Sermo II.

M ortui e nim estis , et vita vestra abscondita est cum Christo in Deo, ad Colossenses tertio . Verbum istud dirigi potest ad eos qui moriuntur per paenitentiam in hac vita, et ad eos qui per mortem naturae exeunt ab hac vita.

I. Secundum quod ad primos dirigitur, sic in ipso duo notantur: primum est mors po enitentiae ., secundum est vita i ustiti ae. Qui enim se ipsum mortificat per paenitentiam, hoc ipso vivificatur ad iustitiam. Paenitentia namque nihil aliud est quam quaedam mortificatio culpae, non tantum in se, verum etiam quantum ad suam originem. Oritur autem culpa principaliter ex humana carnalitate et ex humana cupiditate.

Debet igitur vere poenitens mori carnalitati humanae quantum ad actum et quantum ad consensum et quantum ad affectum, ut sic perdat Babylonis nomen et reliquias et germen. Peccatum inchoatur in affectu, proficit in consensu et consummatur in actu, iuxta quod dicitur Iacobi primo: Concupiscentia, cum conceperit, parit peccatum, peccatum vero, cum consummatum fuerit, generat mortem.

Est igitur vere poenitentis mori carnalitati: primo, mori carnalitati quantum ad actum, secundum illud ad Romanos octavo : Si secundum carnem vixeritis, moliemini; si autem spiritu facta carnis mortificaveritis, vivetis.

Secundo debet mori quantum ad consensum, secundum illud ad Romanos sexto: Existimate, vos mortuos quidem esse peccato, viventes autem Deo in Christo Iesu Domino nostro. N on ergo regnet peccatum in vestro mortali corpore. Ibi ostendit, quod non est consentiendum peccato, ne per consensum regnet in nobis.

Tertio mori debet quantum ad affectum, secundum illud ad Colossenses tertio: Mortificate membra vestra, quae sunt super terram: fornicationem, immunditiam, libidinem, concupiscentiam malam. Unde non tantum ostendit, esse moriendum operibus carnis, verum etiam carnalibus desideriis. Et haec quidem mors poenitentiae inchoatur a timore, qui facit, hominem cessare ab actu peccati horrore divini iudicii, secandum illud Psalmi: Confige timore tuo carnes meas a iudiciis enim tuis timui; sed consummatur in amore, qui carnalia desideria in mente exstinguit secundum illud beati Gregorii: " Caritas, quem perfecte absorbuerit, ad terrena foris desideria velut insensibilem reddit " ; et propterea scribitur Canticorum octavo : Fortis est ut mors dilectio , dura sicut infernus aemulatio.

Ad hanc dilectionem vera paenitentia perducit, dum plene occidit in nobis omnem carnalitatem; et ideo, licet poenitentia videatur mortificativa exterius, est tamen vivificativa interius, secundum illud secundae ad Corinthios sexto: Quasi morientes, et ecce, vivimus ; propter quod et nunc dicitur: Mortui estis, et vita vestra etc.

Mori etiam debet poenitens cupiditati mundanae per contemptum mundanae excellentiae, sapientiae et opulentiae, quae sunt tria appetibilia mundi, de quibus Ieremiae nono : Non glorietur sapiens in sapientia sua, et non glorietur fortis in fortitudine sua, et non glorietur dives in divitiis suis etc.

Moriendum est igitur mundanae cupiditati: primo, per contemptum mundanae excellentiae, secundum illud ad Galatas ultimo: Mihi absit gl oriari nisi in cruce Domini nostri Iesu Christi; secundae ad Corinthios quinto: Pro omnibus mortuus est Christus, ut et qui vivunt iam non sibi vivant, sed ei qui pro ipsis mortuus est, hoc est , non quaeramus gloriam propriam, sed divinam.

Secundo per contemptum mundanae opulentiae, secundum illud Ecclesiastici decimo quarto : Testamentum Auius mundi morte morietur, per quod intelligitur abundantia terrenarum possessionum, cui debe t homo mori voluntate, antequam moriatur necessitate . Propter quod et subditur: Ante mortem benefac amico tuo et secundum vires tuas exporrigens, da pauperi.

Tertio per contemptum mundanae sapientiae, secundum illud ad Colossenses secundo: Si mortui estis cum Christo ab elementis huius mundi, quid adhuc tanquam viventes in mundo decernitis? Ubi arguit eos qui intendebant superflue philosophiae et mundanae fallaciae et doctrinis hominum, quae habent rationem sapientiae et superstitionem, quod quidem non competit viris christianis, cum sint cum Christo mortui ab elementis huius mundi.

Et haec quidem mortificatio cupiditatis mundanae a perducit nos ad vitam perfectae iustitiae; de qua ad Titum secundo : Apparuit gratia Dei Salvatoris nostri omnibus hominibus, erudiens nos, ut abnegantes impietatem et saecularia desideria, ecce, mortificatio mundanae cupiditatis; sobrie et iuste et pie vivamus in hoc saeculo, ecce, vivificatio gratias et virtutis ordinantis nos, ut respectu nostri vivamus sobrie, respectu proximi vivamus iuste et respectu Dei vivamus pie , ut sic possit nobis dici: Mortui estis, et vita vestra est abscondita cum Christo.

