Appendix IV 235

vam circulationem, quam eaedem in commercio habebant. Coactivam enim monetae cuiuslibet circulationem efficere quidem, ut recusari non possit quando certa monetae species non sit in obligationem deducta, qualis fuerat casus Decisionis in Romana oblationis realis, 25 ianuarii 1850 coram De Silvestris (quae oblationem realem republicanis tesseris expletam ideo validam iudicavit, quia agebatur de simplici obligatione, nullo prorsus interposito pacto de certa monetae specie restituenda); at effici nunquam posse, ut eam vel invitus recipere cogatur creditor, qui consultissima pactione sibi caverit, de certa monetae specie restituenda, volueritque speciatim a restitutione exclusam chartaceam monetam. Neque esse satis, ut eiusmodi moneta a lege acceperit coactivam circulationem, ut per eam satis fieri possit ei inito pacto: sed necessarium fuisse, ut lex in iubenda coactiva circulatione vim pacti penitus deleverit; quod si lex non fecerit, solutionem faciendam esse in identica specie pro- missa quamvis rarior evaserit, vel si haec amplius non extet iuxta eius aestimationem, ceu ad rem S. Rota in Aesina pecun. 4 iulii 1803, § 4 et seq. coram Serlupi, et in Romana pecuniaria 11 ianuarii 1805 coram Resta.

Atqui republicanam legem, in emittendis tesseris, minime pactis derogasse ; quibus de certa monetae specie rependenda esset explicite conventum ; merito ergo oblationem creditorem récusasse.

Nec Alexandrum posse pacti derogationem ex eo inferre, quod lex lata super schedis republicanis subrogan eas Schedas iusserit Pontificiis tesseris, Boni del tesoro; proindeque eandem pactorum derogationem ex vi subrogationis eisdem republicanis schedis inesse, quae pro Pontificiis iussa fuerat. 1 Sed quid esset sentiendum, si subrogado fuisset reapse servata, otiosum esse inquirere: namque ad oppositionem diluendam satis esse animadvertere, promissam con- versionem seu subrogationem fuisse nunquam ad effectum perdu- ctam: cum et Pontificiae tesserae manserint, ut antea, in pristino honore, atque republicanae schedae, afflictione omnium, copiosis- sime effluxerint. Firmum ergo manere, oblationem realem ab Ale- xandro factam omnino irritam esse habendam, utpote apertissimo resistente pacto.

Sed facta etiam hypothesi, quod Alexander ius haberet cogendi invitum creditorem ad chartaceas eas SCHEDAS recipiendas, oblatio-

1 Ante republicanum Gubernium, die 20 aprilis 1848, lex Pontificia edita fuerat, quae iusserat, chartaceam monetam, Boni del tesoro, recipien- dam esse iuxta nominalem valorem, non obstante quovis pacto in contra- rium, sed eiusmodi tesserae pecuniariae erant pretiosiores auro vel argento ob hypothecam quam Pontificium Gubernium dabat, eamque monetam fru- ctiferam reddiderat. Chartaceam vero monetam, quam intrusum republi- canum Gubernium emisit, subrogavit dictis Pontificiis tesseris sub iisdem conditionibus, sed inde nullam hypothecam dedit neque frugiferam reddidit.