saltem, quod per appropriationem non competat Christo, sed Spiritui sancto: praedictae autem rationes videbantur ostendere oppositum.

. 3. Item, ante Christi incarnationem Deus habuit homines filios, sicut ipse dicit de Salomone: Ero illi in patrem ; sed constat, quod nondum Filius Dei in carnem advenerat: ergo si Christus Filium Dei nominat incarnatum, videtur, quod non simus filii Dei per Christum.

4. Item, quantumcumque sit Filius incarnatus, nullus tamen est Dei filius adoptivus, nisi qui suscipit donum gratiae gratum facientis, qua suscepta, etiam ante incarnationem est filius: ergo posita, vel remota incarnatione Filii Dei, salva manet ratio adoptionis: videtur igitur, quod nostrae adoptionis filiatio non fuerit facta per Christum.

Iuxta hoc quaeritur, per quod donum gratiae efficiamur filii adoptivi ; videtur enim, quod per caritatem, sicut dicit Augustinus : "Sola caritas est, quae discernit inter filios regni et perditionis)).

Videtur etiam, quod per fidem, sicut Ioannis primo dicitur: Dedit eis potestatem filios Dei fieri, his qui credunt in nomine eius.

Videtur nihilominus, quod per timorem ; super illud ad Romanos octavo: Non accepistis iterum spiritum servitutis etc. ; Glossa: "Timor castus, qui est bonus et perficiens, generat nos filios".

Videtur etiam, quod per gratiam baptismalem, per auctoritatem Domini, Ioannis tertio: Nisi quis renatus fuerit ex aqua et Spiritu sancto: sed hoc est per baptismum.

Quaeritur ergo: cui istarum gratiarum sive donorum attribuitur proprie filiatio adoptionis ? Et si omnibus quodam modo, quaeritur, cui magis proprie ?

CONCLUSIO.

Verum est per omnem modum, quod sumus filii adoptivi per Christum.

Respondeo: Dicendum, quod cum quaeritur, utrum simus filii adoptionis per Christum, hoc potest dupliciter intelligi: quia praepositio illa per potest importare causam effectivam, vel meritoriam sive dispositivam. Et si causam meritoriam vel dispositivam importat, absque dubio verum est, quod simus filii adoptionis per Christum. Ipse enim nobis meruit gratiam, per quam sumus filii adoptivi, in quantum est caput Ecclesiae. Et hoc non solum respicit divinam naturam, sed etiam naturam assumtam .

Si vero importet causam effectivam, sic adhuc verum est; Pater enim nos adoptavit per Filium et Spiritum sanctum. Et si per appropriationem loquamur, per Filium adoptavit quoad inchoaHonem, per Spiritum sanctum quoad consummationem. Ad nostram enim adoptionem duo concurrunt, scilicet redemptio, quae facta est per Filii missionem, et gratificatio, quae facta est per missionem Spiritus sancti. Et hoc est quod dicitur in libro de Anima et spiritu, capitulo sexto : "A Patre per Filium et Spiritum sanctum ad nos divina descendunt. Pater siquidem tradidit Filium, quo redimeret nos: misit Spiritum sanctum, qui servos adoptaret in filios: Filium dedit in pretium redemptionis, Spiritum sanctum in privilegium adoptionis ".

Et sic patet, quod per omnem modum

sive per dicat rationem dispositivam, sive effectivam, et hoc, sive per proprietatem, sive per appropriationem

verum est, quod sumus filii adoptivi per Christum.

Et concedendae sunt rationes, quae hoc ostendunt.

1. 2. Ad illud ergo quod primo obiicitur in contrarium de Spiritu sancto, dicendum, quod filiatio adoptionis convenit Spiritui sancto et appropriari potest ratione gratificationis: sed per hoc non excluditur, quin conveniat Filio. Si enim per proprietatem loquamur, ((indivisa sunt opera Trinitatis "; si vero per appropriationem, nihil impedit, quin aliquid diversis de causis possit pluribus personis appropriari. Et per hoc patet sequens obiectum.

3. Ad illud quod obiicitur, quod filii adoptivi fuerunt ante adventum Christi; dicendum, quod etsi fuerunt ante adventum Christi secundum rem, non tamen ante fidem venturi fuerunt filii adoptivi, quia, sicut dicit Augustinus , "nullus salvari potuit sine fide Mediatoris)). Praeterea, ante Christi adventum non fuit plena ratio filiationis, quia nullus hereditatem poterat assequi, quantumcumque iustus esset. Et si tu obiicias de Angelis, quod sunt filii : dicendum, quod etsi non sint filii mediantibus meritis Christi hominis, sunt tamen per effectum et conformitatem filii Dei. ((Oportet enim, sicut dicit

Augustinus , nos in filios adoptari per eum qui est Filius per naturam ".

4. Ad illud quod obiicitur, quod incarnatione posita, non ponitur filiatio, nec remota removetur; dicendum, quod hoc non arguit, nostrae adoptionis Christum non esse causam; sed ostendit, incarnationem non esse totam causam, quia completur filiatio in missione Spiritus sancti.

Ad illud vero quod ultimo quaeritur, per quod . donum gratiae fiamus filii adoptivi ; dicendum, quod filii Dei sumus, in quantum sumus conformes imagini Filii naturalis, secundum illud ad Romanos octavo : Quos praedestinavit, conformes fieri imagini Filii eius. Hoc autem est dupliciter: aut per remotionem a malo, et hoc est per gratiam baptismalem, quae in quantum est sacramentalis, medela est contra malum; aut per ordinationem ad bonum, et hoc potest esse dupliciter: aut ex parte intellectus, et sic fides; aut ex parte affectus, et sic caritas. Si autem dicatur timor, vel humilitas facere filios, hoc est dispositive .