II. Potest etiam dirigi ad eos qui per mortem naturae exeunt ex hac vita, et secundum hoc duo notantur in ipso: primum est mors naturae, secundum vita gloriae. Primum est materia desolationis, sed secundum est materia consolationis, quia in primo intelligitur punitio peccati, in secundo notatur remuneratio meriti, secundum illud ad Romanos sexto : Stipendia peccati, mors; gratia autem Dei, vita attenta.

Unde ipsa mors, quantum est de se, est peccati poena, et ideotoleranda; sed quantum est de ratione iustitiae adiunctae et divinae gratiae, est transitus ad vitam, et ideo bonis estappetenda.

Est igitur haec mors naturae toleranda... et hoc ratione triplici: primo, quia inobedientiam punit; Genesis secundo : In quocumque die comederis ex ligno, morte morieris; et ideo ad Romanos: Per unum hominem peccatum intravit in mundum, et per peccatum mors. Mors enim non est de natura hominis instituti , sed poena inobedientiae hominis lapsi.

Secundo, quia personam non accipit, secundum illud Ecclesiastae secundo : Moritur doctus similiter ut indoctus; et Ecclesiastici quadragesimo: Occupatio magna creata est omnibus hominibus, et iugum grave super filios Adam a die exitus de venire matris eorum usque in diem sepulturae in matrem omnium, a residente super sedem gloriosam usque ad humiliatum in terra et cinere etc.

Tertio, quia neminem impunitum relinquit, secundum illud Psalmi : Quis est homo, qui vivit et non videbit mortem? quasi dicat: nullus. Unde sapiens mulier, secundi Regum decimo quarto: Omnes morimur et quasi aquae dilabimur in terram; et Ecclesiastici quadragesimo: Omnia, quae de terra sunt, in terram convertentur, et omnes aquae in mare revertentur.

Est igitur mors tolerabilis ceteris, consideratis tribus causis praedictis; sed quod plus est, appetibilis est viris iustis , et hoc simi liter tribus de causis: primo, quia dat finem actionibus laboriosis, secundum illud Apocalypsis decimo quarto : Scribe: Beati mortui, qui in Domino moriuntur. Amodo iam dicit Spiritus, ut requiescant a laboribus suis. Propter quod et in Psalmo, in persona viri iusti: In pacein idipsum dormiam et requiescam.

Secundo , quia finem dat tentationibus periculosis, propter quod Elias desiderabat mortem; tertii Regum decimo nono : Cum venisset Elias et sederet subter unam iuniperum, petivit animae suae, ut moreretur; desiderabat enim per mortem evadere tentationes et periculum, sine quo praesens vita non ducitur, et propter quod nemo ante mortem est plene laudandus, secundum illud Ecclesiastici undecimo: Ante mortem ne laudes hominem quemquam.

Tertio, quia finem dat afflictionibus taediosis, secundum illud Ecclesiastici quadragesimo primo : O mors! bonum est iudicium tuum homini indigenti et qui minoratur viribus, defecta aetate. Propter quod et Iob eam desiderabat dicens: Quare misero data est lux, et vita his qui in amaritudine animae sunt? qui exspectant mortem, et non venit, quasi effodientes thesaurum, gaudentque vehementer, cum invenerint sepulcrum. Sciunt enim, mortem esse appetibilem, quia, ponendo finem laboribus actionum , conflictibus tentationum et terroribus afflictionum, perducit ad vitam et gaudium sempiternum eos qui regenerati sunt in Christo, secundum illud Apocalypsis septimo: Hi sunt, qui venerunt de tribulatione magna et laverunt stolas suas et dealbav erunt eas in sanguine Agni; e t post: Non esurient neque sitient amplius, neque cadet super illos sol neque ullus aestus, quoniam Agnus, qui in medio throni est, reget illos et deducet eos ad vitae fontes aquarum.

Origo namque vitae recte comparatur fonti propter indeficientiam et continuationem. " Est enim vita actus continuus ab ente quieto et sempiterno fluens ". Si ergo ens simpliciter sempiternum et quietum non est nisi solus Deus, restat, quod fons vitae ipse solus sit. Propter quod et Propheta clamat in Psalmo : Quoniam apud te est fons vitae, et in lumine tuo videbimus lumen. Et quia fons iste ad nos non derivatur nisi per Christum Dominum cognitum et amatum; ideo dicitur in Ioannis decimo septimo: Haec est vita aeterna, ut cognoscunt te solum Deum verum et quem misisti, Iesum Christum. Quia vero haec cognitio inchoatur in praesenti per gratiam, ideo dici tur Ioannis quarto: Qui biberit ex aqua, quam ego dabo ei, non sitiet in aeternum; sed aqua, quam ego dabo ei, fiet in eo fons aquae salientis in vitam aeternam. Et quoniam non consummatur nisi in gloria et vita beata, ideo dicitur Apocalypsis vigesimo secundo : Ostendit mihi Angelus fluvium aquae vitae procedentem de sede Dei et Agni, et ex utraque parte fluminis lignum vitae. Hic fluvius aquae vitae nihil aliud est quam plenitudo infusionis gratiae Spiritus sancti, cuius impetus vivificat et laetificat civitatem Dei, ad quem omnis vir iustus debet anhelare, secundum illud propheticum: Quemadmodum desiderat cervus ad fontes aquarum, ita desiderat anima mea ad te, Deus. Sitivit anima mea ad Deum for tem vivum. Ad hunc fontem perducit iustos mortuos ille qui de se dicit Apocalypsis primo : Ego sum primus et novissimus; et vivus, et fui mortuus; et ecce, sum vivens in saecula saeculorum. Amen.