244 TARNOVIEN.

sed cum mulier a Curia petiisset, ut S. Pontifex aut nul- litatem matrimonii aut dispensationem matrimonii rati et non consummati decerneret, causa apud S. C. C. translata est, ut sub utroque dubio nullitatis et dispensationis dis- cutienda proponeretur.

Disceptatio Syn optica

DEFENSIO MULIERIS. Orator a muliere adlectus, in primo orationis capite praemissa impotentiae definitione, quae viri vel mulieris ineptitudo, aut inhabilitas est ad carnalem copulam explendam: praemonito quod impotentia sive abso- luta, sive relativa, sive naturalis, sive accidentalis, dum- modo antecedens et perpetua sit, matrimonium de iure tum naturali, tum ecclesiastico irritum reddit, probandum ag- greditur in themate matrimonium nullum atque irritum esse, ex eo quod impotentia qua Antonius laborat, antece- dens et perpetua ideoque insanabilis existit.

Ad impotentiam viri evincendam adducit praeprimis iu- ratam Helenae depositionem , quae iudici ad rem interro- ganti respondet: « In una domo, in uno cubili, in uno lecto » fuimus ; ast defecit commixtio carnalis et res matrimo- » nialis. Fuerunt tentamina... Ipse ostendebat impotentiam, » tentamina intendebat, at cum non posset, clamabat: volo et » tamen non possum, quamvis volo. . . Intensio non numquam » erat nimis laxa; interdum totaliter nulla aderat intensio. »

Helenae confessionem confirmari ait ab Antonii deposi- tione pariter iurata : siquidem Curiae ecclesiasticae inqui- sitori sciscitanti, utrum actum matrimonialem perfecerint, inter alia, haec respondit : « Non; fuerunt tantummodo » tentamina, et quamvis adesset erectio, tamen momento » appropinquationis et tactus desistebat. » Requisitus tan- dem inter omnia tentamina haec impotentia aderat: respon- dit: Ita, inter omnia.

Idipsum comprobari urget nedum a septima parentum vel propinquorum manu, quae coniugum ac praesertim He- lenae veracitatem ac probitatem commendat; verum etiam