PARISIEN. 225

Acta, Tom. XXXI. fase. CCCLXIV. 15

Patronus vero non timet testimonium Iosephi Sdbatier qui vice-parochi munere functus est in celebratione matri- monii quique ait : « J'ai vu arriver Mademoiselle Ferdinande au bras de son père. Je n'ai remarqué aucun trouble chez cette jeune fille. Pendant la cérémonie j 'étais à côté de son excellence le Nonce , et rien n'a attiré mon attention ». Mirum, exclamat patronus, non est, praefatum Iosephum nequaquam advertisse oratricis moerorem, de quo omnes alii testes, etiam ex officio vocati, fidem faciunt. Agitur enim de sene septuagenario maiore, potentia visu non admodum prae- stanti et quidem indolis nullatenus scrutatricis, uti Parisiis notorium est : is insuper ea quae praecesserant prorsus igno- rabat, ut ipsemet fassus est, atque idcirco non erat ipsi, si- cut ceteris de re bene instructis, ratio inspiciendi vultum oratricis.

Ceterum, pergit advocatus, quisque videt testimonium r. Iosephi Sabatier esse mere negativum. Porro receptissi- mum Cri tices principium, iuxta quod testes mere negativi contra positivos nihil probant, eminenter valere debet in hisce iudiciis, in quibus probatissimi Auctores et ipsa S. R. Rota asseverare non dubitarunt, maiorem fidem adhibendam esse duobus testibus de metu deponentibus, quam plurimis negantibus imo etiam de libera voluntate asserentibus. Ita sane Mascardus hac in re facile princeps J)e probationibus vol. II conci. 1055, n. 1 - ibi - « metus probatio magis conficitur testibus affirmantibus quam negantibus ; quapro- pter magis sit credendum duobus testibus deponentibus de metu, quam mille negantibus vel asserentibus de libera voluntate ». Et Panimollius decis. 102 ann. 1 pag. 375 - ibi - « Plus creditur duobus testibus deponentibus de metu quam mille de spontanea voluntate. Et ratio est quia depo- nentes de spontanea voluntate deponunt de actu mentali in- trinseco et invisibili, qui soli Deo notus est, cum actus ex- trinsecus indicans provenire ex libera voluntate possit esse in apparentia liber, sed intrinsece involuntarius. Alii vero deponentes de metu attestantur de minis, tormentis vel si-