Sermo IV .

Cognosco oves meas, et cognoscunt me meae .

In verbo hoc describitur discretio bonorum a malis sub metaphora ovium dominici gregis. Haec autem discretio ex duplici parte trahit originem, videlicet ex electione divini pro positi et cooperatione liberi arbitrii. Quantum ad primum dicit: Cognosco oves meas, illa scilicet notitia approbationis , qua dixit ad Moysen Exodi trigesimo tertio : Novi te ex nomine, et invenisti gratiam coram me. Quantum ad cooperationem liberi arbitrii subditur: et c ogn osc unt me me de , illa scilicet notitia, de qua Sapientiae decimo quinto: Nosse te consummata iustitia est, et scire iustitia m et virtutem tuam radix est immortalitatis. Haec autem duo sunt, per quae signanter discernuntur oves Christi ab ovibus antichristi. Sed primum signaculum nos latet, cum sit certissimum, aeternum, occultum et Deo cognitum, secundum illud secundae ad Timotheum secundo : Firmum fundamentum Dei stat, habens signaculum hoc: Cognovit Dominus q ui sunt eius . Secundum vero aliquo modo nobis innotescit; unde secundum istud necesse habet currere nostrum iudicium discretivum.

I. Discernitur ergo ovis Christi ab ove antichristi, hoc est iustus ab impio, quia impius est similis ovi aberranti, ovi aegrotanti , ovi periclitanti .

Ovi namque aberranti similis est per desertionem iustitiae; Isaiae quinquagesimo tertio : Omnes nos quasi oves erravimus, unusquisque in viam suam declinavit; hoc est, omnes recessimus a via communi in viam propriam; hoc est a veritate ad falsitatem, ab aequitate ad iniquitatem, a caritate in cupiditatem Peccator enim errat a via communi propter bonum proprium; et est haec magna caecitas; et hoc in die iudicii apparebit; Sapientiae quinto: Erravimus a via veritatis, et iustiti as lumen non luxit nobis.

Ovi vero aegrotanti similis est propter vulnerationem naturae, propter quam non tam est culpabilis quam miser et miserabilis, secundum illud Matthaei nono : Videns Iesus turbas, miserius est eis, quia erant vexati et iacentes sicut oves non habentes pastorem. Describit hic morbum in hoc quod dicit, quod erant vexati et iacentes; et causam morbi in hoc, quod subdit: sicut oves non habentes pastorem, quia ipse idem est pastor et pastus. Sicut autem ovis carens pabulo in omnibus suis virtutibus infirmatur, sic anima, quae recedit a Christo in omnibus suis virtutibus infirmatur et contabescit.

Ovi periclitanti similis est propter reatum mortis aeternae, secundum illud Psalmi : Sicut oves in inferno positi sunt, mors depascet eos. Et quia ad illud periculum frequenter veniunt propter culpam pastoris, ideo Ezechielis trigesimo quarto: Dispersae sunt oves meae, eo quod non esset pastor, et factae sunt in devorationem omnium bestiarum agri, id est daemonum. Hoc damnum requiritur de manu pastorum; et ideo valde periculosum est negligentibus et laboriosum vigilantibus, exemplo Iacob , de quo Genesis trigesimo primo: Oves tuae et caprae steriles non fuerunt; arietes gregis tui non comedi etc.

II. Justus autem similis est ovi reducendae, deducendae et perducendae.

Similis est, inquam, ovi reducendae a devio erroris, secundum illud primae Petri secundo : Eratis sicut oves errantes, sed conversi estis nunc ad pastorem et episcopum animarum vestrarum. Hoc enim factum est, non quia nos quaesierimus eum, sed quia ipse nos, secundum quod petebat Propheta in Psalmo: Erravi sicut ovis, quae periit; quaere servum tuum, quia mandata tua non sum oblitus; et hoc quidem, cum de caelo propter nostram salutem descendit, secundum illud Lucae decimo quinto: Quis e i; vobis homo, qui habet centum oves, et si perdiderit unam ex illis, nonne dimittit nonaginta novem in deserto et vadit ad Ulam quae perierat, donec inveniet eam ? Nam, ut redimeret nos, morti se obtulit sicut ovis, secundum illud Isaiae quinquagesimo tertio: Sicut ovis ad occisionem ducetur etc.

Similis est etiam ovi deducendae per semitam rectitudinis secundum illud Psalmi : Deduxisti sicut oves populum tuum in manu Moysi et Aaron. In quo designatur, quod deductio populi christiani per viam rectitudinis est per viam iustitiae et misericordiae. Et hoc designat Moyses, qui populum indicabat, et Aaron, qui populum Deo reconciliabat. Hoc designabat columna ignis et nubis; in igne enim terror est severitatis, in nube, obumbratio pietatis. Et haec duo in quolibet ovis ductore debent esse et per hanc duplicem viam debet quilibet incedere et maxime illi qui intente debent dominicis vestigiis adhaerere, de quibus in Psalmo: Qui regis Israel, intende, qui deducis velut ovem Joseph.

Modus, quo deducit, describitur Ioannis decimo: Cum proprias oves emiserit, ante eas vadit, et oves illum sequuntur, quia sciunt vocem eius. Alienum non sequuntur, quia non noverunt vocem alienorum; ubi describitur perfecta iustitia in faciendo bonum et declinando malum .

Similis est etiam ovi perducendae ad mansionem quietis, secundum illud Ezechielis trigesimo quarto : Ego pascam oves meas et ego eas accubare faciam, dicit Dominus Deus. Ubi, rogo, faciet accubare? Certe in Ierusalem, quae interpretatur visio pacis, hoc est in requie contemplationis. Et optime iungit ista duo, visionem et pacem, quia illi soli idonei sunt ad contemplationem, qui habent pacem, quae est thronus Salomonis . Hanc non habent nisi mites et humiles, qui sunt oves, qui sunt maxime dispositi ad gratiam contemplationis. Unde Rachel, per quam designatur contemplativa vita, interpretatur videns principium, sive videns Deum; et intelligitur ovis, quia solus ille qui est simplex, mitis et humilis, potest Dominum intueri solum, quod non exspargat se exterius, propter quod Canticorum primo : Si ignoras te, o pulcherrima inter mulieres, egredere et abi post vestigia gregum etc. Et ideo consilium est, ut minet gregem ad interiora deserti, sicut fecit Moyses, Exodi tertio ubi vidit Deum. Via autem est Christus, qui dicit Ioannis decimo: Ego sum ostium, per me si quis introierit, salvabitur et ingredietur et egredietur et pascua inveniet. Ingredietur intra se, et egre diet ur extra se et supra se; vel ingredietur, ad contemplationem Divinitatis, et egredietur ad contemplationem humanitatis etc.